برای داشتن یک زندگی طولانی چه چیزی مهم‌تر است؛ ژن یا سبک زندگی!

تمام افرادی که زندگی طولانی را تجربه می‌کنند یک سبک زندگی مشابه ندارند و حتی برخی از آنها سال‌هاست عادات مضری را در برنامه روزانه خود گنجانده‌اند.

هنگامی که دکتر نیر بارزیلای با هلن رایچرت ۱۰۰ ساله ملاقات کرد، او در حال کشیدن سیگار بود. دکتر بارزیلای، مدیر موسسه تحقیقات پیری در کالج پزشکی آلبرت انیشتین، خانم رایشرت را به یاد آورد که گفته بود پزشکان بار‌ها به او گفته‌اند که سیگار را ترک کند. با این حال خانم رایچرت به دکتر بارزیلای گفت اکنون همه آن پزشکان مرده‌اند، اما من هنوز به زندگی ادامه می‌دهم. خانم رایچرت تقریباً یک دهه دیگر نیز زندگی کرد و در سال ۲۰۱۱ درگذشت. داستان‌های بی‌شماری در مورد افرادی که به ۱۰۰ سال می‌رسند وجود دارد و عادت‌های روزانه آنها گاهی اوقات توصیه‌های مرسوم در مورد رژیم غذایی، ورزش و مصرف دخانیات را نادیده می‌گیرد. با این حال دهه‌ها تحقیق نشان می‌دهد که نادیده گرفتن این توصیه می‌تواند بر سلامت بیشتر افراد تأثیر منفی بگذارد و زندگی آنها را کوتاه کند؛ بنابراین چه مقدار از طول عمر یک فرد را می‌توان به انتخاب سبک زندگی نسبت داد و چقدر از آن فقط شانس یا ژنتیک خوب بستگی دارد؟

جواب این سوال بستگی به این دارد که امیدوارید چقدر زندگی کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که رسیدن به ۸۰ یا حتی ۹۰ سالگی تا حد زیادی در کنترل ما است. دکتر سوفیا میلمن، استاد پزشکی و ژنتیک در کالج پزشکی آلبرت انیشتین، گفت: «شواهد بسیار واضحی وجود دارد که برای عموم مردم، داشتن یک سبک زندگی سالم باعث افزایش طول عمر می‌شود.» یک مطالعه منتشر شده در سال گذشته که سبک زندگی بیش از ۲۷۶۰۰۰ کهنه سرباز زن و مرد ایالات متحده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، نشان داد که اتخاذ هشت رفتار سالم می‌تواند تا ۲۴ سال به زندگی افراد اضافه کند. این عادت‌های سالم شامل خوردن یک رژیم غذایی سالم، داشتن فعالیت بدنی منظم، خوب خوابیدن، مدیریت استرس، داشتن روابط قوی و سیگار نکشیدن، عدم اعتیاد است.

اگر کهنه سربازان به هر هشت رفتار پایبند بودند، محققان محاسبه کردند که آنها می‌توانند انتظار داشته باشند تا حدود ۸۷ سال زندگی کنند. این سن تقریباً ۱۰ سال بیشتر از میانگین امید به زندگی در ایالات متحده است. با این حال، برای دکتر میلمن، که در این مطالعه شرکت نداشت، نتایج نشان داده است «حتی اگر همه چیز را درست انجام دهید»، باز هم نمی‌توانید انتظار داشته باشید که تا ۱۰۰ سال زندگی کنید. اگر می‌خواهید یکی از افرادی باشید که تا صد سالگی و پس از آن زندگی می‌کنند بدون شک نیاز به کمک کوچکی از اجدادتان خواهید داشت. هر چه سن افراد بالاتر می‌رود، به نظر می‌رسد که ژنتیک اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. به طور کلی، دانشمندان معتقدند طول عمر ما حدود ۲۵ درصد به ژن و ۷۵ درصد به محیط و سبک زندگی مربوط می‌شود. دکتر توماس پرلز، استاد پزشکی در دانشگاه بوستون، گفت: «با نزدیک شدن به ۱۰۰ سال و بالاتر، این درصد‌ها شروع به تغییر می‌کنند.»

در واقع، مطالعات نشان داده است بسیاری از افراد با زندگی فوق العاده طولانی عادات سالم‌تری نسبت به یک فرد معمولی ندارند و با این حال، عمر طولانی‌تری دارند و میزان کمتری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن، مانند بیماری قلبی، سرطان و زوال عقل را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، در مطالعه طولانی مدت خانواده، خانواده‌هایی وجود دارند که در آن سیگار کشیدن زیاد است. مایکل پروینس، استاد ژنتیک و آمار زیستی دانشگاه واشنگتن که همراه با دکتر پرلز این مطالعه را رهبری می‌کند، می‌گوید: «ما خانواده‌هایی داریم که در آنها هیچ فعالیت فیزیکی و ورزشی مرسوم نیست. با این حال آنها برخی از انواع ژن‌های خاص را دارند که به آنها کمک می‌کند تا به بیماری‌های مختلف مبتلا نشوند و عمر طولانی‌تری داشته باشند.» جلوگیری کنند و عمر طولانی تری داشته باشند.

برخی از ژن‌ها ممکن است بر احتمال ابتلای افراد به شرایط خاص تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، ژن آپولیپوپروتئین ایی بر خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تأثیر می‌گذارد: کسانی که حامل نوع آپولیپوپروتئین ایی ۴ هستند، خطر بیشتری دارند، در حالی که آنهایی که ژن آپولیپوپروتئین ایی ۲ را دارند در معرض خطر کمتری هستند. خانواده‌هایی با عمر طولانی‌تر نسبت به میانگین جمعیت آپولیپوپروتئین ایی ۲ بالاتری دارند. به نظر می‌رسد سایر ژن‌ها بر روند پیری تأثیر می‌گذارند. اسکرفین پروتئینی است که در چندین مطالعه بر روی افراد صدساله ظاهر شده است و در بسیاری از جنبه‌های اساسی سلامت سلولی نقش دارد. دکتر میلمن گفت: «از آنجایی که این ژن‌ها روی بیولوژی پیری تأثیر می‌گذارند، این امکان وجود دارد که بتوانند در برابر چندین بیماری مرتبط با افزایش سن از بدن محافظت کنند.»

یکی از مزایای کلیدی این نوع از ژن‌های طول عمر ممکن است مقابله با رفتار‌های ناسالم باشد. مطالعه‌ای که دکتر میلمن و دکتر بارزیلای در مقایسه فرزندان صد ساله‌ها با یک جمعیت کنترل انجام دادند، نشان داد که در بین دو گروه، آنهایی که سبک زندگی سالم داشتند، شیوع کم‌تری از بیماری‌های قلبی عروقی داشتند. در میان آنهایی که سبک زندگی ناسالم داشتند، فرزندان صد ساله هنوز نرخ پایین‌تری از بیماری داشتند، در حالی که گروه کنترل اینطور نبود. کارشناسان تاکید کردند که بسیاری از این ژن‌ها بسیار نادر هستند و احتمالاً در کمتر از یک درصد از جمعیت وجود دارند. همچنین یک ژن وجود ندارد که در برابر همه بیماری‌های پیری و مرتبط با افزایش سن از فرد محافظت کند. به احتمال زیاد صد‌ها مورد وجود دارد که برای ایجاد تفاوت ترکیب می‌شوند.

دکتر پرلز گفت: «داشتن مجموعه‌ای از ژن‌های مناسب برای تأثیرگذاری بر طول عمر مثل برنده شدن در لاتاری است؛ بنابراین حتی اگر مادرتان به ۱۰۰ سال رسید، باز هم باید رفتار‌هایی را تمرین کنید که می‌دانید برای سلامتی شما خوب هستند.» هر کاری که انجام می‌دهید، از یک فرد صد ساله یا بزرگ‌تر توصیه‌های بهداشتی نگیرید. دکتر بارزیلایی معتقد است این افراد اهمیت خاصی به سبک زندگی نمی‌دهند، اما همه افراد نیز به اندازه آنها خوش شانس نیستند.