شیوع صرع در اصفهان فراتر از میانگین جهانی
صرع به‌عنوان یکی از اختلالات سیستم اعصاب مرکزی، بیماری مزمنی است که براساس آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، افزون بر یک میلیون نفر از ایرانیان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند که بر اساس آخرین آمار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیش از ۶۰ هزار نفر آنها در استان اصفهان ساکن هستند.
صرع یکی از قدیمی‌ترین بیماری‌های شناخته شده است و امروزه کمتر از یک درصد از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند، اما این آمار در ایران بیشتر از متوسط جهانی یعنی حدود ۱.۲ درصد و در اصفهان حدود ۱.۱ درصد است.
در این بیماری، فعالیت سلول‌های عصبی مغز در برخی اوقات دچار اختلال می‌شود که این امر در مواردی می‌تواند به بروز حمله‌های تشنجی منجر شود؛ هرچند تشنج به‌عنوان علامت تعدادی از بیماری‌ها مانند تب شدید در کودکان، افت قند خون و کمبود اکسیژن نیز شناخته می‌شود، اما در صرع این علامت بسیار شایع‌تر است.
یک متخصص مغز و اعصاب در این زمینه گفت: حدود ۱۰ درصد افراد جامعه ممکن است در طول زندگی خود دست‌کم یک بار تشنج را تجربه کنند، اما اگر تکرار شود و بیمار دست‌کم ۲ بار تشنج با فاصله حداقل ۲۴ ساعت داشته باشد و علت آن تب، عفونت سیستم عصبی یا اختلالات الکترولیتی نباشد می‌توان گمان بُرد که فرد به صرع مبتلاست.
مرضیه رحیمی افزود: حدود ۱۰ درصد از افراد جامعه ممکن است تشنج را به‌صورت موردی تجربه کنند، اما بر اساس آمار جهانی تنها یک درصد از آنها به بیماری صرع مبتلا هستند.
وی توضیح داد: هرچند وراثت در بروز صرع بی‌تاثیر نیست، اما عوامل دیگری نیز در ابتلا افراد به صرع موثر هستند که از آن جمله می‌توان به فشار به سر جنین در دوران بارداری و هنگام زایمان، عفونت‌های زایمانی، تصادف، ضربه‌های مغزی و برخی دیگر از عفونت‌ها اشاره کرد.
رحیمی با بیان اینکه تقسیم‌بندی گوناگونی برای صرع بر اساس علایم بالینی و نوار مغزی وجود دارد، گفت: در ساده‌ترین تقسیم‌بندی، صرع به ۲ دسته موضعی و عمومی تقسیم می‌شود؛ در صرع موضعی، بیمار هوشیاری خود را حفظ می‌کند و علائمی مانند حرکات غیرارادی دست، دیدن جرقه‌های نورانی یا احساس گزگز در بخشی از بدن وی ظاهر می‌شود.
وی اضافه کرد: بیمار در صرع عمومی هنگام تشنج هوشیاری خود را از دست می‌دهد و ممکن است دچار حرکات پرش در اندام‌ها، سفتی بدن یا از دست دادن کنترل شود.
آیا صرع درمان دارد؟
این متخصص مغز و اعصاب گفت: صرع اگر کنترل نشود بیماری خطرناکی است، اما در بیش از ۸۰ درصد موارد می‌توان آن را با استفاده از درمان دارویی به‌طور کامل کنترل کرد، در این حالت افراد می‌توانند در صورت مصرف دارو زندگی عادی داشته باشند و حتی رانندگی کنند.
رحیمی یادآور شد: در ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد نیز ممکن است صرع با درمان دارویی به‌طور کامل کنترل نشود، اما اگر بیماران در این وضعیت زیر نظر پزشک متخصص، روند درمان دارویی را دنبال کنند، شدت و تناوب حملات آنها به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد و تنها در پنج تا ۱۰ درصد بیماران مصروع، ممکن است بیماری آنها با درمان دارویی مداوا نشود.
وی تاکید کرد: ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران صرع با مصرف یک دارو کنترل می‌شوند، اما ۲۰ تا ۳۰ درصد از آنها به دارو‌های بیشتری نیاز دارند که به این افراد «بیماران مبتلا به صرع مقاوم» گفته می‌شود و در برخی موارد جراحی به‌عنوان یک روش درمانی برای آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این پزشک متخصص با بیان اینکه اصفهان یکی از مراکز پیشرو کشور در جراحی صرع است، گفت: تاکنون بیش از ۵۵۰ عمل جراحی صرع در این استان انجام شده است، اما با توجه به برآورد وجود بیش از هفت هزار بیمار مصروع مقاوم به درمان در استان به‌نظر می‌رسد هنوز جای کار زیادی برای بهبود امکانات و معرفی بیماران برای جراحی وجود دارد.
بیمارستان‌های آیت‌الله کاشانی و میلاد اصفهان در زمان حاضر در زمینه جراحی صرع فعال هستند.
اقدامات اولیه در مواجهه با بیماران مصروع چیست؟
یک متخصص مغز و اعصاب در اصفهان درباره اقدامات اولیه در مواجهه با بیماران مصروع گفت: برخورد مناسب با بیمار در لحظات اولیه شروع حمله صرع بسیار حیاتی است و خواباندن بیمار به پهلو از مهم‌ترین اقدامات اولیه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مسعود اعتمادی‌فر یادآور شد: خواباندن مصروع به پهلو مانع از ورود استفراغ به ریه بیماران می‌شود و بطور معمول پس از ۳۰ ثانیه حال بیمار بهبود می‌یابد.
وی ادامه داد: اگر حمله تشنج بیش از یک دقیقه طول کشید باید فوری با اورژانس تماس گرفته شود تا بیمار به بیمارستان منتقل و اقدامات درمانی تکمیلی انجام شود.
نایب رییس انجمن خیریه صرع اصفهان نیز گفت: احتمال ابتلای همه افراد به صرع وجود دارد و این بیماری بیشتر در کودکان و افراد بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود.
احمد شریعتی با اشاره به روش‌های درمان صرع به بیماران مبتلا به آن نوید داد که در بیشتر موارد محدودیتی در اشتغال، ازدواج و حتی رانندگی ندارند و می‌توانند زندگی عادی خود را ادامه دهند.
حمایت از سه هزار بیمار توسط انجمن خیریه صرع اصفهان
وی با اشاره به فعالیت‌های انجمن خیریه صرع اصفهان که از سال ۱۳۸۰ آغاز شد، گفت: این انجمن تاکنون با همکاری شرکت‌های داروسازی به‌ویژه در تأمین دارو‌های مورد نیاز بیماران مصروع نقش ایفا کرده است و افزون بر سه هزار بیمار تحت پوشش آن هستند.
شریعتی با بیان اینکه این انجمن در زمینه‌های مختلفی از جمله درمان، حمایت‌های معیشتی، کاریابی و آموزش به بیماران صرع فعالیت می‌کند، خاطرنشان کرد: همچنین خدمات دندانپزشکی برای بیماران مصروع تحت نظر استادان و پزشکان متخصص ارائه می‌شود.
وی اظهار امیدواری کرد که مشارکت‌های سازمانی و بین‌بخشی بتواند به بهبود ارائه خدمات خیریه‌ها از جمله انجمن صرع اصفهان کمک کند.
سال‌هاست که دومین دوشنبه فوریه هر سال که در ماه بهمن است به‌عنوان روز جهانی صرع و به‌منظور ارتقای آگاهی درباره این بیماری گرامی داشته می‌شود.
امسال نیز همایش پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به این مناسبت، روز جمعه ۲۶ بهمن جاری در گذر چهارباغ عباسی شهر اصفهان برگزار می‌شود.
