پایه‌گذاران و جمع آوری كنندگان مونوریل تهران باید پاسخگو ی هزینه 120 میلیاردی باشند
آفتاب: شهرداری تهران در تعطیلات نوروز پایه‌های پروژه جنجالی منوریل را بعد از سال‌ها بلاتكلیفی برچید در حالی كه احداث و برچیدن این پروژه تا مرحله پایه‌گذاری و فونداسیون حداقل 120 میلیارد ریال هزینه برای شهر در برداشته که با احتساب تورم تاکنون حداقل 200 میلیارد ریال هزینه داشته است.
*داستان منوریل تهران از كجا شروع شد
شورای اسلامی شهر تهران در 17 اسفند 1382 طرح احداث منوریل صادقیه تا فرودگاه مهرآباد به طول 11 كیلومتر به منظور كاهش بار ترافیك در این محدوده را تصویب كرد. در همان سال كلنگ احداث پروژه بر زمین زده شده و قرار شد این كار ظرف مدت 2 سال به اتمام برسد. بعد از عقد توافقنامه میان معاونت حمل و نقل ترافیك شهرداری تهران و وقوع اشكالاتی در راه احداث این پروژه مسئولیت نظارت و اجرای پروژه به سازمان سرمایه‌گذاری و مشاركت‌های مردمی شهر تهران واگذار شد. نخستین قرارداد برای اجرای پروژه در اردیبهشت سال 84 بسته شد، ولی در تیر همان سال اجرای منویل متوقف شد.
بابایی مجری پروژه منوریل گفت: این پروژه قرار بود در ابتدا با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بدون اینكه دولت ریالی برای احداث آن هزینه كنند، انجام شود. وی گفت: مخالفت‌های مسئولان دولتی با این پروژه باعث شد كه شركت مالیزیایی به عنوان پیمانكار اصلی پروژه با متهم كردن مجری پروژه به دادن اطلاعات غلط و درگیر كردن آنها با پروژه‌ای غیر قانونی، قرارداد 3 ماهه خود را فسخ و پروژه عملاً متوقف شد.
وی در ادامه گفت: در صورتی كه بخش زیادی از طراحی و برنامه‌ریزی اجرای پروژه انجام و سفارش ساخت قطارهای آن در آلمان داده شده بود.
به گفته بابایی، حدود 12 میلیارد تومان برای احداث پایه‌های منوریل هزینه شده كه 7 میلیارد تومان از محل پیش فروش 1200 متر مربع تراكم واحدهای تجاری مربوط به پروژه كه آن هم به صورت تهاتر به دست آمده است.
محمدباقر قالیباف نیمه دوم سال 84 مسئولیت شهرداری تهران را برعهده گرفت. قالیباف طی یك مصاحبه مفصل اعلام كرد كه قصد دارد، كارهای نیمه تمام و برزمین مانده را در شهرداری به اتمام رسانده و سپس كارهای جدید خود را در شهر آغاز كند.
اعضای شورای اسلامی شهر تهران طی جلسات متعدد با قالیباف به این نتیجه رسیدند كه نباید منوریلی در صادقیه احداث شود، به همین ترتیب در تعطیلات نوروز امسال پایه‌های منوریل صادقیه بر چیده شد و عملاً دیگر منوریلی در این محدوده ساخته نمی‌شود.
*قالیباف: من پروژه منوریل را متوقف نكرده‌ام
محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در این‌باره می‌گوید: متأسفانه در رسانه‌ها اینگونه مطرح شد كه بنده به عنوان شهردار این پروژه را متوقف كرده‌ام؛ در حالی كه این طور نیست.
وی با اشاره به اینكه از ابتدای زمان احداث قرار بود این پروژه ظرف مدت 18 ماه ساخته شود، می‌گوید: این در حالی است كه در سال 84 كه بنده وارد شهرداری تهران شدم، یك سال بود كه این پروژه به طور كامل متوقف شده بود.
شهردار تهران دلایل توقف و عدم اجرای این پروژه را نبود مطالعه كارشناسی و نداشتن مصوبه قانونی شورا برای اجرای این كار عنوان كرد.
قالیباف تصریح كرد: پس از نظر كمیته كارشناسی شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر عدم امكان اجرای پروژه منوریل تصمیم بر جمع‌آوری پایه‌های مونوریل از میدان صادقیه شد كه به دلیل رعایت مسایل ایمنی و تسهیل در رفت و آمد این اقدام در تعطیلات نوروز سال 89 صورت گرفت.
*ضد و نقیض گویی مسئولان درباره منوریل
برخی از مسئولان شهرداری تهران معتقدند كه منوریل مطالعات كارشناسی ندارد، این در حالی است كه كامران حاج نصراللهی، مدیر عامل سابق سازمان حمل ونقل ترافیك می‌گوید: مطالعات لازم در این زمینه صورت گرفته است.
وی با تأكید بر این موضوع ساخت پایه‌های منوریل صادقیه مصوبه قانونی داشته است، می‌گوید: این كار مصوبه شورای اسلامی شهر تهران را داشته است.مدیر عامل سابق سازمان حمل ونقل ترافیك ادامه می‌دهد: بودجه‌ای برای این كار در شهرداری تهران دیده شده و تمام كارها قانونی بوده است.
این در حالی است كه محمدهادی ایازی مشاور عالی قالیباف، می‌گوید: ساخت منوریل به تصویب شورای عالی ترافیك و شورای اسلامی شهر تهران نرسیده است. وی در ادامه می‌گوید: این كار قانونی نبوده است.
*شورای شهر احداث منوریل را به بنده تحمیل كرد
مسئولان شهرداری تهران معتقدند پروژه منوریل غیر كارشناسی و غیر فنی است و اجرای آن باعث بروز دردسرهای فراوانی برای شهروندان تهرانی می‌شود و به خواست مردم پایه‌های منوریل صادقیه برداشته شده است.
این در حالی است كه حمید بهبهانی، معاون سابق حمل و نقل و ترافیك شهرداری تهران و ارائه دهنده طرح منوریل به شورا چندی پیش گفته بود: یك موقع است كه شهرداری می‌خواهد بر روی پروژه‌ای سرمایه‌گذاری كند تا برگشت نیز داشته باشد، آن وقت باید نسبت به توجیه پذیر بودن یا نبودن طرحی حرف بزند؛ اما زمانی كه فردی حاضر است در ازای انجام كاری و تحت شرایطی پروژه‌ای را به این شكل اجرا كند، دیگر بیان این قبیل اظهارات قابل قبول نیست.
وی در پاسخ به این پرسش كه اگر این طرح توجیه ندارد؛ چرا مدت‌ها اجرای آن متوقف شده است، گفت: برخی اظهارات درباره طرح نهایت بی‌محبتی است، توجیه‌پذیر بودن با نبودن طرح به شهرداری ربطی ندارد، پروژه به دلایل سیاسی متوقف شده بود. به گفته بهبهانی، شورای وقت احداث این پروژه را به آنها تحمیل كرده است.
وی در ادامه گفته است: ما شدیم همانند كسانی كه از دنیا می‌روند و دستشان از این دنیا كوتاه است، ما هم دستمان از اجرای این پروژ كوتاه است؛ اگر مسئولیت كار با ما بود خودمان حلش می كردیم.
*پایه‌گذاران و جمع آوری كننده گان مونوریل باید پاسخگو باشند
شهرداری تهران میلیاردها تومان هزینه صرف ساخت پایه‌های منوریل و گودبرداری كرده است و همچنین مسئولان فعلی شهرداری تهران می‌گویند برای تخریب این پروژه هزینه‌ای صرف نشده است، چرا كه مواد اولیه آن را به تخریب كنندگان داده و آنها این پایه‌ها را برداشته‌اند.
محمد حسین مقیمی در این‌باره می‌گوید: پایه‌گذاران منوریل باید پاسخگویی هزینه‌های صرف شده بیت‌المال در این زمینه باشند.
وی اظهار داشت: از كسانی كه پایه‌های منوریل صادقیه را جمع آوری كرده‌اند باید علت كار را پرسید و در واقع باید 2 طرف ماجرا پاسخگویی كارهایشان باشند.
نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه می‌گوید: منوریل، مترو، تراموا و یا هر وسیله نقلیه ریلی دیگر در صورتی كه از بهترین توجیه اقتصادی برخوردار باشد، باید اجرایی شود.
*كارهای شهرداری نباید قائم به شهردار باشد
همچنین محمدرضا حسین نژاد، عضو كمیسیون شورای مجلس در این‌باره می‌گوید: كارهای شهرداری نباید به قائم به شهردار باشد و باید كارها كارشناسی شده باشد.
وی ادامه می‌دهد: شهردار تهران باید آنچه در طرح جامع مصوب شده است را اجرایی كند.
به اعتقاد حسین‌نژاد، بهترین كار این است كه همه چیز به صورت یك آینده‌نگری قوی دنبال شود و اگر مسئله‌ای پیش می‌آید از فردی كه آن كار را آغاز كرده است پرسش را مطرح كرد.
* اظهار نظر شهروندان درباره برچیده شدن منوریل
برخی از شهروندان تهرانی از جمع‌آوری پایه‌های منوریل صادقیه راضی و برخی هم ناراضی هستند.
وثوق،خانم كارمندی كه در این محل زندگی می‌كند ضمن ابراز خوشحالی از جمع‌آوری این ستون‌ها، می‌گوید: ترافیك زیادی در این محدوده ایجاد شده بود؛ ولی در حال حاضر خیابان وسیع و رفت و آمد تسهیل شده است.
وی می‌گوید: شب‌ها اراذل و اوباش در این مكان برای مردم مزاحمت‌های ایجاد می‌كردند.
وی با بیان اینكه اصلاً معلوم نبود این پایه‌ها چرا در این مكان احداث شده است، می‌گوید: به هر حال خوشحالم این پایه‌ها جمع‌آوری شده است.
رضایی مرد حدود 30 ساله‌ای می‌گوید: باید منوریل در این مكان احداث می‌شد. با ساخت این پروژه این قسمت از شهر به مكان تفریحی تبدیل و همچنین مقداری از بار ترافیك روی زمین به قسمت هوایی منتقل می‌شد.
وی در ادامه می‌گوید: منوریل جنبه توریستی دارد و باعث رشد بیشتر این منطقه می‌شد.
احمدی، خانم 50 ساله‌ای كه پایه‌های منوریل در مجاورت خانه آنها احداث شده است، می‌گوید: خدا را شكر این پایه‌ها برداشته شد.
وی در ادامه می‌گوید: شما فكر كنید اگر این پروژه ساخته می‌شد هر وقت مردم از كنار خانه ما عبور می‌كردند، می‌توانستند داخل خانه ما را ببینند.
این خانم می‌گوید: در آن صورت دیگر ما امنیتی نداشتیم.
وی می‌افزاید: در حال حاضر سر و صدای خیابان به اندازه كافی ما را آزار می‌دهد اگر این خطوط هم راه‌اندازی می‌شد، میزان آلودگی صوتی بیشتر می‌شد.
خانم گودرزی كه از اهالی این محل است می‌گوید: اقدام شهرداری تهران برای برداشتن پایه‌های مونوریل كارشناسی نبوده است؛ چرا كه امكان ندارد مدیریت شهری قبلی بدون انجام كارهای كارشناسی اقدام به انجام امور مربوط به منوریل كرده باشد.
این خانم 40 ساله در ادامه می‌گوید: به عقیده من حتی مسائل عمرانی شهر نیز مانند بسیاری از موارد دیگر درگیر بازی‌های سیاسی شده و نفع و ضرر مردم تنها چیزی است كه در تصمیم‌گیری مدیران لحاظ نمی‌شود.
*پایه‌های مونوریل، محل تجمع ولگردان
برخی از مسئولان و كارشناسان معتقدند كه پایه‌های منوریل صادقیه زمینه بروز آسیب‌های اجتماعی را در این محدوده فراهم و مشكلات زیادی برای شهروندان ایجاد كرده بود.
محمدهادی ایازی، سخنگوی شهرداری تهران در این‌باره می‌گوید: اختصاص این پایه‌های فضای از شهر را به خود اختصاص داده بود، این قسمت از شهر به محل تجمع معتادان و ولگردان تبدیل و زمینه آسیب‌های اجتماعی را فراهم كرده بود.
وی به نارضایتی شهروندان از این تجمع‌ها اشاره می‌كند و می‌گوید: شهرداری تهران بر اساس خواست مردم این پایه‌ها را برداشته است.
*احداث منوریل از میدان صنعت تا نمایشگاه بین‌المللی
بنا به نظر معاونت حمل و نقل ترافیك شهرداری تهران می‌توان منوریلی از میدان صنعت تا نمایشگاه بین‌المللی احداث كرد.
بر اساس شاخص‌های مختلف و با توجه به شرایط موجود به دلیل اینكه در این مسیر شرایط مناسب محیطی و جاذبه‌های گردشگری وجود دارد، می‌توان احداث قطار شهری یا منوریل را در این مسیر پیشنهاد كرد.
این خط به طول 6/7 كیلومتر از میدان صنعت آغاز و در تقاطع چمران_ولی عصر(محل دائمی نمایشگاه بین المللی) پایان می‌پذیرد و از بلوار انقلاب، پل مدیرت و بزرگراه چمران عبور می‌كند.
این خط در قسمت جنوبی خود به برج میلاد كه یكی از مراكز مهم توریستی و جذب سفر شهر تهران در آینده نزدیك خواهد بود و همچنین پارك جنگلی پردیسان متصل و در مسیر خود ضمن عبور از خیابان‌های با عرض مناسب در محدوده شهرك قدس وارد بزرگراه چمران شده و در قسمت شمالی به نمایشگاه بین‌المللی، هتل استقلال و سالن‌های همایش صدا و سیما متصل می‌شود.
این خط با خط پیشنهادی 7،9 و سریع السیر 4 طرح جامع قطار شهری تهران ایستگاه تقاطعی دارد و امكان انتقال مسافر در این مسیر وجود دارد.
* 60 كیلومتر منوریل در تهران احداث می‌شود
در طرح جامع ترافیك احداث 60 كیلومتر منوریل دیده شده است؛ اما به گفته مسئولان شهری معلوم نیست این خطوط باید در كجا احداث شود.
عبدالله جلالی، دبیر شورای عالی ترافیك در این‌باره می‌گوید: این 60 كیلومتر به صورت فاز به فاز ساخته می‌شود و اگر در جایی طرح بهتری ارائه شود امكان تغییر وجود دارد.
دبیر شورای عالی ترافیك با بیان اینكه شهرداری تهران برای جمع‌آوری پایه‌های منوریل صادقیه اجازه نگرفته است، می‌گوید: باید بررسی‌های لازم در این زمینه انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش كه برداشتن پایه‌های منوریل قانونی بوده است، تصریح می‌كند: از نظر قانون ترافیك مشكلی ندارد؛ اما از نظر هزینه‌ای مشكل دارد.
*مونوریل مقرون به صرف نیست
مسئولان شهری معتقدند، احداث منوریل مقرون به صرفه نیست و آنها ترجیح می‌دهند مترو را توسعه دهند تا اینكه منوریل در تهران احداث شود.
محسن هاشمی، مدیر عامل متروی تهران و حومه در این‌باره می‌گوید: ایجاد یك سفر با منوریل 4 برابر مترو هزینه دارد.
وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر از 9 هزار كیلومتر راه آهن شهری در جهان تنها 300 كیلومتر به مونوریل اختصاص پیدا كرده است.
به گفته هاشمی، انتقال منوریل از یك مسیر به مسیر دیگر به وسلیه سوزن‌های سنگین با قیمت 5/1 میلیون دلار انجام می‌شود، این در حالی است كه قیمت همین سوزن‌های انتقال دهنده در مترو برابر50 هزار دلار است.
وی به انعقاد قراردادی در قم برای احداث منوریل اشاره می‌كند و می‌گوید: این قراداد با مبلغ 27 میلیون دلار منعقد شده است. با محاسبات انجام شده هزینه راه‌اندازی این منوریل بیش از 36 میلیون دلار خواهد شد.
*منوریل بر اساس گزارش‌های سازمان بازرسی قابلیت اجرایی نداشت
جعفر تشكری هاشمی، معاون حمل و نقل ترافیك شهرداری تهران، می‌گوید: سازمان بازرسی كل كشور درباره پروژه مونوریل صادقیه و ایرادهای فنی و مشكلات اجرایی این طرح گزارشی تهیه كرده است كه نشان می‌دهد برای این پروژه كار كارشناسی دقیق صورت نگرفته و پروژه قابلیت اجرایی شدن نداشته است و اگر قرار باشد مونوریلی هم در تهران ساخته شود، حتماً در این كریدور امكان ساخت آن وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: پایه‌های پروژه نیمه كاره مونوریل باید 6 سال قبل جمع‌آوری می‌شد اما به خاطر اینكه شائبه سیاسی ایجاد نشود، تحمل كردیم تا گزارش‌های دقیق كارشناسی به شورای شهر ارایه شود. به اعتقاد تشكری هاشمی، این طرح از لحاظ ترافیكی مردود شناخته و فاقد توجیه فنی و ترافیكی تشخیص داده شده بود.
