تغذیه مناسب چگونه از بلوغ زودرس پیشگیری می‌کند؟
بلوغ، دوره‌ای از زندگی است که از اولین نشانه‌های تکامل جنسی شروع و تا حصول نهایی تکامل فیزیکی، احساسی و عقلانی ادامه می‌یابد. با وجود اینکه وراث عمده‌ترین عامل در تعیین سن بلوغ است، عوامل محیطی مانند محل جغرافیایی، وضعیت تغذیه، نمایه توده بدنی، سلامت و عوامل روانی بر روی زمان شروع آن نیز موثر است.
بلوغ زودرس زمانی است که بدن کودک خیلی زودتر شروع به تغییرات در جهت تبدیل به بدن یک بزرگسال شدن می‌کند. بلوغ به طور متوسط در دختر‌ها بین ۸ تا ۱۳ سالگی و در پسر‌ها بین ۹ تا ۱۴ سالگی شروع می‌شود.
در سال‌های اخیر، افزایش موارد بلوغ زودرس در کودکان به یک نگرانی جدی در جوامع مختلف تبدیل شده است. وضعیت تغذیه یکی از مهم‌ترین عوامل دخیل در زمان شروع بلوغ است و تخمین زده می‌شود که تا ۲۵ درصد از تغییرات زمان بلوغ تحت تاثیر آن است.
دکتر «سیده پریسا موسویان»، کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز می‌گوید: رژیم غذایی نامناسب می‌تواند باعث تحریک زودهنگام ترشح هورمون‌های جنسی شود و در نتیجه منجر به بلوغ زودرس شود.
تغذیه کودک با شیر مادر به جای شیر خشک
موسویان عنوان کرد: تغذیه با شیر مادر از طریق ایجاد تعادل هورمونی و پیشگیری از اضافه وزن مانع ازبلوغ زودرس می‌شود.
وی ادامه داد: شروع پیش از موعد تغذیه تکمیلی با افزایش ریسک چاقی، اضافه وزن و احتمال بروز بلوغ زودرس درکودکان مرتبط است.
کنترل مصرف پروتئین‌های حیوانی
موسویان ابراز کرد: رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی قبل از بلوغ، سبب افزایش ترشح هورمون‌های آندروژن و بلوغ زودرس می‌شود، بنابراین در کنار مصرف متعادل منابع حیوانی (گوشت قرمز، لبنیات کم چرب و تخم مرغ) از منابع گیاهی مانند حبوبات و آجیل به میزان کافی استفاده شود.
رژیم غذایی با چربی بالا و مصرف چربی‌های ناسالم موجود در روغن‌های جامد، کره، مارگارین، فست فود‌ها و غذا‌های سرخ شده تعادل هورمونی را بهم می‌زند.
محدود کردن مصرف مواد غذایی حاوی قند ساده: قند، شیرینی، بیسکوییت، نوشابه‌ها و آبمیوه‌های صنعتی با افزایش سطح انسولین و چربی بدن می‌توانند فرآیند بلوغ را تسریع کنند.
افزایش مصرف فیبر غذایی
کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز تاکید کرد: مواد غذایی حاوی فیبر ازجمله غلات سبوسدار، حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها به کاهش جذب استروژن اضافی کمک کرده و از بلوغ زودرس پیشگیری می‌کند.
حذف یا کاهش مصرف غذا‌های فرآوری شده
وی ابراز کرد: سوسیس، کالباس و سایر غذا‌های فرآوری شده و کنسروی حاوی مواد نگهدارنده، رنگ‌های مصنوعی و ترکیبات مختل‌کننده غدد درون‌ریز هستند که تعادل هورمونی را مختل می‌کنند.
موسویان گفت: چاقی می‌تواند سطح لپتین و انسولین را افزایش داده و منجر به بروز بلوغ زودرس شود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کنترل وزن کمک کرده و از شروع زودهنگام بلوغ جلوگیری کند.
اجتناب از ظروف پلاستیکی برای نگهداری و گرم کردن غذا
وی ادامه داد: برخی از ظروف پلاستیکی حاوی ترکیبات شیمیایی مختل‌کننده هورمون‌ها مانند بیسفنول A (BFA) می‌باشند که به غذا منتقل می‌گردند، برهمین اساس توصیه می‌شود که از ظروف شیشه‌ای و استیل برای نگهداری و گرم کردن غذا استفاده شود، همچنین از مصرف آب‌های بسته‌بندی‌شده در بطری پلاستیکی پرهیز شود.
