کارشناسان می گويند بازيافت کل زبالههای تهران، سالانه ۲۰۰ ميليون دلار صرفهجويی ارزی به همراه میآورد. مثلا، پنج درصد زبالههای تهران را پلاستيک تشکيل میدهد که بازيافت آن میتواند تامين کننده کيسههای زباله همين شهر باشد.
اما اين "طلای سياه" به دليل نبود سيستم جامع بازيافت تاکنون فقط دردسر ساز بوده است.
زباله مال کيست؟
براساس ماده هفت قانونی که سال گذشته مجلس و شورای نگهبان آن را تصويب کردند، مديريت اجرايی تمام پسماندها غير از زباله های صنعتی و ويژه، در شهرها و روستاها بر عهده "شهرداری و دهياريهاست". به نظر می رسد علت اين تاکيد، هراس از رقابت بخش خصوصی در اين بازار است.
شهرداری زباله می فروشد
مسئولان شهرداری برای تقويت توان خود در مبارزه با بخش خصوصی به قانونگذاران پناه بردند. براساس قانون "مديريت پسماندها"، شهرداری اجازه دارد تمام يا بخشی از عمليات مربوط به جمع آوری، جداسازی و دفع پسماندها را به اشخاص حقيقی و حقوقی واگذار کند.
از همين رو، در سه ماه پايانی سال ۲۰۰۴، شهرداری تهران مزايدهای برگزار کرد تا وظيفه جمعآوری ۳۰ درصد زبالههای خشک تهران را به ۲۲ پيمانکار جديد در مناطق بيست و دوگانه تهران بسپرد. تا کنون حدود ۱۷ پيمانکار فعاليت خود را آغاز کردهاند.
براساس اين مزايده، شهرداری تهران زبالههای خشک مناطق مختلف را براساس حجم تخمين زده شده به پيمانکاران میفروشد.
به گفته يک مسئول شهرداری، به طور متوسط هرکيلو زباله ۵۰ تومان درنظرگرفته شده که چون حجم و کيفيت زباله مناطق مختلف تهران با هم تفاوت دارد، هرپيمانکار ماهانه مبلغ متفاوتی به شهرداری می پردازد که گفته می شود حدود ده ميليون تومان (۱۱ هزار دلار) است.
در شمال شهرتهران به دليل استفاده زياد از اجناس بسته بندی و حجم بيشتر توليد زباله خشک، اين مبلغ بيشتر و در مناطق جنوبی کمتر است.
به اين ترتيب شهرداری علاوه برآنکه برای جمع آوری هرکيلو زباله ۲۰ تومان هزينه را نمی پردازد، به طور متوسط بابت هر کيلو ۵۰ تومان هم دريافت میکند.
جدولی که شهرداری تهران برای حساب کردن هرکيلو زباله خشک و تعيين قيمت ماهانه آن در هر منطقه به کار گرفته، نشان میدهد، پلاستيک درجه يک شامل ظرف ۹۰ تا ۲۰۰ ، دمپايی پلاستيکی ۴۰ تا ۹۰، آلومينيوم ۸۰۰ تا ۱۴۰۰، شيشه ۵۵ و نان خشک ۴۰ تا ۱۰۰ تومان قيمت دارد.