قیمت‌های داخلی از قیمت‌های جهانی بیشتر شد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- سرویس اقتصادی: بالاخره یارانه‌ها وارد فاز هدفمندی شدند و با اعلام دکتر احمدی‌نژاد آزادسازی و اصلاح قیمت حامل‌های انرژی؛ آب و نان از یکشنبه 28 آذر آغاز شد؛ هرچند بارها گفته شده بود یارانه کالاهای اساسی (آب و نان) فعلا هدفمند نمی‌شود.
 
با قیمت‌های جدید و واریز 44500 تومان برای هر نفر در هر ماه تا پایان سال 90 حداقل 70 هزار میلیارد تومان درآمد نصیب دولت می‌شود درحالی‌که بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها قرار بود در سال اول 20 هزار میلیارد تومان درآمد دولت از این امر باشد اما ظاهرا دولت عجله داشت و راه 3 ساله را یک‌ساله قصد رفتن دارد. 

در حال حاضر استراتژى دولت این است که فقط روى هدفمند کردن یارانه‌ها متمرکز شود نه بر روى یک استراتژى جامع اقتصادى - اجتماعى به نام آزادسازى اقتصادى و چون آن استراتژى اجرا نمى‌شود ممکن است حتى تا مدتى تولیدات داخلى در برابر واردات بدون سپر و بدون محافظ باشند. اگر ما استراتژى آزادسازى اقتصادى را در قالب یک منظومه کلان اجرا مى‌کردیم معنایش این بود که هم‌زمان با آزادسازى قیمت‌ها و حامل‌های انرژی، باید سود بانکی؛ نظام تعرفه‌ای و دستمزدها آزاد می‌شد ضمنا قانون کار و قانون مالیات‌ها اصلاح مى‌شد و فضاى عمومى کسب‌و‌کار نیز مى‌بایست آزاد یا و مساعد مى‌شد که در این حالت کلى نیز مى‌توانستیم قدرت رقابت خود را با خارج حفظ ‌کنیم.

قیمت‌های داخلی انرژی و کالاها گران‌تر از قیمت‌های خارجی شد 

با حذف یارانه‌ها قیمت حامل‌های انرژی و بسیاری از کالاها از قیمتها جهانی بالاتر رفت، در حالی‌که سطح درآمدها و حقوق مردم کمتر از یک چهام درآمدهای جهانی است. 

به چند نمونه از مقایسه قیمت‌های داخلی و جهانی توجه کنید: 

خودرو
قیمت خودرو در داخل کشور در خودورهای تجاری حداقل 50 درصد ودر خودروهای سواری حداقل 130 درصد بالاتر از قیمت‌های جهانی‌ است در حالی‌که کیفیت‌شان بسیار پایین‌تر و مصرف انرژی و قطعات یدکی‌شان چند برابر بیشتر است. 

بنزین
آمار اکتسابی از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی حاکی است، قیمت فوب خلیج فارس بنزین در آذر ماه 89 تقریبا 575 تومان در هر لیتر بوده است بر این اساس با توجه به قیمت‌گذاری حداقل 400 تومانی بنزین برای هر لیتر پس از شروع اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و قیمت 700 تومانی بنزین آزاد غیرسهمیه‌ای قیمت بنزین در ایران از قیمت‌های جهانی بالاتر خواهد رفت. 

نفت گاز
قیمت هر لیتر نفت‌گاز فوب خلیج‌فارس در زمان یاد شده 612 تومان بوده است. قیمت این حامل تاثیرگذار در قیمت تمام شده کالا و خدمات پس از اجرای قانون لااقل 150 تومان تعیین شده ودر عین حال قیمت 350 تومانی نفت‌گاز غیر سهمیه‌ای نیز 55 درصد قیمت فوب فعلی خلیج فارس است.

نفت کوره
قیمت نفت کوره با اجرای قانون هدفمند کرد یارانه‌ها، 200 تومان در هر لیتر تعیین شده است. قیمت فوب خلیج فارس این حامل در آذر ماه 470 تومان در هر لیتر بوده است. 

گاز
قیمت گاز خانگی به 30 تا 350 تومان درهرمتر مکعب افزایش یافته در حالی‌که قیمت‌های جهانی حدود 150 تومان است. 

برق
قیمت هر کیلووات ساعت برق به 27 تا 210 تومان افزایش یافته اما قیمت‌های جهانی حدود 40 تا 100 تومان است. 

مس
قیمت جهانی مس 9300 دلار در هر تن است در حالی‌که قیمت داخلی 9850 تومان(9650 دلار در هر تن) به مصرف کنندگان عرضه می‌شود. 

فولاد
قیمتهای جهانی بیلت و شمش فولادی 530 دلار درهر تن است اما قیمت‌های داخلی در شرکت‌های مختلف از 600 تا 700 دلار درهر تن عرضه می‌شود. 

آلومینیوم
در حالی‌که قیمت جهانی هر تن آلومینیوم 2300 دلار است قیمت‌های داخلی با وجود اینکه صادر کننده هستیم حدود 2600 دلار در هر تن است. 

پتروشیمی
بیش از نیمی از محصوات پتروشیمی در داخل 5 تا 20 درصد بالاتر از قیمت‌های جهانی فرخته می‌شوند در حالی‌که ماصادر کننده عمده این محصولات هستیم.

تاثیر حذف یارانه‌ها بر صنعت حمل‌ونقل 

بیشترین تاثیر هدفمندی یارانه‌ها بر صنعت حل و نقل است؛ به‌طوری که 248 هزار کامیون و اتوبوس و... که حمل و نقل بار و مسافر را انجام می‌دهند میانگین در هر 100 کیلومتر 70 لیتر گازوئل مصرف می‌کنند درحالی‌که در دنیا حدود 38 لیتر برای 100 کیلومتر مصرف می‌شود.

در هر حال با 9 تا 21 برابر شدن قیمت گازوئیل (میانگین 15 برابر)صنعت حمل‌ونقل دچار مشکل می‌شود. هر اتوبوس مسافری خارج‌شهری یا بین‌شهری با قیمت 150 تا 300 میلیون تومان روزانه حداقل 16 ساعت کار می‌کند و میانگین 400 هزار تومان درآمد دارد و بین 1200 تا 1500 کیلومتر سفر می‌کند یعنی حداقل 850 تا 1100 لیتر گازوئیل مصرف می‌کند که هزینه آن با نرخ 165 ریال روزانه برای هر اتوبوس 14 تا 18 هزار تومان(میانگین 16 هزار تومان) بود و پس از هدفمندی و با رقم فعلی گازوئیل 150 و 350 تومانی اگر مثل سابق مشتری و مسافر داشته باشد هزینه گازوئیل حداقل 150 و حداکثر 350 هزارتومان(میانگین 225 هزار تومان ) خواهد شد یعنی هزینه‌های سوخت حدود 210 هزار تومان افزایش داشته که با احتساب افزایش هزینه‌های انسانی؛ قطعات یدکی و کاهش مسافر به 250 هزار تومان خواهد رسید در حالی‌که با افزایش 20 درصدی کرایه‌ها فقط 80 هزار تومان افزایش درآمد خواهد داشت یعنی مجموع هزینه‌هایش روزانه حداقل 170 هزار تومان بالا خواهد رفت. 

افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل بار 

در حالی‌که بر اساس محاسبات بالا هزینه‌های روزانه از قبیل سوخت؛ قطعات و انسانی هر کامیون حداقل 200 تا 300 هزار تومان افزایش یافته اما درآمد و کرایه بارفقط 15 درصد افزایش یافته و از 200 تا 500 هزار تومان در روز به 230 تا 575 هزار تومان بالا رفته یعنی به‌طور خالص بین 180 تا 280 هزار تومان به هزینه‌های روزانه کامیون‌ها و کشنده‌ها افزوده شده که باعث افزایش اضافه بر 10 درصدی کرایه بار و تورم اضافه‌تر خواهد شد. 

وعده داده شد که کامیون‌های مصرف‌بالا را نوسازی می‌کنیم اما با تکنولوزی کدام کشور و چه نوع کامیونی؟ کامیون‌های کشنده با کیفیت ولوو سوئدی(سایپا دیزل)؛ بنز آلمانی (توقف تولید در ایران خودرو دیزل به دلیل تحریم) ایویکو ایتالیایی(زامیاد)؛ بی ام سی ترکیه‌ای در کویرخودرویزد؛ رنو وارداتی از فرانسه و...یا در اثر تحریم تولید نمی‌شود یا با قیمت‌های حدود 145 تا 160 میلیون تومان خریداری ندارند و نوسازی ناوگان حمل‌و نقل با آنها غیرممکن است. می‌ماند کشنده‌ها و کامیون‌های چینی دانگ فنگ(سایپا دیزل) هوو(ایران خودرو دیزل)؛ کشنده‌های چینی آمیکو؛ کامیون چینی کاویان درکاریزان خودرو که از بین این‌ها هوو چینی مشهور به ارابه مرگ جاده‌های ایران اجازه واردات ندارد؛ دانگ فنگ چینی فروخته شده توسط سایپا دیزل به نام کامیون ژاپنی هم توسط خریداران قبلی بایکوت شده و در مجلس پرونده دارد و بقیه هم آنقدر بی‌کیفیت‌اند که خریداری ندارند پس نوسازی ناوگان حمل‌ونقل تا زمان رفع تحریم‌ها و ورود کامیون‌های اروپایی با کیفیت ممکن نخواهد بود. از سوی دیگر با توجه به بدهی 850 میلیارد تومانی سایپادیزل(باسرمایه 60 میلیارد تومان) و بدهی 765 میلیارد تومانی ایران خودرو دیزل(سرمایه 120 میلیارد تومان) خود این شرکت‌ها هم در معرض ورشکستگی قرار دارند.

علی‌رغم همه این مطالب امیدواریم دولت بتواند آنچه که به‌نفع کشور و آحاد جامعه است را از طریق این طرح محقق کند و همچنین ملزومات دیگر این طرح؛ یعنی آزادسازی صحیح قیمت‌ها و دستمزدها را به اجرا در بیاورد و به انتقادات مشفقانه در طی اجرای طرح توجه کند و به‌گونه‌ای نباشد که اگر کسی نکاتی را متذکر شد به‌عنوان اخلال‌گر و مخالف طرح، با او برخورد کنند.