نگاه وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی به ساحت فرهنگ و هنر
رونق اقتصاد فرهنگ و هنر از دیگر اهداف این وزیر پیشنهادی است که برنامه هایی چون افزایش سهم بخش فرهنگ و هنر از معافیت مالیاتی، گمرکی، بیمه‌ای، انرژی .... و بهره‌گیری آسان‌تر از تسهیلات مالی و اعتباری و همچنین حمایت حقوقی، قانونی و ساختاری از تمام بخش‌های فرهنگ و هنر با هدف کاهش وابستگی بخش خصوصی به دولت و کمک به استقلال و خوداتکایی آن را دنبال می کند.
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: کاهش دیوان سالاری در حوزه فرهنگ و هنر، حذف موازی کاری نهادهای فرهنگی، مقابله با برخوردهای غیرفرهنگی با اهالی فرهنگ و هنر و اجرای کامل قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» از مهمترین برنامه های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از ایرنا، «علی جنتی» که حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری وی را به عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس شورای اسلامی معرفی کرده، متولد 1328 است.
وی را سیاستمدار و دیپلماتی می دانند که ریاست صدا و سیمای استان خوزستان، استانداری خوزستان، ریاست دفتر آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، استانداری خراسان، معاون بین الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کارنامه دارد و مدتی نیز سفیر ایران در کویت بود.
نگاهی به برنامه های ارایه شده جنتی برای تصدی این مسوولیت نشان می دهد که وی تقویت و فعال سازی تشکل ها و نهادهای غیردولتی فعال در حوزه فرهنگ و تبدیل تولیدات فرهنگی ایران به یک ابزار در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار داده است.
اهم برنامه های جنتی برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی می آید:
** یک گزاره به عنوان واقعیتی گریز ناپذیر که مورد پذیرش عمومی اصحاب فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان قرار گرفته این است که «دولتی شدن فرهنگ به تولید قدرت فرهنگی منتهی نمی‌شود.»
** نمی‌توان با اتکا به دستگاه‌های اداری و سازماندهی دولتی، فرهنگ را رشد و توسعه داد، بدون مشارکت نهادهای صنفی و انجمن‌های فرهنگی رشد فرهنگی میسر و ممکن نیست.
** همچنین تلاش برای دولتی کردن فرهنگ سبب شده است تا سیاست‌گذاری فرهنگی خود را منحصر در فعالیتهای نظارتی کرده و از پرداختن به زمینه‌های افزایش خلاقیت و تولید فرهنگی و حضور مؤثر فرهنگ ایران ایرانی - اسلامی در فضای ملی و جهانی باز مانده است.
** همراهی و همکاری دستگاه‌های مختلف فرهنگی یکی از راه‌هایی است که می‌تواند به رشد و رونق در این حوزه منتهی شود.
** وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به رغم تلاش‌های قابل تقدیر در سالهای اخیر در ساماندهی ارتباطش با نهادهای مختلف فرهنگی ناموفق عمل کرده و نتوانسته است در بخش‌هایی که قانون، اعمال مدیریت و سیاست‌گذاری را بر عهده‌اش گذاشته است فضای فرهنگی کشور را به خوبی مدیریت کند.
** یکی از مهمترین تنش های فرهنگی و هنری در یکی دو سال اخیر تشدید اختلاف نهادهایی مانند حوزه هنری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است که اگرچه وجود اختلاف طبیعی است، اما رسیدن این اختلاف‌ها به نقاط بحرانی به زیان بخش خصوصی و دولت در حوزه فرهنگ و هنر انجامیده است.
** اکنون برخی از تشکل‌ها با دخالت‌های دولتی فعالیت خود را متوقف کرده‌اند، در حالی که بخشی از سینماگران متعهد که ارزشی‌ترین فیلم های پس از انقلاب اسلامی را ساخته‌اند، از دست‌اندرکاران و مدافعان این نهادها هستند.
** نهادهای فرهنگی هنری می‌توانند به تصمیم‌سازی‌های دولتی کمک کنند، اما نه تنها در سال های اخیر از فرایند تصمیم سازی و مشورت حذف شده بلکه دولت بیشتر گرفتار چالش و تنش با این نهادها بوده است.
** به رغم تاکیدهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و سیاست‌های کلان کشور، بخش خصوصی برای فعالیت در حوزه فرهنگ و هنر با موانع بسیاری رو به رو بوده و برای هر فعالیت جزئی نیازمند چند بار اخذ مجوز از مراجع ذی ربط است که گاه هیچ مبنای قانونی ندارد.
** هم اکنون برای 114نوع فعالیت در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز صادر می‌شود، در حالی که بسیاری از این موارد جزئی از فعالیتی است که قبلا برایش مجوز گرفته شده است.
گاه برای جزء جزء یک فعالیت باید چند بار مجوز فعالیت دریافت نمود و این امر موجب گرفتار شدن اصحاب فرهنگ در چنبره دیوان سالاری و از دست دادن فرصتی است که در اصل باید به خلق آثار فرهنگی اختصاص یابد.
** وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به جای کوچک شدن، فربه‌تر شده است؛ این بزرگ شدن دستگاه اجرایی نه تنها کمکی به کارآمد شدن آن نکرده، بلکه اغلب به دلیل تصدی فعالیت های مداخله گرانه، به ناکارآمدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجامیده است.
** در سال های اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از یک نهاد نظارتی و حمایتی به یک نهاد متصدی تبدیل شده است و در قامت ناشر، تهیه کننده و ... در بخش‌های مختلف به رقابت با بخش خصوصی روی آورده و از آن جا که تولیدات آن گاه بدون در نظر گرفتن اقتضائات فرهنگی و مردمی بوده، مورد استقبال واقع نشده است.
** به دلیل مواجه شدن کشور با شرایط دشوار اقتصادی و همچنین سوءتدبیرهای خاص در عرصه فرهنگ که برآمده از تنگ‌نظری‌ها و فقدان مدارا و تساهل با فرهنگ و هنر بوده، اقتصاد فرهنگ در سالهای اخیر بیش از گذشته با مشکل مواجه شده است.
از دشواری‌های صنعت نشر تا مشکلات اقتصادی سینما و تئاتر تا سایر عرصه‌های فرهنگ و هنر، میدان فراخی از دشواری‌های اقتصاد فرهنگ قابل مشاهده است که به شدت آینده فرهنگی کشور را تهدید می‌کند.
** یکی از مشکلات امروز عرصه فرهنگ، اعمال برخوردهای غیرفرهنگی با اهالی فرهنگ و هنر و تلقی‌های عمدتاً امنیتی و تهدیدآمیز داشتن از فعالیتهای ایشان است. این بخشی از فرایند کلان تلاش برای دولتی کردن فرهنگ نیز هست که به تدریج به زیرزمینی شدن فرهنگ و تشدید تقابل‌ها می‌انجامد.
** به رغم اینکه جمهوری اسلامی ایران در برخی از حوزه‌ها مانند سینما و هنرهای تجسمی درطول سالیان گذشته توفیقات چشمگیری داشته، اما بیشتر به جنبه فرهنگی آن بسنده شده اما در دیپلماسی فرهنگی از این گونه دستاوردها استفاده‌ای نشده است.
** در یکی دو سال اخیر بخش خصوصی با توانایی‌های خود جنبه اقتصادی نیز برای فرهنگ و هنر ایران در بازارهای جهانی فراهم آورده است.
نمونه موفق آن اکران فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» و حضور موفق هنرهای تجسمی ایران در بازارهای جهانی است که هم ارزآوری داشته و هم جنبه صدور فرهنگی دارد.
** به رغم اینکه با تلاش های فردی و جمعی هنرمندان ظرفیت‌های تازه‌ای به وجود آمده است، اما به خاطر عدم حمایت و گاهی همراهی نکردن با آن متاسفانه در سالیان اخیر، جایگاه رفیع فرهنگی ایران در منطقه تنزل یافته و مرجعیت فرهنگی و هنری به برخی دیگر از کشورهای منطقه مانند ترکیه، امارات متحده عربی و... منتقل شده است.
** در سالهای اخیر به دلیل گسترش و رشد فناوری در حوزه‌های مختلف، انواع جدیدی از هنر و کالاهای فرهنگی در جهان تولید شده است که به خاطر دسترسی به ابزار ارتباطی نوین در ایران نیز مصرف می‌شود، اما از تولید در این حوزه‌ها غفلت شده و در صورت ادامه این وضعیت، بازار چنین محصولاتی نیز کاملاً از دست می‌رود و نه تنها از یک فرصت فرهنگی و اقتصادی غفلت ورزیده‌ایم که ممکن است تاثیرات سوء فرهنگی و سیاسی نیز گریبانگیر کشور شود.
** استقبال کم از تولیدات فرهنگی و هنری داخلی و استقبال از آثار خارجی، پایین بودن سهم آثار فرهنگی وهنری در سبد خرید خانواده ها، شکل‌گیری نیازها و بازارهای جدید فرهنگی و هنری، افزایش هزینه‌های تولید آثار فرهنگی و هنری، امنیت حرفه‌ای ضعیف برای دست‌اندرکاران، مولدان و آفرینندگان فرهنگ و هنر و مخاطره‌آمیز بودن سرمایه‌گذاری در این عرصه و ضعف فضای نقد و گفت‌وگوی فرهنگی و هنری از چالش ها، تنگناها و مشکلات پیش روی در سطح ملی است.
** در سطح فراملی ارایه تصویر نادرست از ایرانیان و مسلمانان در فضای رسانه ای جهان، حضور کمرنگ ایران در عرصه مبادلات فرهنگی و هنری،
** با اینکه ایران با بیش از 105 کشور جهان موافقت‌نامه فرهنگی امضا کرده، اما تنها با تعداد اندکی از این کشورها مبادلات فرهنگی دارد و مبادلات فرهنگی با برخی از کشورها نیز بسیار ضعیف و در سطحی پایین است.
**عدم حضور جدی ایران در رقابت با محصولات جدید فرهنگی و هنری در جهان رقابت تنگاتنگ تولیدکنندگان محصولات و فرآورده‌های فرهنگی و هنری و سرمایه‌گذاری در تولید کالاها و محصولات جدید باعث شده است که نوآوری در عرصه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فرهنگ و هنر به مسابقه‌ای جهانی تبدیل شود.
** از جمله فرصت ها و داشته های فرهنگی و هنری کشور مزیت نسبی در تولید آثار و محصولات فرهنگی و هنری در سطح جهان و منطقه است. سینمای ایران همچنان در سطح منطقه خاورمیانه اولین سینما و در دنیا شناخته شده است. هنرهای تجسمی، خوشنویسی، دانش و هنر قرآنی، صنایع دستی ایران در دنیا دارای جایگاه ویژه ای هستند.
** مشترکات فرهنگی با جهان اسلام، حوزه زبان فارسی و حوزه نوروز بسیار قابل توجه هستند. در همین زمینه باید به ایرانیان خارج از کشور اشاره کرد که ثروت عظیم اجتماعی و اقتصادی به شمارمی آید. همچنین ظرفیت عظیم حج و عمره که می تواند محل تبادل فکر و اندیشه و توسعه فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی و یرقراری ارتباط با ملت های مسلمان باشد.
** حمایت از افزایش تولید فیلم‌نامه‌ها، نمایش‌نامه‌ها، طراحی و ساخت انواع محصولات فرهنگی و هنری برگرفته از متون غنی اسلامی و ایرانی، تقویت و توسعه تولیدات فرهنگی و هنری و گسترش جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های تخصصی با موضوع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، حمایت از تأسیس و راه‌اندازی انجمن‌ها و نهادهای مردم‌نهاد، افزایش سرانه فضاهای فرهنگی و هنری در کشور و رفع موانع و محدودیت‌های تولید و عرضه آثار و محصولات فرهنگی و هنری، گسترش و تقویت فعالیت های فرهنگی و هنری مساجد کشور و تلاش در جهت گسترش فرهنگ کتاب خوانی وگسترش کتاب خانه های ثابت و سیار، اهتمام به تعمیق ارزشهای دینی و اشاعه هنجارهای اخلاقی در جامعه و تقویت و ساماندهی موسسات خیریه مردم نهاد از اهم برنامه ها برای صیانت از فرهنگ و هویتی دینی و ملی است.
** بازسازی اقتدار و محوریت دستگاه اجرایی فرهنگی، زمینه‌سازی حضور فعال و اثرگذار فعالان فرهنگ و هنر در نظام تصمیم‌گیری، ارتقای اعتماد به توانمندی‌های بخش غیردولتی فرهنگ و هنر، جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و فردی در اجرای قوانین و مقررات، تاکید بر قانونمندی و ضابطه‌مندی فعالیتهای فرهنگی و هنری، استقرار نظام جامع حقوق مادی و معنوی مؤلفان، مصنفان، هنرمندان و نیروهای فرهنگی، علمی، فنی و اداری جامعه فرهنگی و هنری کشور و همچنین اجرای کامل قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» از مهمترین برنامه های در حوزه تقویت توان و اقتدار فرهنگی است.
* در بخش ارتقای سطح فرهنگ عمومی نیز زمینه‌سازی برای ارتقای سطح مصرف و فعالیت فرهنگی جامعه، پیراستن فرهنگ عمومی از آداب و سنن و رفتارها و مفاهیم و تلقی‌های ناصواب و نادرست، ترویج و توسعه فرهنگ احترام به قانون و پیش قدم بودن جامعه فرهنگی در دفاع از حرمت اشخاص و قانون و مقابله با پرده‌دری، حرمت‌شکنی، جوسازی و خشونت و استبداد رأی و حفظ و مراقبت از پیوستگی فرهنگی بین گذشته و حال و نسل قدیم و جدید و مقابله با انقطاع فرهنگی، ارتقای نقش و جایگاه زنان و جوانان در اعتلای فرهنگ عمومی و اشاعه ارزشهای دینی و ملی به عنوان برنامه های اصلی قید شده است.
** تسهیل و روان‌سازی حقوقی، قانونی و ساختاری برای دریافت مجوز و فعالیت متقاضیان ایجاد مؤسسات و مراکز فرهنگی و هنری غیردولتی، اصلاح قوانین با هدف واگذاری بسیاری از امور نظارتی به بخش غیردولتی، کاهش وابستگی بخش خصوصی به حمایت‌های دولتی و فراهم‌سازی زمینه‌های حقوقی و قانونی برای ایجاد نظام‌های صنفی و تولیدی بخش فرهنگ از اهم برنامه های جنتی برای تقویت نهادهای صنفی و تشکل های مدنی است.
** در بخش تضمین آزادی‌های قانونی و ارتقای منزلت اجتماعی نیروهای فرهنگی و هنری نیز برنامه هایی چون جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و غیرقانونی و حذف خلاءهای قانونی و حقوقی در فعالیتهای نظارتی بخش فرهنگ و هنر، مشارکت فعال نهادها و انجمن های غیردولتی فرهنگ و هنر در فعالیتهای غیرحاکمیتی و اصلاح قوانین و مقررات ناکارآمد و به‌روزرسانی قوانین و مقررات با هدف حذف نظارت پیشگیرانه قید شده است.
** کاهش تصدی گری دولت در ممیزی و اعمال سیاست حمایت از شیوه های خود تنظیمی در فعالیت های فرهنگی و هنری، کاهش موانع و محدودیت فعالیت اساتید بزرگ فرهنگ و هنر کشور، افزایش اعتماد به پدیدآورندگان عرصه فرهنگ و هنر و پرهیزاز نگاه‌های مبتنی بر بی‌اعتماد و بدبینانه، استقرار حرفه‌ای نظام مالکیت فکری و معنوی در کشور با همکاری بخش غیردولتی و بهره‌مندی فعالان عرصه فرهنگ و هنر از تمام خدمات مالی، بیمه‌ای و حقوقی با هدف پاسداشت حرمت و منزلت آن‌ها و کاهش دغدغه و نگرانی از آینده از دیگر برنامه های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
** بهره‌مندی عادلانه از امکانات و منابع فرهنگی و هنری، فراهم‌سازی زمینه‌های مالی و حقوقی برای حضور گسترده محصولات فرهنگی و هنری کشور به‌ویژه فرهنگ و هنر نواحی، اقوام و اقلیت‌های دینی در اقصی نقاط جهان و برگزاری مستمر و قوی جشنواره‌های فرهنگی و هنری اقوام و نواحی مختلف ایرانی در اقصی نقاط ایران از مهمترین برنامه ها برای صیانت از تنوع و تکثر فرهنگی است.
** رونق اقتصاد فرهنگ و هنر از دیگر اهداف این وزیر پیشنهادی است که برنامه هایی چون افزایش سهم بخش فرهنگ و هنر از معافیت مالیاتی، گمرکی، بیمه‌ای، انرژی .... و بهره‌گیری آسان‌تر از تسهیلات مالی و اعتباری و همچنین حمایت حقوقی، قانونی و ساختاری از تمام بخش‌های فرهنگ و هنر با هدف کاهش وابستگی بخش خصوصی به دولت و کمک به استقلال و خوداتکایی آن را دنبال می کند.
** افزایش سرانه فضاهای فرهنگی و هنری در کشور، استقرار کامل نظام جامع حقوق مالکیت فکری و معنوی، فراهم‌سازی بسترهای قانونی و حقوقی برای ایجاد مؤسسات و بنگاه‌های مالی و اعتباری مورد نیاز بخش فرهنگ، اصلاح نظام توزیع و عرضه محصولات فرهنگی و هنری، توقف فعالیتهای تولیدی و اجرایی فرهنگی و هنری بخش دولتی و نیمه‌دولتی به عنوان رقیب اصلی بخش خصوصی و واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی از دیگر برنامه های جنتی است.
** اصلاح و تنظیم قوانین و مقررات در جهت رفع انحصار از فعالیتهای فرهنگی و هنری، حمایت از توسعه صادرات آثار و خدمات فرهنگی و هنری، بهره‌گیری از مزیت‌ها و ظرفیت‌های عظیم و غنی فرهنگی و هنری ایران در توسعه مناسبات و دیپلماسی فرهنگی از دیگر برنامه های ارایه شده به مجلس شورای اسلامی است.
** جنتی همچنین فراهم ساختن زمینه حضور مردم مختلف جهان در برنامه‌ها، جشن‌ها، اعیاد و مراسم دینی و فرهنگی ایران و آشنا ساختن مسلمانان جهان با فرهنگ غنی مردم ایران و افزایش مشارکت ایرانیان خارج از کشور بویژه در فعالیت های علمی، فرهنگی و هنری داخل و خارج از کشور و همچنین سیاست‌گذاری واحد و جلوگیری از موازی‌کاری و جلب همکاری همه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی فرهنگی و هنری برای حضور قوی و هدفمند در نقاط مختلف جهان را جزو برنامه های خود برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قید کرده است.
** تقویت زیرساخت‌های فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در صنایع فرهنگی و توسعه صنایع فرهنگی مبتنی بر فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، تلاش برای جبران و تأمین نیازمندی‌های سخت افزاری و نرم افزاری بخش فرهنگ و هنر، حضور فعال و اثرگذار در شبکه‌های ارتباطی جهانی، حمایت از رسانه‌ها و آثار فرهنگی و هنری دیجیتال تقویت کننده هویت ملی و خط و زبان فارسی، فراهم‌سازی زمینه‌های حقوقی و قانونی جریان آزاد تبادل اطلاعات و رسانه‌ها و هماهنگی و همکاری با مراکز فعال در زمینه فضای مجازی و مراکز تولیدات دیجیتال از دیگر برنامه های ارایه شده برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت به نقل از ایرنا، «علی جنتی» که حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری وی را به عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس شورای اسلامی معرفی کرده، متولد 1328 است.
وی را سیاستمدار و دیپلماتی می دانند که ریاست صدا و سیمای استان خوزستان، استانداری خوزستان، ریاست دفتر آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، استانداری خراسان، معاون بین الملل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کارنامه دارد و مدتی نیز سفیر ایران در کویت بود.
نگاهی به برنامه های ارایه شده جنتی برای تصدی این مسوولیت نشان می دهد که وی تقویت و فعال سازی تشکل ها و نهادهای غیردولتی فعال در حوزه فرهنگ و تبدیل تولیدات فرهنگی ایران به یک ابزار در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار داده است.
اهم برنامه های جنتی برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی می آید:
** یک گزاره به عنوان واقعیتی گریز ناپذیر که مورد پذیرش عمومی اصحاب فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای جهان قرار گرفته این است که «دولتی شدن فرهنگ به تولید قدرت فرهنگی منتهی نمی‌شود.»
** نمی‌توان با اتکا به دستگاه‌های اداری و سازماندهی دولتی، فرهنگ را رشد و توسعه داد، بدون مشارکت نهادهای صنفی و انجمن‌های فرهنگی رشد فرهنگی میسر و ممکن نیست.
** همچنین تلاش برای دولتی کردن فرهنگ سبب شده است تا سیاست‌گذاری فرهنگی خود را منحصر در فعالیتهای نظارتی کرده و از پرداختن به زمینه‌های افزایش خلاقیت و تولید فرهنگی و حضور مؤثر فرهنگ ایران ایرانی - اسلامی در فضای ملی و جهانی باز مانده است.
** همراهی و همکاری دستگاه‌های مختلف فرهنگی یکی از راه‌هایی است که می‌تواند به رشد و رونق در این حوزه منتهی شود.
** وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به رغم تلاش‌های قابل تقدیر در سالهای اخیر در ساماندهی ارتباطش با نهادهای مختلف فرهنگی ناموفق عمل کرده و نتوانسته است در بخش‌هایی که قانون، اعمال مدیریت و سیاست‌گذاری را بر عهده‌اش گذاشته است فضای فرهنگی کشور را به خوبی مدیریت کند.
** یکی از مهمترین تنش های فرهنگی و هنری در یکی دو سال اخیر تشدید اختلاف نهادهایی مانند حوزه هنری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است که اگرچه وجود اختلاف طبیعی است، اما رسیدن این اختلاف‌ها به نقاط بحرانی به زیان بخش خصوصی و دولت در حوزه فرهنگ و هنر انجامیده است.
** اکنون برخی از تشکل‌ها با دخالت‌های دولتی فعالیت خود را متوقف کرده‌اند، در حالی که بخشی از سینماگران متعهد که ارزشی‌ترین فیلم های پس از انقلاب اسلامی را ساخته‌اند، از دست‌اندرکاران و مدافعان این نهادها هستند.
** نهادهای فرهنگی هنری می‌توانند به تصمیم‌سازی‌های دولتی کمک کنند، اما نه تنها در سال های اخیر از فرایند تصمیم سازی و مشورت حذف شده بلکه دولت بیشتر گرفتار چالش و تنش با این نهادها بوده است.
** به رغم تاکیدهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و سیاست‌های کلان کشور، بخش خصوصی برای فعالیت در حوزه فرهنگ و هنر با موانع بسیاری رو به رو بوده و برای هر فعالیت جزئی نیازمند چند بار اخذ مجوز از مراجع ذی ربط است که گاه هیچ مبنای قانونی ندارد.
** هم اکنون برای 114نوع فعالیت در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز صادر می‌شود، در حالی که بسیاری از این موارد جزئی از فعالیتی است که قبلا برایش مجوز گرفته شده است.
گاه برای جزء جزء یک فعالیت باید چند بار مجوز فعالیت دریافت نمود و این امر موجب گرفتار شدن اصحاب فرهنگ در چنبره دیوان سالاری و از دست دادن فرصتی است که در اصل باید به خلق آثار فرهنگی اختصاص یابد.
** وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به جای کوچک شدن، فربه‌تر شده است؛ این بزرگ شدن دستگاه اجرایی نه تنها کمکی به کارآمد شدن آن نکرده، بلکه اغلب به دلیل تصدی فعالیت های مداخله گرانه، به ناکارآمدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجامیده است.
** در سال های اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از یک نهاد نظارتی و حمایتی به یک نهاد متصدی تبدیل شده است و در قامت ناشر، تهیه کننده و ... در بخش‌های مختلف به رقابت با بخش خصوصی روی آورده و از آن جا که تولیدات آن گاه بدون در نظر گرفتن اقتضائات فرهنگی و مردمی بوده، مورد استقبال واقع نشده است.
** به دلیل مواجه شدن کشور با شرایط دشوار اقتصادی و همچنین سوءتدبیرهای خاص در عرصه فرهنگ که برآمده از تنگ‌نظری‌ها و فقدان مدارا و تساهل با فرهنگ و هنر بوده، اقتصاد فرهنگ در سالهای اخیر بیش از گذشته با مشکل مواجه شده است.
از دشواری‌های صنعت نشر تا مشکلات اقتصادی سینما و تئاتر تا سایر عرصه‌های فرهنگ و هنر، میدان فراخی از دشواری‌های اقتصاد فرهنگ قابل مشاهده است که به شدت آینده فرهنگی کشور را تهدید می‌کند.
** یکی از مشکلات امروز عرصه فرهنگ، اعمال برخوردهای غیرفرهنگی با اهالی فرهنگ و هنر و تلقی‌های عمدتاً امنیتی و تهدیدآمیز داشتن از فعالیتهای ایشان است. این بخشی از فرایند کلان تلاش برای دولتی کردن فرهنگ نیز هست که به تدریج به زیرزمینی شدن فرهنگ و تشدید تقابل‌ها می‌انجامد.
** به رغم اینکه جمهوری اسلامی ایران در برخی از حوزه‌ها مانند سینما و هنرهای تجسمی درطول سالیان گذشته توفیقات چشمگیری داشته، اما بیشتر به جنبه فرهنگی آن بسنده شده اما در دیپلماسی فرهنگی از این گونه دستاوردها استفاده‌ای نشده است.
** در یکی دو سال اخیر بخش خصوصی با توانایی‌های خود جنبه اقتصادی نیز برای فرهنگ و هنر ایران در بازارهای جهانی فراهم آورده است.
نمونه موفق آن اکران فیلم سینمایی «جدایی نادر از سیمین» و حضور موفق هنرهای تجسمی ایران در بازارهای جهانی است که هم ارزآوری داشته و هم جنبه صدور فرهنگی دارد.
** به رغم اینکه با تلاش های فردی و جمعی هنرمندان ظرفیت‌های تازه‌ای به وجود آمده است، اما به خاطر عدم حمایت و گاهی همراهی نکردن با آن متاسفانه در سالیان اخیر، جایگاه رفیع فرهنگی ایران در منطقه تنزل یافته و مرجعیت فرهنگی و هنری به برخی دیگر از کشورهای منطقه مانند ترکیه، امارات متحده عربی و... منتقل شده است.
** در سالهای اخیر به دلیل گسترش و رشد فناوری در حوزه‌های مختلف، انواع جدیدی از هنر و کالاهای فرهنگی در جهان تولید شده است که به خاطر دسترسی به ابزار ارتباطی نوین در ایران نیز مصرف می‌شود، اما از تولید در این حوزه‌ها غفلت شده و در صورت ادامه این وضعیت، بازار چنین محصولاتی نیز کاملاً از دست می‌رود و نه تنها از یک فرصت فرهنگی و اقتصادی غفلت ورزیده‌ایم که ممکن است تاثیرات سوء فرهنگی و سیاسی نیز گریبانگیر کشور شود.
** استقبال کم از تولیدات فرهنگی و هنری داخلی و استقبال از آثار خارجی، پایین بودن سهم آثار فرهنگی وهنری در سبد خرید خانواده ها، شکل‌گیری نیازها و بازارهای جدید فرهنگی و هنری، افزایش هزینه‌های تولید آثار فرهنگی و هنری، امنیت حرفه‌ای ضعیف برای دست‌اندرکاران، مولدان و آفرینندگان فرهنگ و هنر و مخاطره‌آمیز بودن سرمایه‌گذاری در این عرصه و ضعف فضای نقد و گفت‌وگوی فرهنگی و هنری از چالش ها، تنگناها و مشکلات پیش روی در سطح ملی است.
** در سطح فراملی ارایه تصویر نادرست از ایرانیان و مسلمانان در فضای رسانه ای جهان، حضور کمرنگ ایران در عرصه مبادلات فرهنگی و هنری،
** با اینکه ایران با بیش از 105 کشور جهان موافقت‌نامه فرهنگی امضا کرده، اما تنها با تعداد اندکی از این کشورها مبادلات فرهنگی دارد و مبادلات فرهنگی با برخی از کشورها نیز بسیار ضعیف و در سطحی پایین است.
**عدم حضور جدی ایران در رقابت با محصولات جدید فرهنگی و هنری در جهان رقابت تنگاتنگ تولیدکنندگان محصولات و فرآورده‌های فرهنگی و هنری و سرمایه‌گذاری در تولید کالاها و محصولات جدید باعث شده است که نوآوری در عرصه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فرهنگ و هنر به مسابقه‌ای جهانی تبدیل شود.
** از جمله فرصت ها و داشته های فرهنگی و هنری کشور مزیت نسبی در تولید آثار و محصولات فرهنگی و هنری در سطح جهان و منطقه است. سینمای ایران همچنان در سطح منطقه خاورمیانه اولین سینما و در دنیا شناخته شده است. هنرهای تجسمی، خوشنویسی، دانش و هنر قرآنی، صنایع دستی ایران در دنیا دارای جایگاه ویژه ای هستند.
** مشترکات فرهنگی با جهان اسلام، حوزه زبان فارسی و حوزه نوروز بسیار قابل توجه هستند. در همین زمینه باید به ایرانیان خارج از کشور اشاره کرد که ثروت عظیم اجتماعی و اقتصادی به شمارمی آید. همچنین ظرفیت عظیم حج و عمره که می تواند محل تبادل فکر و اندیشه و توسعه فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی و یرقراری ارتباط با ملت های مسلمان باشد.
** حمایت از افزایش تولید فیلم‌نامه‌ها، نمایش‌نامه‌ها، طراحی و ساخت انواع محصولات فرهنگی و هنری برگرفته از متون غنی اسلامی و ایرانی، تقویت و توسعه تولیدات فرهنگی و هنری و گسترش جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های تخصصی با موضوع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، حمایت از تأسیس و راه‌اندازی انجمن‌ها و نهادهای مردم‌نهاد، افزایش سرانه فضاهای فرهنگی و هنری در کشور و رفع موانع و محدودیت‌های تولید و عرضه آثار و محصولات فرهنگی و هنری، گسترش و تقویت فعالیت های فرهنگی و هنری مساجد کشور و تلاش در جهت گسترش فرهنگ کتاب خوانی وگسترش کتاب خانه های ثابت و سیار، اهتمام به تعمیق ارزشهای دینی و اشاعه هنجارهای اخلاقی در جامعه و تقویت و ساماندهی موسسات خیریه مردم نهاد از اهم برنامه ها برای صیانت از فرهنگ و هویتی دینی و ملی است.
** بازسازی اقتدار و محوریت دستگاه اجرایی فرهنگی، زمینه‌سازی حضور فعال و اثرگذار فعالان فرهنگ و هنر در نظام تصمیم‌گیری، ارتقای اعتماد به توانمندی‌های بخش غیردولتی فرهنگ و هنر، جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و فردی در اجرای قوانین و مقررات، تاکید بر قانونمندی و ضابطه‌مندی فعالیتهای فرهنگی و هنری، استقرار نظام جامع حقوق مادی و معنوی مؤلفان، مصنفان، هنرمندان و نیروهای فرهنگی، علمی، فنی و اداری جامعه فرهنگی و هنری کشور و همچنین اجرای کامل قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» از مهمترین برنامه های در حوزه تقویت توان و اقتدار فرهنگی است.
* در بخش ارتقای سطح فرهنگ عمومی نیز زمینه‌سازی برای ارتقای سطح مصرف و فعالیت فرهنگی جامعه، پیراستن فرهنگ عمومی از آداب و سنن و رفتارها و مفاهیم و تلقی‌های ناصواب و نادرست، ترویج و توسعه فرهنگ احترام به قانون و پیش قدم بودن جامعه فرهنگی در دفاع از حرمت اشخاص و قانون و مقابله با پرده‌دری، حرمت‌شکنی، جوسازی و خشونت و استبداد رأی و حفظ و مراقبت از پیوستگی فرهنگی بین گذشته و حال و نسل قدیم و جدید و مقابله با انقطاع فرهنگی، ارتقای نقش و جایگاه زنان و جوانان در اعتلای فرهنگ عمومی و اشاعه ارزشهای دینی و ملی به عنوان برنامه های اصلی قید شده است.
** تسهیل و روان‌سازی حقوقی، قانونی و ساختاری برای دریافت مجوز و فعالیت متقاضیان ایجاد مؤسسات و مراکز فرهنگی و هنری غیردولتی، اصلاح قوانین با هدف واگذاری بسیاری از امور نظارتی به بخش غیردولتی، کاهش وابستگی بخش خصوصی به حمایت‌های دولتی و فراهم‌سازی زمینه‌های حقوقی و قانونی برای ایجاد نظام‌های صنفی و تولیدی بخش فرهنگ از اهم برنامه های جنتی برای تقویت نهادهای صنفی و تشکل های مدنی است.
** در بخش تضمین آزادی‌های قانونی و ارتقای منزلت اجتماعی نیروهای فرهنگی و هنری نیز برنامه هایی چون جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی و غیرقانونی و حذف خلاءهای قانونی و حقوقی در فعالیتهای نظارتی بخش فرهنگ و هنر، مشارکت فعال نهادها و انجمن های غیردولتی فرهنگ و هنر در فعالیتهای غیرحاکمیتی و اصلاح قوانین و مقررات ناکارآمد و به‌روزرسانی قوانین و مقررات با هدف حذف نظارت پیشگیرانه قید شده است.
** کاهش تصدی گری دولت در ممیزی و اعمال سیاست حمایت از شیوه های خود تنظیمی در فعالیت های فرهنگی و هنری، کاهش موانع و محدودیت فعالیت اساتید بزرگ فرهنگ و هنر کشور، افزایش اعتماد به پدیدآورندگان عرصه فرهنگ و هنر و پرهیزاز نگاه‌های مبتنی بر بی‌اعتماد و بدبینانه، استقرار حرفه‌ای نظام مالکیت فکری و معنوی در کشور با همکاری بخش غیردولتی و بهره‌مندی فعالان عرصه فرهنگ و هنر از تمام خدمات مالی، بیمه‌ای و حقوقی با هدف پاسداشت حرمت و منزلت آن‌ها و کاهش دغدغه و نگرانی از آینده از دیگر برنامه های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
** بهره‌مندی عادلانه از امکانات و منابع فرهنگی و هنری، فراهم‌سازی زمینه‌های مالی و حقوقی برای حضور گسترده محصولات فرهنگی و هنری کشور به‌ویژه فرهنگ و هنر نواحی، اقوام و اقلیت‌های دینی در اقصی نقاط جهان و برگزاری مستمر و قوی جشنواره‌های فرهنگی و هنری اقوام و نواحی مختلف ایرانی در اقصی نقاط ایران از مهمترین برنامه ها برای صیانت از تنوع و تکثر فرهنگی است.
** رونق اقتصاد فرهنگ و هنر از دیگر اهداف این وزیر پیشنهادی است که برنامه هایی چون افزایش سهم بخش فرهنگ و هنر از معافیت مالیاتی، گمرکی، بیمه‌ای، انرژی .... و بهره‌گیری آسان‌تر از تسهیلات مالی و اعتباری و همچنین حمایت حقوقی، قانونی و ساختاری از تمام بخش‌های فرهنگ و هنر با هدف کاهش وابستگی بخش خصوصی به دولت و کمک به استقلال و خوداتکایی آن را دنبال می کند.
** افزایش سرانه فضاهای فرهنگی و هنری در کشور، استقرار کامل نظام جامع حقوق مالکیت فکری و معنوی، فراهم‌سازی بسترهای قانونی و حقوقی برای ایجاد مؤسسات و بنگاه‌های مالی و اعتباری مورد نیاز بخش فرهنگ، اصلاح نظام توزیع و عرضه محصولات فرهنگی و هنری، توقف فعالیتهای تولیدی و اجرایی فرهنگی و هنری بخش دولتی و نیمه‌دولتی به عنوان رقیب اصلی بخش خصوصی و واگذاری آن‌ها به بخش خصوصی از دیگر برنامه های جنتی است.
** اصلاح و تنظیم قوانین و مقررات در جهت رفع انحصار از فعالیتهای فرهنگی و هنری، حمایت از توسعه صادرات آثار و خدمات فرهنگی و هنری، بهره‌گیری از مزیت‌ها و ظرفیت‌های عظیم و غنی فرهنگی و هنری ایران در توسعه مناسبات و دیپلماسی فرهنگی از دیگر برنامه های ارایه شده به مجلس شورای اسلامی است.
** جنتی همچنین فراهم ساختن زمینه حضور مردم مختلف جهان در برنامه‌ها، جشن‌ها، اعیاد و مراسم دینی و فرهنگی ایران و آشنا ساختن مسلمانان جهان با فرهنگ غنی مردم ایران و افزایش مشارکت ایرانیان خارج از کشور بویژه در فعالیت های علمی، فرهنگی و هنری داخل و خارج از کشور و همچنین سیاست‌گذاری واحد و جلوگیری از موازی‌کاری و جلب همکاری همه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی فرهنگی و هنری برای حضور قوی و هدفمند در نقاط مختلف جهان را جزو برنامه های خود برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قید کرده است.
** تقویت زیرساخت‌های فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی در صنایع فرهنگی و توسعه صنایع فرهنگی مبتنی بر فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، تلاش برای جبران و تأمین نیازمندی‌های سخت افزاری و نرم افزاری بخش فرهنگ و هنر، حضور فعال و اثرگذار در شبکه‌های ارتباطی جهانی، حمایت از رسانه‌ها و آثار فرهنگی و هنری دیجیتال تقویت کننده هویت ملی و خط و زبان فارسی، فراهم‌سازی زمینه‌های حقوقی و قانونی جریان آزاد تبادل اطلاعات و رسانه‌ها و هماهنگی و همکاری با مراکز فعال در زمینه فضای مجازی و مراکز تولیدات دیجیتال از دیگر برنامه های ارایه شده برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید