آفتابنیوز : سرویس بینالملل- خایور سولانا مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشتی در سایت «پروژه سندیکایی» اشاره میکند
این مایه تاسف است که توافقنامههای بینالمللی زیادی در سالهای اخیر به ثمر نرسیدهاند.
به گزارش آفتابنیوز؛ او اشاره میکند که در سالیان گذشته معمولا قدرتهای بزرگ در حال رقابت با یکدیگر بودهاند و یکدیگر را متهم به عدم همکاری میکردند. با این وجود، از دید او دو استثنا در اینباره وجود داشتهاند یکی توافق هستهای ایران و ۱+۵ و دیگری معاهده جلوگیری از تغییرات اقلیمی و آب و هوایی پاریس که امیدواری نسبت به راهحلهای چندجانبه برای مقابله با چالشهای جهانی و امکانپذیر بودن آن را افزایش داد.
سولانا اما اشاره میکند که ترامپ اکنون تهدید کرده که هر دو موافقتنامه را نادیده خواهد گرفت. او مینویسد: «این موضوع سبب میشود تا تعهد امریکا نسبت به معاهدات بینالمللی شکنندهتر از قبل شود. در صورتی که امریکا مفاد معاهدات بینالمللی را رعایت نکند این ضربه سنگینی به نظام بینالمللی است که مبتنی بر توافق چندحانبه برای حل و فصل مشکلات بینالمللی بوده است».
سولانا اشاره میکند تهدید ترامپ برای برجام جدی است و مینویسد: «اروپاییها برای اولین بار با ایران در مورد مسئله هستهای آن کشور در سال ۲۰۰۳ میلادی گفتوگو کردند. در آن زمان حسن روحانی دبیر شورای امنیت ملی ایران بود. توافق دو طرف در سال ۲۰۰۴ حاصل شد اما به طول نیانجامید. در سال ۲۰۰۵ میلادی اخمدینژاد در ایران به ریاستجمهوری رسید. در حالی که مذاکرات رسمی ادامه داشت اما پیشرفت اندکی حاصل شد. در همان زمان برنامه هستهای ایران به سرعت در حال پیشرفت بود و مردم آن کشور نیز تحت تحریمهای سنگین اقتصادی بینالمللی رنج میبردند. روحانی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۳ میلادی پیروز شد. او پیشتر در سال ۲۰۰۳ میلادی مذاکرات را با دیپلماتهای اروپایی انجام داده بود. خوشبختانه در طول دو سال تلاش خستگیناپذیر دیپلماتیک پس از انتخاب روحانی برجام به نتیجه رسید. منتقدان برجام در امریکا اما میگفتند که این توافق خوب نیست. کشورهای خاورمیانه نیز میترسیدند که توافق هستهای باعث برهم خوردن توازن قوا در منطقه و آسیب رسیدن به منافع آنان شود. مخالفان برجام استدلال میکردند که ایران هرگز قابل اعتماد نیست، به تعهدات خود عمل نخواهد کرد، توافق هستهای وضعیت منطقهای را کاملا به نفع ایران تغییر میدهد و ایران سزاوار توافق و اعطای امتیاز نیست. با این حال، گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران به تعهدات خود عمل کرده و اجازه بازرسی از تاسیسات هستهایاش را به بازرسان آژانس داده است و بازرسان میتوانند سیستمهای الکترونیکی و زنجیره غنیسازی اورانیوم ایران را مورد بررسی قرار دهند».
سولانا اشاره میکند که توافق هستهای باعث ایجاد چرخه دیپلماتیکی برای ایجاد ثبات در منطقه شد اما این فرصت هدر رفت. او میافزاید: «جنگ در سوریه و یمن ادامه یافت و ایجاد روابط حسنه میان عربستان سعودی و ایران نیز بعید به نظر میرسد و قدرت روسیه در منطقه نیز در حال افزایش است. با توجه به عدم قطعیت ایجاد شده ناشی از مواضع متغیر ترامپ، طرفین مذاکرهکننده اروپایی باید مسئولیتپذیری و تعهد خود نسبت به حفظ برجام را نشان دهند. این ابتکار عمل طرفین اروپایی است که میتواند به بهبود ثبات در منطقه کمک کند.»
سولانا در پایان با توصیه به ترامپ مینویسد: «ترامپ باید به طور جدی درباره منافع امریکا و منطقه فکر کند. در صورتی که این کار را انجام دهد به این نتیجه خواهد رسید که هرگونه بدیلی برای ثبات منطقهای خطرناک خواهد بود؛ خطری حتی بزرگتر از یک کابوس».