نشست آستانه چه ارمغانی برای سوریه داشت؟

پنجمین دور از مذاکرات صلح سوریه روز گذشته به پایان رسید.

پنجمین دور از مذاکرات صلح سوریه با دستیابی به نتایج مثبت اما محدود به پایان رسید. با این حال با توجه به روند رو به جلوی مذاکرات آستانه، چشم انداز دست یابی به راه حل سیاسی بحران سوریه مثبت و روشن به نظر می رسد.

به گزارش ایرنا، دور پنجم از مذاکرات آستانه روزهای سه شنبه و چهارشنبه (13 و 14 تیرماه) در پایتخت قزاقستان و با حضور نمایندگان ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد. در این نشست«بشار جعفری» نماینده دائم سوریه در سازمان ملل ریاست هیات دولت سوریه را برعهده داشت و «استفان دی مستورا» نماینده سازمان ملل در سوریه، «استوارت جونز» معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه و یکی از مشاوران وزیر خارجه اردن به عنوان اعضای ناظر حضور داشتند.

تلاش برای دست یابی به راه حل سیاسی برای حل مناقشه سوریه و رسیدن به صلحی پایدار میان دولت و معارضان سوری، از بهمن ماه سال گذشته تاکنون به برگزاری پنج دوره مذاکره میان کشورهای ضامن روند صلح در سوریه در آستانه پایتخت قزاقستان انجامیده است. حضور نمایندگان دولت سوریه و مخالفان مسلح و ناظرانی از سازمان ملل و اردن در این نشست ها، چشم انداز دست یابی به توافق اثربخش را امیدوارکننده ساخته است.

برگزاری چهار دور نشست مشترک میان طرف های مختلف درآستانه، سرانجام در 14 اردیبهشت ماه به توافقی میان دولت سوریه و معارضان انجامید؛ توافقی که توانست تا اندازه قابل توجهی سطح تنش و خشونت را در مناطق هدف مهار کند و با افزایش تمرکز و توان ارتش، معادلات میدانی سوریه را به نفع نیروهای دولتی تغییر دهد.

براساس توافق یاد شده، دولت و معارضان درباره ایجاد چهار منطقه امن در بخش هایی از استان حمص، ادلب، درعا و قنیطره به توافق رسیدند و مقرر شد سه کشور ایران، ترکیه و روسیه مسوولیت تضمین و نظارت بر اجرای این توافق را بر عهده بگیرند.

موفقیت های به دست آمده در چهارمین دور نشست مشترک، طرفین را به برگزاری دور تازه ای از گفت و گو ها ترغیب کرد؛ آستانه پنجم به ویژه به منظور هماهنگی مواضع طرف‌های مختلف درباره مناطق کاهش تنش و نحوه اجرای توافق ها، تعیین مرزهای محدوده مناطق کاهش تنش و تعیین شاخص‌ها برای کنترل این مرزها برگزار شد؛ هدفی که به نظر می رسد طرفین بعد از دو روز مذاکره به طور کامل به آن دست نیافتند.

**بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه در پایان مذاکرات

پرونده نشست آستانه نیز شب گذشته پس از انتشار بیانیه مشترک ایران، ترکیه و روسیه بسته شد. طرفین در این بیانیه ضمن تاکید بر حفظ وحدت و حل سیاسی بحران سوریه، تشکیل کارگروهی مشترک برای تکمیل همه شروط مربوط به تعیین مناطق کاهش تنش در سوریه و تقویت سیستم آتش بس در سوریه و ایجاد اطمینان میان همه طرف‎ها را تضمین کردند.

«خیرت عبدالرحمن اوف » وزیر خارجه قزاقستان با مثبت ارزیابی کردن نتیجه پنجمین دور مذاکرات در خصوص تثبیت ساز و کار توقف درگیری ها در سوریه، به قرائت بیانیه کشورهای ضامن مناطق کاهش تنش در سوریه پرداخت و گفت: ما از برگزاری دور آتی مذاکرات ژنو در سوریه در 10 جولای (19 تیر) استقبال می کنیم.

اگرچه نتیجه این دور از مذاکرات آستانه به خاطر پیشرفت در روند دستیابی به راه حل سیاسی مثبت ارزیابی می شود، اما به نظر می رسد دستاوردهای آن کمتر از حدانتظار طرفین در پایان نخستین روز مذاکرات بوده است.

در حالی بیانیه پایانی نشست آستانه از تشکیل کارگروه مشترک مناطق کاهش تنش میان سه کشور سخن گفت که منابع آگاه روز سه شنبه گذشته از موافقت همه طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات سوریه در آستانه با ایده تشکیل «کمیته آشتی ملی سوری» متشکل از نمایندگانی از مقامات سوری و شخصیت‌ها، ریش‌سفیدها و معتمدین محلی و بدون میانجی‌گران خارجی خبر داده بودند. با این حال همان روز خبرهای جسته و گریخته ای از وجود مشکلاتی درباره مشخص‌کردن خطوط تماس و مناطق کاهش تنش مخابره می شد.

برخی منابع خبری تشکیل این کارگروه برای نهایی‌سازی ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه را به عدم موفقیت تهران،‌ مسکو و آنکارا در دستیابی به توافق بر سر همه جزئیات تعبیر کردند.

**دستاوردهای کم اما مهم پنجمین نشست آستانه

علت دست نیافتن به نتایج قابل انتظار در پنجمین نشست آستانه را باید در اظهارات رییس هیات مذاکره کننده سوریه جستجو کرد.«بشار الجعفری» در پایان دور پنجم گفت و گوهای آستانه در نشست خبری گفت: هدف از برگزاری نشست های آستانه و ژنو، تلاش برای برقراری آتش بس و کمک به ملت سوریه و بازگشت آرامش و ثبات به کشور است.

الجعفری اظهارداشت: تلاش های سوریه دراین باره با تلاش های معکوس طرف ترکی روبرو شد. نقش ترکیه از ابتدای آغاز نشست های آستانه، نقشی منفی بود و نتایج ناچیز این دوره از مذاکرات بویژه درباره مسائل مربوط به مناطق کاهش تنش نیز ناشی ازهمین نقش آفرینی منفی است.

وی بیان کرد: ترکیه ازرسیدن به جزییات مناطق کاهش تنش جلوگیری کرد و سیاست زورگویی و زیاده خواهی در پیش گرفت.

رئیس هیات مذاکره کننده سوریه در گفت و گوهای آستانه 5 گفت: برنامه این دور از گفت و گوها، رسیدن به توافق درباره جزییات مناطق کاهش تنش بود ولی طرف ترکی دراین مسیر سنگ اندازی کرد.

الجعفری افزود: تنها چیزی که می توانم بگویم این است که هیات ترکیه، تمام تلاش و توان خود را برای جلوگیری از رسیدن به نتایج مثبت و به سود ملت سوریه به کاربست.

فرستاده سازمان ملل در امور سوریه نیز گفت: نشست استانه 5 پیشرفت کمی داشت ولی از این پیشرفت کم باید برای پیشبرد گفت وگوهای سیاسی در نشست آینده ژنو بهره برداری کرد. در نشست آینده ژنو از این پیشرفت برای ایجاد فضای مناسب به منظور تقویت روند سیاسی استفاده می کنیم.

تنها راه حل بحران 6 ساله سوریه که تاکنون به کشته شدن صدها هزار تن و آوارگی میلیون ها سوری انجامیده، راه حل سیاسی و برقراری صلح پایدار مبتنی بر پیش برد مذاکره و تفاهم میان طرفین است. هرچند روند مذاکرات صلح سوریه بسیار آهسته و تدریجی پیش می رود، اما کاهش سطح خشونت ها و برقراری آرامش نسبی در مناطق کاهش تنش در دو ماه گذشته، نشان از این واقعیت دارد که سوریه رنگ آرامش به خود نخواهد دید، مگر از رهگذر تعامل، تفاهم و توافق کنشگران عرصه میدانی، قطع ید مداخله گران خارجی و نظارت کشورهای حامی صلح و ثبات در آن.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001vGz