آفتابنیوز : سرویس بینالملل- سایت تحلیلی «میدل ایست آی» با انتشار گزارشی درباره راهپیمایی میلیونی و قدرتمند تحت عنوان «عدالت» که از سوی حزب جمهوریخواه خلق جریان اصلی اپوزیسیون سکولار و کمالیست ترکیه در شهرهای مختلف آن کشور سازماندهی شده است این پرسش را مطرح میکند که آیا کمال قلیجداراوغلو میتواند در انتخابات ریاستجمهوری آینده تاثیرگذار باشد؟
به گزارش آفتابنیوز؛ این سایت مینویسد: «تظاهرکنندکان ترس را نادیده گرفتند و با تهدیدهای غیرمستقیم مقابله کردند. آنان به نام حقوق، قانون و عدالت به خیابانها آمدهاند. پیام آنان این است: اپوزیسیون ترکیه کاملا خاموش نشده است. رای گیری سال ۲۰۱۹ میلادی بسیار مهم است هر کسی که برنده شود میتواند قدرت خود را تعمیم دهد. این انتخابات در حالی برگزار خواهد شد که در انتخابات اخیر اکثریت رای دهندگان به سیستم ریاستی رای دادند. راهیپیمایی اخیر مخالفان در روز ۱۵ ژوئن آغاز شد و از آنکارا به استانبول رسیده است. این راهپیمایی در واکنش به گسترش بیعدالتی و سوءاستفاده از سیستم قضایی توسط حزب عدالت و توسعه بوده است به ویژه پس از برقراری وضعیت اضطراری پس از کودتای نافرجام سال گذشته. این راهپیمایی نشانگر آغاز زودهنگام رقابت انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ نیز میباشد. افراد شرکتکننده در راهپیمایی نه با شعارهای نفرتآمیز که با کف زدن پیام خود را به گوش مقامهای دولتی و افکار عمومی رساندند».
این سایت در ادامه اشاره میکند که اردوغان در واکنش به این راهپیمایی گفته بود که راهپیماییکنندگان عدالت و طرفداران حزب جمهوریخواه خلق از دید او با کودتاگرانی که در جولای گذشته خواستار سرنگونی دولت قانونی ترکیه شده بودند تفاوتی ندارند. قلیجداراوغلو اما گفته است که این تظاهرات برای در هم شکستن دیوارهای ترسی است که توسط حزب حاکم ترکیه و رهبران آن ایجاد شده است. این راهپیمایی پس از آن آغاز شد که انیس بربراوغلو یکی از نمایندگان حزب جمهوری خلق به جرم جاسوسی و توطئه بازداشت شد. او در تاریخ ۱۴ مارس در ارائه فیلمی به روزنامه جمهوریت نقش داشته است که نشان می داد خودروهای لوکسی که به نظر می رسید متعلق به دستگاه اطلاعاتی ترکیه بودهاند در حال حمل تسلیحات به سوی سوریه و رساندن آن به دست گروههای مخالف اسد در سوریه بودهاند. علاه بر او سردبیر روزنامه جمهوریت نیز از سوی اردوغان به خیانت به کشور متهم شد».
میدل ایست آی مینویسد: «تصمیم قلیجداراوغلو در نامگذاری تظاهرات به نام عدالت هوشمندانه است. او خیلی ساده نماد حزب حاکم را هدف حمله قرار داده و میگوید که خواستار عدالت به نفع همه است نه فقط برای متحدان سیاسی حزبی خاص».
این سایت مینویسد که حتی طیفی از محافظهکاران در ترکیه نیز به حمایت از قلیجداراوغلو برخاسته است. «الیف جاکیر» یک ستون نویس محافظه کار در روزنامههای ترکیه نوشته است که تغییر شعار حزب جمهوریخواه خلق از سکولاریسم به عدالت امری است میمون که باید از آن استقبال کرد. او نوشت: «وقتی که حزب جمهوریخواه خلق که ۸۰ سال تمام شعارش سکولاریسم بود توانسته تغییر در رویکردش ایجاد کند و از عدالت برای همه صحبت کند این یک تحول ارزشمند است». «احمت تاشگتیرن» از ستون نویسهای روزنامه محافظهکار استار ترکیه نیز نوشت که دولت به جای سرکوب راهیپیمایی خوب است که به درخواست تظاهرکنندگان مبنی برا لزوم رعایت عدالت گوش کند.
این سایت درباره تعداد شرکتکنندگان در تظاهرات مینویسد: «حزب جمهوریخواه خلق از حدود ۱.۶ میلیون نفر تظاهرکننده خبر داده است. ادارههای دولتی استانبول اما گفتند که تنها ۱۷۵ هزار نفر در تظاهرات در آن شهر حضور داشتند اما ناظران میگویند که دست کم یک میلیون نفر حضور یافتند».
این سایت در ادامه اشاره میکند که حتی برخی از اسلامگرایان میانهرو نیز قلیجداراوغلو رهبر حزبی که حزب اصلی چپ میانه ترکیه محسوب میشود را ستودند. از جمله «مرال اکشنر» سیاستمدار راست میانه که نقش مهمی در بسیج ملی گرایان برای رای دادن علیه تغییر نظام پارلمانی به ریاستی داشت نیز در یادداشتی به قلیجداراوغلو تبریک گفت و حرکت اخیر او را یک پیروزی برای حزب جمهویخواه خلق قلمداد کرد.
این سایت در ادامه با اشاره به ویژگیهای حزب جمهوریخواه خلق مینویسد: «این حزب طیف گستردهای ایدئولوژیها را در بر میگیرد. از جمله کمالیستهای طرفدار مدرنیزاسیون اتاتورک، کمونیستهای سکولار، ملیگرایان و سوسیال دموکراتهای چپ. زمانی که قلیجداراوغلو به رهبری آن حزب در سال ۲۰۱۰ میلادی رسید، انتظار تغییر در درون آن حزب می رفت. این حزب البته در گذشته چندان خوشنام نبوده است. حزبی نخبه گرا بوده و سالها در قدرت و در کودتاها نیز با نظامیان همکاری کرده بود اما در سالهای اخیر از دموکراسی حمایت کرده است».
این سایت در ادامه اشاره میکند که قلیجداراوغلو میخواهد نقش یک سیاستمدار سوسیال دموکرات را ایفا کند که میخواهد کشور را از سقوط به سوی دیکتاتوری نجات دهد. طرفداران حزب عدالت و توسعه اما او را عامل خارجیها میدانند و میگویند اروپاییها نمیخواهند قدرت اردوغان تداوم یابد و از پیروزی قلیجداراوغلو در انتخابات ۲۰۱۹ استقبال میکنند.
سایت المانیتور نیز با انتشار گزارشی درباره تلاشهای اخیر قلیجداراوغلو اشاره میکند حتی رسانههای غربی که معمولا اخبار مرتبط با او را با ترکیبی از بیتفاوتی و نامیدی بازتاب میدهند در طول روزهای آخر سفر او به شهرهای مختلف، مقالات و گزارشهای قابل توجهی را از جمله در نیویورک تایمز منتشر کردند.
این سایت اما اشاره میکند که موضوع اصلی آن است که آیا شخص قلیجداراوغلو قادر به ایجاد ائتلافی به اندازه کافی گسترده خواهد بود که چالش معنیداری را برای اردوغان ایجاد کند؟ این سایت مینویسد: «هر چند که رویکرد اخیر غیر حزبی قلیجداراوغلو یعنی دوری او از میراث سکولار میتواند برای برخی از رایدهندگان مسلمان ترک در کوتاه مدت جذاب و موفقیتآمیز باشد اما ممکن است پایدار نباشد. در این میان، کردها میبینند که قلیجداراوغلو یک یکبار هم از واژه کرد استفاده نمیکند و درباره صلاح الدین دمیرتاش رهبر زندانی آنان در حزب دموکراتیک خلقها سخنی به میان نمیآورد. آنان به یاد میآورند که قلیجداراوغلو به نفع اصلاحیه قانونیای در مجلس رای داد که باعث لغو مصونیت نمایندگان برای تحت تعقیب قرار گرفتن شد و پس از آن بود که دمیرتاش و ۱۱ قانونگذار از حزب او بازداشت شدند. بسیاری از رهبران کرد باور دارند که بسیاری از جوانان کرد در ترکیه از نظر احساسی از آن کشور جدا شدهاند و احساس تعلق خاطر نمیکنند در نتیجه قلیجداراوغلو نمیتواند آنان را متقاعد کند».
این سایت در ادامه مینویسد: «قلیجداراوغلو که علوی است بخش عمده عمرش را در بخش خدمات دولتی گذراند و به یکی از روسای اصلی خدمات تامین احتماعی و رفاهی تبدیل شد. او اکنون از یک بوروکرات در حال تبدیل به شخصیتی بیپرواست که میلیونها ترک را پشت سر خود جمع کرده است».