آفتابنیوز : روز دوشنبه بود که دولت امریکا در پیگیری سیاست فشار حداکثری بر ایران با صدور بیانیهای، از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا برای تمدید نکردن معافیت خرید نفت برای دیگر کشورها خبر داد و اعلام کرد امریکا با عربستان و امارات متحده عربی برای تأمین نیاز نفتی کشورها توافق کرده است. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در حالی که پایان معافیت از تحریمهای نفتی ایران را اعلام میکرد همچنین مدعی شد تحریمهای نفتی امریکا بیش از 10 میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران کم کرده است. پیشتر چین و کره جنوبی در ماههای بعد از بازگشت تحریمها در زمره بزرگترین خریداران نفت ایران بودند و چین از جمله کشورهایی بود که هم خریدار نفت ایران است و هم با سیاستهای دولت امریکا درباره تحریم ایران آشکارا مخالفت کرده است.
روز گذشته پس از آنکه برایان هوک، نماینده ویژه امریکا در امور ایران برای متخلفان احتمالی این تحریمها خط و نشان کشید و به اعلام جزئیات این تصمیم پرداخت، خریداران نفتی ایران در مواضعی به آن واکنش نشان دادند. مایا کاسیانچیچ، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از تصمیم امریکا برای خودداری از تمدید معافیتهای تحریمی ایران ابراز تأسف کرد و گفت این اقدام بیش از پیش توافق هستهای را تضعیف میکند.
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به اقدام یکجانبه دولت امریکا وتمدید نشدن معافیت برای خریداران نفت ایران، ضمن اعلام حمایت از برجام تأکید کرد که ساز وکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا موسوم به اینستکس، پیشرفت بسیار خوبی داشته است. این وزارتخانه ادامه داد: «با توجه به نتیجه به دست آمده، این ساز و کار به خوبی پیش می رود و در روزهای اخیر پیشرفتهای مثبتی در آن حاصل شده است.البته ایران نیز برای بهبود این سازوکار باید قدمهایی بردارد.» وزارت خارجه فرانسه همچنین حمایت خود را از توافق هستهای اعلام کرد. در یکی از تندترین واکنشها، سخنگوی وزارت خارجه چین در بیانیهای با لغو صدور معافیتها برای خریداران نفتی ایران بشدت مخالفت کرد و هشدار داد این اقدام امریکا تنشها را بشدت تشدید خواهد کرد. «گنگ شوانگ» اعلام کرد امریکا با تحریمها و اقدامات یکجانبه درباره نفت ایران، خارج از حوزه صلاحیت قانونی خود عمل میکند. وزارت خارجه هند نیز در واکنش به اعلام توقف صدور معافیتهای امریکا برای خریداران نفت ایران اعلام کرد که دهلی نو برای این وضعیت آماده شده و به رایزنیها در این باره ادامه میدهد. هند یکی از هشت کشوری است که امریکا بعد از خروج غیرقانونی از برجام بازگرداندن تحریمهای ایران را با اکراه به آنها برای خرید نفت معافیت صادر کرده بود. روزنامه تایمز چاپ هند در گزارشی نوشت که واشنگتن بدون درنظر گرفتن اینکه دهلی نو همپیمان راهبردی این کشور است، با لغو معافیت نفتی ایران، هند را برای تأمین انرژی به دردسر انداخته است.
اما وزیر خارجه ترکیه در واکنشی تندتر پمپئو را بازاریاب کشورهایی نامید که با واشنگتن و تلآیو همکاری میکنند. مولود چاووش اوغلو که ساعتی بعد از اعلام تصمیم امریکا در یک نشست خبری مشترک با وزیر خارجه تاجیکستان در آنکارا در جمع خبرنگاران صحبت میکرد، گفت: «ما با این تحریمها مخالف بودهایم و هستیم.» او با تأکید بر مخالفت آنکارا با تصمیم امریکا برای پایان دادن به معافیتهای تحریمی واردکنندگان نفت ایران، گفت واشنگتن با چنین اقداماتی به دیگر کشورها هزینه وارد میکند. مقامهای ترکیهای از هفتهها قبل برای تمدید این معافیت با امریکا در حال مذاکره بودند که در نهایت با تصمیم این کشور مبنی بر عدم تمدید معافیت تحریمها روبهرو شدند.
** هیأتهایی که عازم واشنگتن میشوند
عراق و کره جنوبی دو کشوری هستند که هیأتهایی را برای متقاعد کردن امریکا جهت تجدید نظر در این تصمیم راهی واشنگتن میکنند. به گزارش ایسنا، واثق الهاشمی کارشناس مسائل استراتژیک در گفتوگو با خبرگزاری الاخباریه اعلام کرد که عادل عبدالمهدی، نخستوزیر عراق به منظور گفتوگو در رابطه با گسترش روابط و مبارزه با تروریسم هفته آینده به آلمان، فرانسه و امریکا میرود. او افزود: «نخست وزیر عراق در رابطه با تمدید معافیت عراق از تحریمهای امریکا به مدت چند ماه به منظور وارد کردن گاز ایران و روشن کردن نیروگاههای برق در عراق نیز با دولت امریکا گفتوگو خواهد کرد.» در همین حال رزاق محیبس، عضو کمیته انرژی پارلمان عراق نیز تأکید کرد: «تحریمهای یکجانبه امریکا برای عراق الزامآور نیست، چون حوزه انرژی عراق ارتباط بزرگی با صادرات گاز ایران دارد.»
خبرگزاری یونهاپ نیز خبر داد یک هیأت از مقامات کرهای این هفته به واشنگتن خواهد رفت تا درباره تصمیم امریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت تحریمهای نفتی ایران برای هشت کشوری که این معافیتهای را دریافت میکردند رایزنی کند. این هیأت که به ریاست یون کانگ هیون، معاون وزیر امور خارجه در روابط اقتصادی با همتایان امریکایی خود دیدار خواهد کرد تا از جزئیات موضع امریکا در رابطه با تصمیم خاتمه بخشیدن به معافیت از تحریمهای نفتی ایران برای واردکنندگان نفت آن، باخبر شوند.
** یا با ایران یا امریکا
درحالی که شماری از کارشناسان و حتی گروهی از مقامهای وزارتخانههای خارجه و انرژی امریکا هشدار دادهاند حذف نفت ایران از بازار میتواند به افزایش شدید قیمت منجر شود اما مقامات امریکایی مدعی شدهاند سایر صادرکنندگان نفت خام به سادگی کمبود ناشی از قطع صادرات نفت ایران را جبران خواهند کرد. همزمان برایان هوک، نماینده ویژه امریکا در امور ایران در مورد نادیده گرفتن تحریمهای آن کشور علیه ایران هشدار داد و گفت کشورهای دیگر در صورت نقض تحریم ایران، ارتباط مالی و تجاری خود با امریکا را به مخاطره میاندازند. هوک در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی العربیه، متعلق به عربستان سعودی خطاب به طرفهای تجاری احتمالی ایران گفته است: «شما یا میتوانید با امریکا کار کنید، یا با ایران، اما نمیتوانید با هر دو طرف همزمان کار کنید.» به رغم اعتراض شرکای تجاری تهران، ریاض و بحرین دو کشور منطقهای بودند که از تصمیم واشنگتن استقبال کردند. وزیر خارجه عربستان ضمن استقبال از عدم تمدید معافیتهای نفتی از سوی امریکا مدعی شد ریاض از این اقدام امریکا کاملاً حمایت میکند. در همین حال منابع نفتی اعلام کردند که عربستان برای افزایش تولید جهت تثبیت بهای نفت در بازار اعلام آمادگی کرده است. بحرین نیز همانند عربستان سعودی و امارات عربی متحده از تصمیم رئیس جمهوری امریکا درخصوص پایان معافیت تحریم نفتی ایران، استقبال کرد.
اغلب رسانههای منطقهای و امریکایی عدم تمدید معافیت تحریمها را دارای پیامدهای جدی برای سیاست خارجی این کشور دانستند و تصریح کردند تصمیم ترامپ برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران تنشها در خلیج فارس و قیمت انرژی در جهان را افزایش خواهد داد. روزنامه منطقهای «رای الیوم» تصمیم دولت امریکا در لغو معافیتهای نفتی هشت کشور واردکننده نفت از ایران را به معنای «اعلام جنگ» دانست. نشریه امریکایی فارن پالیسی نیز در مطلبی تحت عنوان قمار بزرگ نفتی ترامپ در مقابل ایران با بیان این نکته که گزینههای فراوان پیش روی ایران برای تلافی تصمیم امریکا در تمدید نکردن معافیت تحریمهای تحریم نفتی وجود دارد، نوشت: «ایران به عنوان مثال میتواند با بستن تنگه هرمز که 30 درصد صادرات روزانه نفت منطقه از آن عبور میکند، پاسخ تندی به واشنگتن بدهد.»
** ظریف: تشدید تروریسم اقتصادی نشانگر استیصال رژیم امریکا است
محمدجواد ظریف با ارسال پیامی به تصمیم ضد ایرانی واشنگتن واکنش نشان داد. وزیر امور خارجه ایران در صفحه توئیتر خود نوشت: «تشدید تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران نشانگر استیصال و دستپاچگی رژیم امریکا و شکستهای مزمن اذناب و شرکای جرم منطقهای آن است.» ظریف تأکید کرد: «میراثداران تمدن کهن ایرانی راهبرد خود را براساس راهنمایی خارجیها - چه برسد به امریکاییها - تعیین نمیکنند.»
منبع: روزنامه ایران