سرطان دهانه رحم خطرناک اما قابل پیشگیری
نفیسه هادی مهر سرطان دهانه رحم را چهارمین سرطان شایع زنان در جهان و مهمترین علت مرگ ناشی از سرطان زنان در کشورهای درحال توسعه معرفی و اظهار کرد: این بیماری در اکثر موارد در مراحل بسیار پیشرفته تشخیص داده می شود.
وی با بیان اینکه سرطان دهانه رحم از معدود سرطان‌هایی است که علت مشخصی برای ایجاد آن شناخته شده و روش های پیشگیری موثر برای ریشه کنی آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی مهمترین علت شناخته شده سرطان دهانه رحم است. به همین دلیل روش‌های تشخیصی عفونت اچ پی وی برنامه های غربالگری به عنوان یکی از روش های نوین و اثربخش در پیشگیری از سرطان دهانه رحم شناخته شده است.
مربی مرکز آموزش بهورزی مرکز بهداشت شماره دو اصفهان عوامل خطر سرطان دهانه رحم را آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی، نوع فعالیت جنسی در سنین پایین، سطح اجتماعی و اقتصادی پایین، زایمان، مصرف سیگار، شرکای جنسی متعدد، ویروس نقص ایمنی انسانی اچ آی وی، داروهای سرکوب‌کننده ایمنی، عوامل تغذیه‌ای و قرص‌های ضدبارداری خوراکی معرفی کرد.
هادی مهر در توضیح اصول خود مراقبتی در سرطان دهانه رحم، گفت: تاخیر نخستین نزدیکی جنسی تا سنین بالاتر، جلوگیری از ابتلا به بیماری های آمیزشی، عدم استعمال سیگار و دخانیات، استفاده از واکسن اچ پی وی در مناطق با شیوع بالای این سرطان، رعایت بهداشت جنسی، محدودسازی تعداد شرکای جنسی، مشارکت در برنامه تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان دهانه رحم، درمان عفونت های رحمی، عدم استفاده از مشروبات الکلی، مصرف زیاد میوه و سبزی و داشتن فعالیت بدنی منظم را از جمله اصول خودمراقبتی دانست.
وی در مورد علائم سرطان دهانه رحم گفت: سرطان دهانه رحم تا زمانیکه پیشرفت نکرده در اغلب زنان بدون فعالیت جنسی کاملاً بدون علامت است.
هادی مهر تصریح کرد: خونریزی غیر طبیعی واژینال، درد در هنگام نزدیکی جنسی، ترشحات غیر طبیعی واژینال، دردهای لگنی یا کمر و علائم فیستول از اصلی ترین نشانه های سرطان دهانه رحم است.
این کارشناس بهداشت افزود: تومورهای بزرگ می‌توانند دچار نکروز و عفونت شده و ترشحات غیر طبیعی واژینال که گاهی بدبو هستند، ایجاد کنند. گاهی ممکن است این ترشحات قبل از بروز خونریزی غیرطبیعی بروز کنند.
وی درخصوص دردهای لگنی در سرطان دهانه رحم گفت: در موارد بسیار پیشرفته دردهای لگنی یا کمری در اثر فشار تومور به اندام های مجاور ایجاد می شود. گاهی خروج ادرار یا مدفوع از واژن به سبب ایجاد راه ارتباطی فیستول ناشی از رشد تومور از علائم بیماری است.
این کارشناس بهداشت در مورد برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم در نظام بهداشتی کشور، تصریح کرد: در این برنامه هدف شناسایی و ثبت بیماران در رده سنی ۳۰ تا ۵۹ سال مشکوک یا مبتلا به بیماری دهانه رحم و سپس ارائه خدمات مناسب در سطوح مختلف شبکه بهداشتی درمانی و ساماندهی درمان و مراقبت بیماران است.
هادی مهر افزود: مطابق دستورالعمل این برنامه زنان در فاصله ۳۰ تا ۵۹ سال هر ۵ سال یکبار از نظر علائم مشکوک سرطان دهانه رحم بررسی و معاینه می شوند. همچنین برای زنان بدون علامت در فاصله سنی ۳۰ تا ۴۹ سال هر ۱۰ سال یک بار آزمایش اچ پی وی و پاپ اسمیر از طریق نمونه برداری مستقیم از دهانه رحم انجام می‌شود و زنان علامت دار یا دارای آزمایش مثبت برای بررسی های بیشتر به متخصص زنان معرفی می شوند.
وی به همه زنان در این فاصله سنی توصیه کرد: در فواصل ارزیابی‌های گفته شده اگر علائم مشکوکی دارند به ماما در مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
