تاریخ ما را قضاوت خواهد کرد
سعید محمدی، کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به احتمال حمله ترکیه به شمال سوریه، می نویسد: قدرت و اقتدار در جنگ افروزی، پریشان و آواره ساختن یک قوم و ملت نیست، بلکه در تصمیمات صحیح و بهنگامی است که بواسطۀ آن کام ملتها شیرین شود، امنیت و ثبات با کمترین هزینه تامین شود و تداوم حیات دولت مردمی با اقتصاد و توسعۀ پویا تضمیمن گردد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار بیانیه‌ای، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود در مرزهای ترکیه با سوریه و مخالفت با هرگونه عملیات نظامی در سوریه تاکید کرد که در صورت وقوع چنین عملیاتی، نه تنها نگرانی‌های امنیتی ترکیه برطرف نخواهد شد، بلکه خسارات مادی و انسانی گسترده ای بوجود خواهد آمد.
ایران برای ممانعت از وقوع چنین عملیاتی، آمادگی خود را برای زمینه سازی برقراری تماس فوری میان مقامات دو کشور ترکیه و سوریه اعلام کرده، تا نگرانی‌های موجود از طریق مسالمت آمیز برطرف گردد. ایران تاکید دارد که احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه و نیز توافق آدانا بین آنکارا و دمشق (۱۹۹۸) مبنای مناسبی برای این گفتگوها می‌باشند. همزمان، شب گذشته محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با مولود چاوش اوغلو همتای ترک خود تلفنی گفتگو کرد و دلائل نگرانی های ایران در خصوص احتمال حملۀ نیروهای ترکیه به سوریه را تشریح کرد.
تحولات اخیر پس از وعدۀ دیگر بارۀ ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای خروج سریع نیروهای آن کشور از مناطق شمالی و کردنشین سوریه شکل گرفت. البته ترامپ ترکیه را تهدید کرد چنانچه عملیات نظامی انجام دهد، تحریم های شدید اقتصادی علیه آنکارا وضع خواهد کرد. برخی از مقامات بلند پایه آمریکایی هم ضمن ابراز مخالفت با حمله ترکیه به سوریه، موضوع اخراج ترکیه از ناتو را مطرح کرده اند.
پر واضح است که نمی توان دغدغه های ترکیه در مورد وجود تهدید تروریستی از مرزهای جنوبی اش را نادیده گرفت به ویژه اینکه ایران دوست و همکار کشور جمهوری ترکیه است و همواره خیرخواه این کشور بوده و میباشد، در واقع از منظر خیر خواهی است که جمهوری اسلامی ایران در اندیشه همفکری و کمک به یافتن سازو کاری مناسب برای حل مسائل و دغدغه های مرزی در دو کشور است اما ورود ترکیه به خاک سوریه به منظور سرکوب تروریستها، متاسفانه می تواند توام با خسارات و هزینه های مادی، معنوی و انسانی بسیاری باشد که در نهایت این کشور را درگیر در جنگی فرسایشی خواهد نمود که نتیجۀ آن به مخاطره افتادن منافع و مصالح سیاسی، امنیتی و اقتصادی ترکیه و صلح و ثبات منطقه است.
اما راه و تصمیم صحیح چیست؟
قبل از پاسخ به این سئوال باید متذکر شد، اگر حمله‌ای صورت گیرد، ترکیه با در اختیار داشتن تجهیزات و نیروی نظامی قوی، در گامهای اولیه دست برتر را خواهد داشت و در کوتاه مدت بر مناطق کردی مسلط خواهد شد، اما از آنجا که نیروهای تروریستی از طریق جنگ نامنظم و چریکی عمل می نمایند، این امر می تواند در بلند مدت و در سایۀ یک جنگ فرسایشی نتیجه را معکوس نموده و خسارات بر باشد.
از طرفی بنا به تجربه؛ غرب نیز فرصت را مناسب دیده و می‌تواند ضربات و لطمات جدی بر اقتصاد و ثبات سیاسی در ترکیه وارد نماید. البته از هم اکنون نیز می‌توان پیش بینی کرد که دولت سوریه نیز در این معرکه در دفاع از مرزها و قلمرو خود تردید ننموده، وارد معرکه ای ناخواسته با ترکیه شود. نهایت امر اینکه، این درگیری عواقب بسیار ناگوار و ناخوشایندی را برای ترکیه، سوریه و منطقه رقم خواهد زد. لذا پاسخ این است: راه صحیح برای حل این مساله دیپلماسی و گفتگو با کمترین هزینۀ ممکن، است، گفتگو ها می تواند بر پایۀ قرارداد آدانا (که مبنای مناسبی را برای جلوگیری از ورود تروریستها و برقراری ثبات و امنیت در مرزهای دو کشور، پایه ریزی کرده است)، آغاز شود.
جمهوری اسلامی ایران با در نظر داشتن همه جوانب امر، آمادگی دارد که در نخستین گام میان دولتین ترکیه و سوریه آشتی برقرار نموده و زمینه ای را فراهم سازد تا تلخی های گذشته میان دو کشور همسایه، پشت سر قرار گرفته و عصر جدیدی در روابط آنها برقرار شود.
کمک به استقرار نیروهای نظامی سوریه در مرزهای دو کشور، می تواند زمینه ساز گسترش امنیت در مرزهای دو کشور گردد. همراهی مردم کرد و عرب منطقه می تواند زمینه بروز، ظهور و توسعه تروریسم را در منطقه خشک کرده و مرزهای مشترک سوریه و ترکیه را امنیت بخشد.
بدیهی است که این مسیر منطق محور، برای طرفین سوری – ترکی و مردم منطقه کم هزینه و پر فایده است. در هر صورت تاریخ، دربارۀ ما و تصمیمات مهم مان به قضاوت خواهد نشست، قدرت و اقتدار در جنگ افروزی، پریشان و آواره ساختن یک قوم و ملت نیست، بلکه در تصمیمات صحیح و بهنگامی است که بواسطۀ آن کام ملتها شیرین شود، امنیت و ثبات با کمترین هزینه تامین شود و تداوم حیات دولت مردمی با اقتصاد و توسعۀ پویا تضمیمن گردد. امید است در بستر قرار داد آدانا در دو سوی میدان، صلح و دوستی برقرار شده، امنیت دو ملت بزرگ سوریه و ترکیه تامین گشته و دشمنان صلح و رفاه منطقه، ناکام و مایوس گردند.
