بی‌پناهی آوارگان سیلاب؛ ۸۰۰ روستا در کرمان و سیستان و بلوچستان در محاصره سیل و برف+فیلم و عکس

«حجم بارشی که انتظار می‌رفت در طول یکسال در سیستان و بلوچستان ببارد، دو روزه دریافت شد». این ارزیابی مسئولان مدیریت بحران سیستان و بلوچستان از کمیت بارش‌هایی که مناطق کویری و دچار خشکسالی 20 ساله را از شامگاه پنجشنبه 19 دی ماه تا روز یکشنبه 22 دی تحت تأثیر قرار داده، نشان می‌دهد حجم بارندگی که در برخی مناطق سیستان و بلوچستان و نیمه جنوبی کرمان از 100 تا 200 میلیمتر ارزیابی شده، در کنار همه امیدها و شادی‌ها تا چه حد خطر آفرین و ویرانگر هم هست.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ سیلاب‌های اخیر پهنه وسیع سیستان و بلوچستان را بشدت تحت تأثیر قرار داده است. مدیرکل دفتر مدیریت بحران این استان گفت: راه ارتباط ۵۰۰ روستای استان از روز شنبه براثر سیلاب بسته شده است.

به نوشته روزنامه ایران، «عباسعلی ارجمندی» افزود: بسته شدن ۲۶ راه ارتباطی، قطع شدن برق ۱۳۰ روستا در مناطق مرکزی و جنوبی سیستان و بلوچستان، از مدار خارج شدن شبکه توزیع آب آشامیدنی ۱۰۰ روستا، آسیب شدید به بخش کشاورزی از جمله باغ‌های موز و مزارع در شهرستان‌های کنارک، چابهار و دلگان و قطع شبکه ارتباط تلفن در شهرستان‌های نیکشهر، فنوج، بخش‌هایی از دلگان، سرباز، کنارک و قصرقند از جمله خسارت‌های سیل ۲ روز اخیر در استان بوده است. همچنین در جریان سیلاب اخیر بیش‌از ۲۰ هزار واحد مسکونی در سیستان و بلوچستان دچار خسارت ۲۰ تا ۱۰۰ درصد شد.

خبرنگار «ایران» درسیستان و بلوچستان گزارش می‌دهد: بارندگی شدید شرایط 4 منطقه دلگان، نیکشهر، فنوج و ایرانشهر را بحرانی کرده و بیشتر روستاهای این مناطق در محاصره سیل قرار دارد. در این میان، به علت کوهستانی بودن مناطق نیک شهر، فنوج و قصرقند ارتباط کل روستاهای آنها با شهرقطع شده و حتی امکان ارتباط تلفن همراه و اینترنت نیز وجود ندارد. بیشتر باغ‌های منطقه زرآباد زیر آب رفته و نه تنها محصولی باقی نمانده بلکه بیشتر درختان نیز صدمه دیده است. همچنین به علت بحرانی شدن شرایط، نزدیک به 6 روستا نیز در این منطقه تخلیه شده است.

از طرفی، در منطقه دشتیاری هم به علت طغیان رودخانه باهور، برخی روستاها زیر آب رفته، البته هنوز آمار دقیقی در مورد تعداد این روستاها در دست نیست، اما آن‌طور که بخشدار منطقه اعلام کرده، نزدیک به 100 روستا درگیر سیلاب است و نیاز به امداد‌رسانی دارد. با رایزنی‌های انجام شده از سوی مسئولان از روز یکشنبه و با کاهش محسوس بارش‌ها 4 فروند بالگرد برای امداد‌رسانی به مناطق بحرانی دلگان، قصرقند و فنوج، زرآباد و دشتیاری اعزام شد. اطلاعات اعلام شده از سوی رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر نیز حکایت از آن دارد که یک نفر در سرباز مفقود شده و یک نفر هم در هرمزگان بر اثر سیل جان خود را از دست داده است. چند خانه هم در نقاط مختلف استان براثر سیلاب و بارندگی تخریب شده است. همچنین روز گذشته یک دختر 7 ساله در خاش بر اثر ریزش آوار زخمی شده، که حال عمومی وی خوب گزارش شده است. با وجود اعزام نیروهای امدادی به منطقه، امکان کمک به برخی مناطق چون نیکشهر، قصرقند و فنوج تا آرام شدن طغیان رودخانه‌های فصلی کم است.

وضعیت بحران زده روستاهای اطراف خاش

گزارش‌ها از شهرستان خاش نیز حاکی است، بسیاری از رودخانه‌ها چون پنج انگشت، گوهرکوه، تفتان، ایرندگان، شوگه، خان بی‌بی، کارواندر، گزو، ترشاب، تمندان و... به‌صورت چندباره سیلابی شده و هم اینک نیز خروشان هستند. سقف خانه‌های قدیمی و خشت و گلی و حتی منازل نوساز آجری و بلوکی خیس و سنگین و خطرساز شده و در صورت تداوم بارش‌ها احتمال وارد شدن خسارت به منازل مردم زیاد است. با در وضعیت هشدار قرار گرفتن شهر خاش، احتمال وارد شدن آب از معابر وجود دارد و در روستاهای لال آباد، بولان آباد، عیدآباد، شیرآباد و... از توابع منطقه گوهرکوه به‌دلیل کوتاه و پایین و کوچک بودن پل‌ها و ایجاد زیرساخت‌های نامناسب نیز بسیاری از منازل زیرآب رفت.

این تصویر مربوط به سیل سیستان و بلوچستان در فضای مجازی منتشر شده است

«عنایت ایرندگانی» بخشدار ایرندگان خاش دراین باره به ایسنا، گفت: به طور میانگین حدود ۹۰ میلی متر باران در این بخش باریده و هم اینک خطرات ریزش کوه و ریزش سقف منازل قدیمی و خشت و گلی وجود دارد.

سیلاب کرمان کشته و مصدوم نداشت

از سوی دیگر «مجید سعیدی»، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان نیز گفت: با ورود سامانه بارشی از اواخر پنجشنبه هفته گذشته در بخش‌های شمالی استان بارش برف و در بخش‌های جنوبی باران داشته‌ایم که کم سابقه بوده است. براثر همین بارش‌ها تعدادی از رودخانه‌ها بویژه در مناطق جنوبی استان طغیان کرد و باعث شد راه ارتباطی 363 روستا با مرکز شهر قطع شود. البته با تلاش‌های انجام شده تاکنون راه ارتباطی 249 روستا باز شده، اما راه دسترسی 114 روستا که اغلب در مناطق سخت گذر قرار دارد، هنوز قطع است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان افزود: شدت بارش‌ها و طغیان رودخانه‌ها در 2روز گذشته سبب شد 95 روستای استان در محاصره سیلاب قرار بگیرد که خوشبختانه 94 روستا را نجات داده‌ایم و تنها روستای «گزه» در منطقه قلعه گنج همچنان در محاصره قرار دارد. البته در تلاش هستیم هر چه سریعتر این روستا را نیز نجات دهیم. همچنین 56 روستا نیز در محاصره برف بوده‌اند که در حال حاضر راه 19 روستا باز شده و 37 روستا همچنان هیچ راه ارتباطی با مرکز استان ندارند.

سعیدی با اشاره به اینکه در حال حاضر تردد در جاده‌های کوهستانی استان تنها با زنجیر چرخ امکان‌پذیر است، افزود: تمام راه‌های استان بازاست و تنها جاده‌ چاه دادخدا - رمشک و رودبار - ایرانشهر هنوز مسدود است. همچنین برق بیش از یکصد روستا در استان قطع شده بود که با اقدامات انجام شده برق تمام روستاها به جز 4 روستا در شهرستان منوجان وصل شده است.

این مقام مسئول با بیان اینکه کار برآورد خسارت از روز یکشنبه از سوی فرمانداری‌ها و دستگاه‌های ذیربط در استان آغاز شده، گفت: خوشبختانه در این حوادث هیچ کشته و مصدومی نداشته‌ایم. البته خسارات زیادی در حوزه‌های کشاورزی، زراعی، باغی و احشام، زیرساخت‌ها، خطوط انتقال آب، برق و راه‌های روستایی، عشایری، جاده‌ها و ابنیه وارد شده که پس از بررسی کارشناسان میزان آن اعلام خواهد شد. با توجه به شرایط پیش آمده امداد‌رسانی به بخشی از شهرستان دلگان سیستان و بلوچستان نیز به استان کرمان واگذار شده که در این راستا تاکنون 118 تخته چادر و یک تریلی شامل مواد غذایی و مایحتاج ضروری به دلگان اعزام شده است.

امداد‌رسانی به 3300 نفر در روستاهای کرمان

«مسعود جمیلی» مدیر کل راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای جنوب استان کرمان نیز در گفت‌و‌گو با «ایران «اعلام کرد: «با حضور راهداران شهرستان‌های قلعه گنج و رودبار جنوب ۲ راه مسدود «قلعه گنج - رمشک» و «رودبار- ایرانشهر» بازگشایی شد. راه «قلعه گنج - رمشک» در محل روستای چاه حسن علی قلعه گنج به علت تخریب قسمتی از راه توسط سیلاب که روز شنبه مسدود شده بود با تلاش عوامل راهداری قلعه گنج بازگشایی شد.

وی با بیان اینکه لزوم تردد ایمن مردم و رانندگان در جاده‌ها از اولویت‌های حوزه راهداری است، افزود: علی رغم فروکش نکردن سیلاب در محدوده چاه حسن علی راهداران توسط دستگاه‌های راهداری و هدایت سیلاب به محل پل‌های مجاور و ترمیم جاده، راه را بازگشایی و زیر بار ترافیک قرار دادند.

مدیرکل راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای جنوب استان کرمان از بازگشایی راه «رودبار -ایرانشهر» خبر داد و گفت: با همت راهداران شهرستان رودبار و ارسال دستگاه‌های کمکی راهداری جاده رودبار جنوب به ایرانشهر بازگشایی شد.

جمیلی با اشاره به ترمیم آب‌نماهای این راه توسط عوامل راهداری، افزود: راه «قلعه گنج - جاسک» هم که به علت طغیان رودخانه فصلی مسدود شده بود بازگشایی و تردد در آن جریان یافت.

همچنین «هادی سلطانی‌نژاد» مدیر روابط عمومی جمعیت هلال احمر استان کرمان نیزدر گفت‌و‌گو با «ایران» درباره امدادرسانی به سیل زدگان استان کرمان گفت: بر اثر بارندگی‌های شدید در جنوب استان و بارش برف در مناطق کوهستانی، نیروهای امدادی این جمعیت در ۴۸ ساعته گذشته به ۳ هزار و ۸۰۰ نفر گرفتار در سیل، برف و کولاک امدادرسانی کردند.

وی با اشاره به وقوع سیل و آب گرفتگی معابر در ۴۷ روستا در مناطق جنوب استان، افزود: ۴۶ نفر از نجاتگران و امدادگران جمعیت هلال احمر استان در قالب ۱۶ تیم به ۳ هزار و ۳۰۰ نفر گرفتار در سیل در روستاها و مراکز شهرستان‌های منوجان، کهنوج، ساردوئیه، ارزوئیه، قلعه گنج، ریگان و رودبارجنوب با توزیع اقلام زیستی و گرمایشی امدادرسانی کردند.

سلطانی‌نژاد به وقوع برف و کولاک در ارتفاعات و مناطق کوهستانی در شهرستان‌های کرمان، ساردوئیه، شهداد، سیرجان و رابر اشاره کرد و گفت: نجاتگران هلال احمر در قالب ۱۶ تیم در مراکز شهرستان‌ها و روستاها به بیش از ۵۰۰ نفر گرفتار در برف و کولاک امدادرسانی کردند.

وی با بیان اینکه امدادرسانی همچنان ادامه دارد، می‌افزاید: همچنین بیش از ۱۰۰ نفر در پایگاه‌های امداد و نجات بین شهری جمعیت هلال احمر در استان در طی ۴۸ ساعت گذشته اسکان یافتند.

مشهد در انتظار دمای هوا منفی 10

خراسان رضوی هم از استان‌هایی است که تحت تأثیر سامانه جدید بارشی قرار داشت و هرچند بارش برف و باران دراستان چهره زمستانی به این استان داده، اما مشکلاتی را هم فراهم کرده است. از ظهر روز شنبه تا ظهر روز یکشنبه تمام شهر‌های خراسان رضوی سفید پوش شده بود، به گونه‌ای که در فریمان ارتفاع برف به 75 سانتیمتر، تربت حیدریه 26 سانتیمتر، تربت جام 22 سانتیمتر، تایباد 25 سانتیمتر و حتی مشهد 14 سانتیمتر برف نشسته بود.

«حجت شایان فر» مدیریت بحران خراسان رضوی تصریح می‌کند: خوشبختانه بارش در تمام نقاط استان رخ داده که غالب آن هم به شکل برف بوده و انتظار این است که با ضعیف شدن فعالیت این سامانه در روز دوشنبه بازهم شاهد افت دمای هوا در خراسان رضوی باشیم و حتی انتظار دمای هوامنفی 10 درجه را برای مشهد داریم.

به‌گفته وی در روزهای شنبه و یکشنبه 9 راه اصلی استان برای ساعاتی مسدود بود و راه ارتباطی ده‌ها روستا همچنان به‌دلیل بارش سنگین برف بسته است و برق 25 روستا در اطراف شهرهای تربت جام، تایباد، صالح آباد، سرخس و رشتخوار قطع شده که متأسفانه تا بازشدن راه ارتباطی آنها امکان وصل مجدد برق وجود ندارد.
وی تأکید می‌کند: همچنان همه دستگاه‌های اجرایی در آماده باش هستند که در دو روزه (شنبه و یکشنبه) به یکهزار و 278 خودروی مانده در برف امداد‌رسانی شد و 3 هزار مسافر نیز اسکان اضطراری یافتند. به‌دنبال افت دمای هوا، مصرف گاز در استان بشدت افزایش یافته که برای جلوگیری از افت فشار گاز محدودیت‌هایی برای صنایع با مصرف گاز بالا و نیرو گاه‌ها تعریف شده است.

نجات بیش از 230 نفر از برف در خراسان رضوی

«محمدعلی جباری‌ثانی» رئیس جمعیت هلال‌احمر سبزوار گفت: در پی بارش شدید برف شب گذشته و بامداد 235 مسافر در مسیر جاده سبزوار- بردسکن در گردنه البلاغ از برف و کولاک نجات یافتند. این مسافران در قالب 43 خودروی سبک و سنگین و 10 دستگاه اتوبوس در جاده سبزوار - بردسکن گرفتار شده بودند که امدادگران هلال‌احمر به آنها امداد‌رسانی کردند. وی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: این مسافران در مسجد بین راهی روستای البلاغ اسکان داده شده‌اند و ۱۰۰ بسته غذایی بین آنها توزیع شده است.

آماده باش 52 تیم امدادی در خراسانی جنوبی

مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی نیز گفت: طی ۴۸ ساعت گذشته امدادگران هلال احمر استان به ۲۱۳ نفر در ۳۴ مورد حادثه امدادرسانی کردند. «محمدرحیم شهریاری» با بیان اینکه از این تعداد ۹ مورد مربوط به سیل و آبگرفتگی بوده است، افزود: در این حوادث به ۴۱ نفر امدادرسانی شده است.

مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی با اشاره به امدادرسانی به‌هفت مورد حادثه جاده‌ای، تصریح کرد: در این حوادث نیز امدادگران هلال احمر استان به ۷۰ نفر امدادرسانی کردند. همچنین از مجموع حوادث این مدت ۱۷ مورد مربوط به برف و کولاک بوده که در این مأموریت‌ها به ۴۵ نفر گرفتار در برف و کولاک امدادرسانی شد. در مجموع طی این مدت ۳۸ تیم امدادی به تعداد ۱۰۲ نفر با به‌کارگیری ۳۹ دستگاه خودروی امدادی برای امدادرسانی به حوادث اعزام شدند.شهریاری با بیان اینکه در این مدت ۵۷ نفر اسکان یافتند، افزود: این افراد در شهرستان‌های سربیشه، بیرجند، طبس، فردوس و قاین خدمت دریافت کردند.با توجه به ادامه شرایط نامساعد جوی آماده‌باش ۵۲ تیم امدادی تا پایان بارندگی‌ها ادامه خواهد داشت.

اورژانس هوایی به کمک سیل زدگان آمد

در همین حال، «مجتبی خالدی» سخنگوی سازمان اورژانس کشور هم از فعال شدن بالگردهای اورژانس در استان‌های درگیر سیل و آبگرفتگی خبرداد و گفت: تیم‌های واکنش سریع در سیستان و بلوچستان وارد عمل شده‌اند و در سه استان درگیر سیل چهار نفر مصدوم داشتیم. همچنین تیم‌های اورژانس 24 خانم باردار را به مراکز درمانی در مناطق سیلزده انتقال دادند.رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر به امدادرسانی در ۴٠ شهر و روستا در سیستان و بلوچستان اشاره کرد و افزود: تاکنون یکهزار و248 نفر در این استان امدادرسانی شده‌اند و ٣٢٧ نفر هم به‌صورت اضطراری اسکان یافته‌اند. همچنین یک نفر هم در شهرستان راسک مفقود شده که جست و جوها برای یافتن وی ادامه دارد.‌‌

کوهرنگ در چهارمحال و بختیاری؛ ۲۲ درجه زیر صفر

در همین حال، مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری خبر می‌دهد که دمای هوا در کوهرنگ به منفی ۲۲ درجه سانتی گراد رسیده است. به گزارش مهر، «شاهرخ پارسا» با اشاره به اینکه دمای هوا در کوهرنگ به منفی ۲۲ درجه سانتی گراد رسیده، می‌گوید: کوهرنگ سردترین منطقه کشور گزارش شده است. از طرفی، دمای هوا در شهرکرد هم به منفی ۱۶ درجه سانتی گراد رسیده است.

دو چهره خشک و بارانی سیستان و بلوچستان‌

روی دیگر بارش‌های سیل آسای روزهای گذشته سیستان و بلوچستان جاری شدن آب در رودخانه‌های سیستان و هیرمند است که موجب شادی مردم منطقه شده است. گفته می‌شود، سیلاب چند روز پیش در سرشاخه‌های رودخانه هیرمند به قدری بوده که از صبح روز شنبه جان دوباره‌ای به این رودخانه بخشیده است.

«وحید پورمردان»مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با تأیید این نکته که ورود آب از این رودخانه در حال افزایش است، می‌گوید: بارندگی‌های چند روز اخیر برای منطقه جنوبی و میانه استان بسیار پر برکت بوده، اما در شمال استان که اتفاقاً با مشکل بیشتری روبه‌رو هستیم وضعیت بارش‌ها مناسب نبوده است. وی با این حال تأکید دارد که تالاب جازموریان در حوضه آبی ایرانشهر و دلگان از بارش‌های اخیر بسیار بهره برده و دلیلش هم این است که این تالاب مسطح است و با ورود آب‌های سطحی خوب آبگیری می‌شود.

وی هرچند آمار دقیقی از میزان آبگیری جازموریان نداده، اما حجم ورودی آب را خوب توصیف کرده و می‌گوید: این اتفاق می‌تواند در کاهش گرد و غبار منطقه مفید باشد. بخشی از تشنگی تالاب هامون نیز با بارش‌های اخیر سیستان و بلوچستان رفع شده است.

تالاب جازموریان یکی از تالاب‌های فصلی و ازمهم‌ترین اکوسیستم‌های مشترک بین استان‌های سیستان ‌وبلوچستان و کرمان به‌شمار می‌رود که در گذشته دارای پوشش طبیعی از نباتات خود رو بوده که در حال حاضر با توجه به خشکسالی‌های اخیر به یکی از مناطق بحرانی صعود ریزگردها تبدیل شده است. این تالاب در سال‌های اخیر به علت خشکسالی، به‌عنوان یکی از کانون‌های گرد و غبار جنوب شرق کشور شناسایی شده است. وسعت حوزه هامون و جازموریان ۶۹ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع است که نیمه غربی آن با وسعت ۳۵ هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع در جنوب استان کرمان و نیمه شرقی آن به وسعت ۳۴ هزار کیلومتر مربع در سیستان و بلوچستان قرار دارد.‌‌

زندگی در هرمزگان عادی شد

زندگی مردم هرمزگان پس از3 روز بارندگی سیل آسا که از شامگاه پنجشنبه هفته گذشته در این استان شروع شده بود و تا روز شنبه 21 دی ماه نیز ادامه داشت، به حالت عادی برگشت.

«احمد غیبی»، معاون اداره‌ کل مدیریت بحران استانداری هرمزگان با بیان این خبر، گفت: در این مدت شهرک گابریک، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان جاسک در هرمزگان و روستاهای حوزه رودخانه جگین دچار آبگرفتگی شدید شدند تا حدی که ساکنان 9 روستا خانه‌های خود را ترک کردند.

وی درباره اسکان اضطراری این افراد، افزود: بیشتر ساکنان این روستاها که خانه‌هایشان را ترک کرده‌اند در منازل اقوام خود یا در مساجد روستاها اسکان یافته اند؛ در واقع نیازی به برنامه‌ریزی برای اسکان اضطراری نبود.

معاون اداره‌ کل مدیریت بحران استانداری هرمزگان با اشاره به اینکه بیشترین بارش‌ها متوجه حوزه شرق استان در شهرستان جاسک بود، ادامه داد: با بالا آمدن رودخانه جگین و سرریز شدن سد جگین روستاهایی که در حریم این سد و رودخانه قرار داشتند نیز دچار آبگرفتگی می‌شوند. درحال حاضر هم همکاران ما مشغول امدادرسانی و رساندن اقلام به سیل زدگان هستند و خسارت‌ها هنوز برآورد نشده است.

غیبی با بیان اینکه سامانه بارشی از هرمزگان خارج شده و به‌سمت سیستان و بلوچستان رفته، خاطرنشان کرد: آورد رودخانه‌ها هم درحال کاهش است و برخی از خانه‌ها هم که دچار آبگرفتگی شدند با دستگاه لجن کشی در حال تخلیه است. پیش‌بینی می‌شود، تا امروز (دوشنبه) این کار ادامه داشته باشد.‌

استاندار سیستان و بلوچستان: با وجود خسارات مردم خوشحالند

«احمد علی موهبتی» استاندار سیستان و بلوچستان در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید کرد: حجم خسارت بالاست، اما اولویت نخست ما در حال حاضر نجات جان مردم است. متأسفانه شدت سیل به حدی بوده که علاوه بر راه‌های ارتباطی به زیر ساخت‌ها هم خسارت وارد شده که بزودی میزان آن در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی ارزیابی خواهد شد. استاندار سیستان و هرمزگان می‌افزاید: در حال حاضر نمی‌توان ارزیابی دقیقی از میزان خسارات داشت چون مناطق وسیعی از استان زیر سیلاب قرار دارد. وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون بسیاری از مناطق سیستان و بلوچستان در محاصره سیلاب قرار دارد، می‌گوید: با وجود این همه مشکل، مردم استان از این حجم بارش‌ها راضی‌اند چرا که می‌تواند استان خشک ما را از خشکسالی تمام عیار و مرگ خاموش نجات دهد، ضمن اینکه جاری شدن هیرمند هم امید را در دل مردم این دیار زنده کرده است.‌

آوارگان سیلاب

روزنامه شهروند نیز در گزارش خود از وضعیت سیلاب در سیستان و بلوچستان نوشته است: شب را روی تپه مشرف به روستا به صبح رساندند؛ بی‌هیچ سرپناهی. در آن هوای سرد و نمناک سهم هرکسی فقط یک پتو بود. آنها که جوان‌تر بودند، پتویشان را به زن‌ها، بچه‌ها و مسن‌های روستا دادند تا از گزند سرما در امان باشند. آب هر لحظه بالاتر می‌آمد، اهالی «باغ کلات» با نگرانی فقط نگاه‌می‌کردند. رودخانه «بااو» که تا همین چند وقت پیش از بی‌آبی رو به خشک‌شدن بود، حالا وحشی و خروشان برای اهالی روستا خط و نشان می‌کشید. همین طغیان رودخانه آنها را مجبورکرد از ترس جان‌شان به ارتفاعات اطراف پناه ببرند. نگرانی از سرنوشت «باغ کلات» خواب را از چشم‌شان گرفته بود و خیلی‌ها از جمعیت ٦٠٠ نفره این روستا تا صبح نوبتی بیدار بودند تا اگر آب به ورودی روستا نزدیک شد، وسایل‌شان را به سرعت از خانه‌ها خارج کنند. اما از اواسط شب که بارندگی قطع‌شد، کم‌کم رودخانه هم آرام‌تر شد. آن‌طور که عبدالرحمان، دهیار این روستا به «شهروند» می‌گوید، شنبه‌شب بدترین شب زندگی‌اش بود، او همراه زن و بچه‌اش خانه و زندگی را رها کرد و به تپه بلند بالای روستا رفت. قبلش هم به همه گفته بود که روستا را تخلیه کنند: «آب خیلی بالا آمده بود، هر لحظه احتمال‌داشت که سیل‌بند بشکند و آب وارد روستا شود. من هم که دیدم شرایط خطرناک است به همه اعلام کردم از روستا خارج‌شوند.» سیل‌بند روستای باغ کلات قدیمی است، ٢٣‌سال پیش ساخته شد و بعد از آن هم هیچ وقت مرمت نشد. عبدالرحمان می‌گوید مردم روستا که پولی برای تعمیر سیل‌بند ندارند، در این مدت هم هر بار از مسئولان بخش و شهرستان درخواست کمک شده، فقط وعده مساعدت و همکاری دادند: «سیل‌بند روستای ما مثل آبکش سوراخ‌سوراخ است. موش و حیوانات دیگر در آن لانه درست کردند. من اصلا اعتمادی به آن ندارم، به همین دلیل اگر دوباره سطح آب بالا بیاید، باید روستا را تخلیه کنیم. اما اینکه هیچ امکاناتی برای اسکان موقت نداریم، راضی‌کردن مردم را سخت می‌کند. درخواست چادر کردیم، اما ظاهرا شرایط جاهای دیگر وخیم‌تر است و نیاز به کمک بیشتری دارند.»

سیلاب و طغیان رودخانه «بااو» تا همین جا هم خسارت‌های زیادی برای اهالی باغ کلات به بار آورده است. به گفته دهیار این روستا با سرریز شدن سد «پیشین» همه پایین‌دست زیر آب رفت و طغیان رودخانه‌ها هم زمین‌های کشاورزی را از بین برد: «همه دارایی اهالی باغ کلات و روستاهای اطراف از بین رفت. کار اصلی مردم روستای ما صیفی‌کاری است، اما این سیل هرچه را که کاشته بودند، با خودش برد.»

دو روز تلخ سیل‌زد‌ه‌های جنوب‌غربی

بارش‌های سیل‌آسایی که تمامی ندارد، طغیان رودخانه، سرریزشدن سدها، تخریب خانه‌ها، بالا آمدن آب و ازبین‌رفتن کاج‌های جنوبی کشور؛ اینها تمام آن مصیبت‌هایی است که مردم برخی از روستاهای سیستان‌وبلوچستان را به زندگی اجباری روی تپه‌ها و بالای درخت‌ها مجبور کرده؛ مردم شهرستان قصرقند و روستای زرآباد کنارک و بخش دشتیاری چابهار دو روز است که درگیر آب و باد و باران شده‌اند. بارش‌هایی که زندگی را در این روستا، شهرستان و بخش مختل کرده است. خانواده‌ها حالا دیگر خانه‌ای ندارند، زندگی هم ندارند، زنده مانده‌اند و چشم امیدشان به امدادگران و مردم است تا شاید کمکی از آسمان برسد و آنان را نجات بدهد.

راه‌های ارتباطی زمینی با این مردم سیل‌زده قطع شده است و فقط امکان خدمت‌رسانی از طریق بالگرد وجود دارد. مردم شهرستان قصرقند، آنهایی که از هجوم این آب‌های خروشان در امان مانده‌اند، دست به کار شده‌اند تا شاید بتوانند کمکی به همشهریان در آب گرفتارشان کنند. ١۵٠خانه تخریب‌شده، میلیاردها تومان خسارت به کشاورزان واردشده‌ و درحال حاضر مردمانی هستند که با طغیان رودخانه به بالای درخت پناه برده‌اند و دیگر نمی‌توانند از آنجا پایین بیایند. اینها را مصطفی رئیسی، پسر جوان قصرقندی به خبرنگار «شهروند» می‌گوید، پسری که بیشتر رفیقان و آشناهایش در سیل گرفتار شدند و هیچ راه ارتباطی با آنها ندارد، خانه خودشان هم درگیر سیل و بخشی از آن تخریب شده است: «دو روز پیش بود که باران شروع شد. آن‌قدر بارش زیاد بود که رودخانه کاجو طغیان کرد. این رودخانه در بخش تلنگ قرار دارد و از بزرگترین رودخانه‌های این اطراف است، از طرف دیگر پل ورودی قصرقند هم تخریب شده و هیچ راه ورودی وجود ندارد. از صبح چندین بار رفتم و برگشتم. وضع آنجا خیلی بد است. دوستان صمیمی‌ای دارم که در بخش تلنگ شهرستان قصرقند گیر افتاده‌اند و نمی‌توانم با آنها صحبت کنم.»

سیلاب به کشته‌شدن ٢ نفر در سه استان منجر شده، اما نمی‌توان خسارت‌های مالی را هم نادیده گرفت. کشاورزانی که تمام سرمایه خود را از دست دادند. زمین‌هایی که از بین رفت و احشامی که تلف شدند: «در مناطق سیل‌زده سیستان‌وبلوچستان، ١٣ رأس گاو و ٧٠ رأس بز از بین رفتند. از طرفی کشاورزانی را می‌شناسم که در بخش تلنگ شهرستان قصرقند، حدودا ٢‌میلیارد تومان برای کاشت هندوانه هزینه کردند، اما آب تمام کاشت‌های آنان را با خود برد و زندگی اینها نابود شد. بیشتر خانه‌های خشت و گلی تخریب شدند و بقیه خانه‌ها هم که سالم مانده‌اند، آب داخل‌شان نفوذ کرده و همه چیز را از بین برده است. خودمان در بخش ساربوک قصرقند زندگی می‌کنیم. در اینجا خسارت کمتر است، با این حال بخشی از خانه‌مان تخریب شده است.»

مردم مناطق سیل‌زده حالا چشم امید به کمک هم‌وطنان‌شان دارند؛ آنانی که خانوادگی فقط توانسته‌اند جان‌شان را بردارند و به قسمت‌های بالایی بروند. باران هنوز هم در سیستان‌وبلوچستان ادامه دارد. هنوز هم مردمان آنجا با ترس و وحشت زندگی می‌کنند تا مبادا گرفتار سیلاب شوند: «باران با سرعت زیادی درحال باریدن است. دو سد زیردان و نیکشهر سرریز شده است. مردم در جاهایی که امدادگران آنها را اسکان داده‌اند، زندگی‌می‌کنند، حال‌وروزشان خوب نیست. آنان درخواست امدادرسانی هوایی دارند و مواد غذایی می‌خواهند. به امید اینکه باران قطع و سیل تمام شود، شاید بتوانند چیزی از زندگی قبلی در خانه‌های تخریب‌شده و سیل‌زده‌شان پیدا کنند و زندگی را از نو آغاز کنند.»

قطع برق مناطق سیل‌زده

اهالی روستای «فهیل» هم روزهای سختی را سپری می‌کنند. شرایط آنها نسبت به بقیه مناطق سیل‌زده بدتر است. آب دورتادور روستا را گرفته و همه راه‌های ارتباطی آنها را قطع شده است. این روستای ٣٠٠ نفره دو روز است که در محاصره سیل گرفتار شده و تنها امید اهالی پایان بارندگی‌ها و فروکش‌کردن طغیان رودخانه‌هاست. کریم دادی، دهیار فهیل است. او از روز جمعه برای درخواست کمک از روستا خارج شد، اما هنوز نتواسته کار چندانی برای اهالی روستا انجام دهد: «وضع از آن چیزی که تصور می‌شود، بحرانی‌تر است. همه راه‌های ارتباطی روستا قطع شده و همین هم کار امدادرسانی را مختل کرده است.» تنها راه امدادرسانی به مناطق سیل‌زده بالگرد است، یعنی از طریق هوا مواد غذایی و اقلام مورد نیاز روستاهای سیل‌زده تأمین می‌شود. البته آن‌طور که کریم دادی به «شهروند» می‌گوید، وسعت مناطق زیر آب رفته به‌حدی است که با این امکانات موجود خدمات‌رسانی به کندی انجام می‌شود: «ارتفاع آب در برخی روستاها به ۴ متر رسیده، برق برخی روستاها به‌طور کامل قطع و ارتباط تلفنی هم در برخی مناطق مختل شده است، بارندگی هم که کماکان ادامه‌دارد. با این اوصاف تا عادی‌شدن شرایط چند هفته‌ای زمان لازم است، ضمن اینکه اهالی این مناطق خسارت‌های زیادی دیدند و دولت باید به آنها کمک کند.»

وضع همچنان بحرانی است

اما بارندگی بی‌سابقه در مناطق جنوبی استان سیستان‌وبلوچستان تاکنون جان دو نفر را گرفته است. براساس اعلام مسئولان محلی نخستین جان‌باخته سیل اخیر در شهرستان سرباز گزارش شد. یک دختربچه در بخش کهک سراوان به دلیل ریزش سقف زیر آوار ماند و جانش را از دست داد. همچنین گفته می‌شود یک نفر هم در منطقه جنوبی سیستان و بلوچستان ناپدید شده است هرچند هواشناسی از کاهش میزان بارندگی طی روزهای آینده خبر داده است، اما شرایط موجود در مناطق سیل‌زده نشان می‌دهد اوضاع بحرانی در جنوب سیستان‌وبلوچستان همچنان ادامه دارد، به همین علت مدارس ١٢شهر این استان برای دومین روز پی‌درپی تعطیل اعلام شد. ‌به‌ گفته ارجمندی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان‌وبلوچستان مسیر ارتباطی ۵٠٠ روستا از ابتدای بارندگی‌ها تاکنون مسدود و به ٢۶ محور فرعی در جنوب استان سیستان‌وبلوچستان در پی بارندگی شدید و وقوع سیلاب آسیب جدیدی وارده شده است و عملا استفاده از آنها امکان پذیر نیست. اما شدت بارش‌ها باعث اتفاق عجیبی در بیمارستان زهک شد. به دنبال نفوذ آب سقف یکی از اتاق‌های بخش ccuاین بیمارستان ریزش کند. اما این حادثه به گفته رئیس این مرکز درمانی تلفات جانی در پی نداشت: «در بازدیدی که هنگام بارندگی از تمامی بخش‌های بیمارستان داشتیم، متوجه نم‌کشیدن قسمت‌هایی از سقف کاذب در اتاق شدیم که بلافاصله به همکاران دستور انتقال مریض به اتاق دیگری با امکانات بخش ccu داده شد.»