بایدها و نبایدهای مصرف شیر
سیاوش فاضلیان، متخصص تغذیه در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه شیرها به دو گروه صنعتی و محلی تقسیم می‌شوند، گفت: به افراد توصیه می‌شود که از شیر پاستوریزه استفاده کنند، چرا که اسیدهای چرب موجود در شیر ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، کبد چرب و دیگر بیماری‌های مزمن را بالا برده، از طرفی مسائل بهداشتی و بیماری‌هایی مثل تب مالت در شیر خطرآفرین است.
وی فرآوری شیرها را در کارخانجات به دو صورت پاستوریزاسیون و استرلیزاسیون خواند و تصریح کرد: در روش پاستوریزه با درجه ۷۲، شیر به مدت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه حرارت می‌بیند و تعدادی از بیماری‌های میکروب‌زا از بین می‌روند پس ماندگاری این نوع از شیرها ۲ تا ۳ روز است و توصیه می‌شود در خارج از یخچال نگهداری نشوند.
این متخصص تغذیه زمان حرارت شیر را در روش استرلیزاسیون، ۱۰ تا ۲۰ دقیقه و به مقدار ۱۱۰ تا ۱۳۰ درجه عنوان و بیان کرد: در این روش تعداد بیشتری از عوامل میکروبی از بین رفته، بنابراین مدت بیشتری در یخچال نگهداری می‌شوند.
وی میزان مواد مغذی شیر استرلیزه را در مقایسه با شیر پاستوریزه ضعیف‌تر و میزان محبوبیت شیرهای پاستوریزه را در میان مردم بیشتر مطرح کرد و ادامه داد: از آن‌جا که حرارت استرلیزاسیون بالاتر است ممکن است تعدادی از پروتئین‌ها و ویتامین‌هایی نظیر B۱و B۶تخریب شوند و معمولا این نوع از شیرها را در قوطی‌های کاغذی با جداره آلومینیمی نگهداری می‌کنند تا از ورود نور بیشتر به داخل شیرها خودداری شده و ویتامین‌های بیشتری از بین نروند و توصیه می‌شود شیر استرلیزه در یخچال نگهداری شود.
هر فرد بالغ ۲ تا ۳ واحد لبنیات در روز نیاز دارد
این متخصص تغذیه با بیان اینکه هر فرد در روز به ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم نیاز دارد، گفت: تامین این مقدار باید عمدتا از شیر باشد، چرا که حاوی کلسیم بالاتر و منبع غنی این عنصر بوده و منابع گیاهی تامین‌کننده این مقدار نیستند.
فاضلیان تصریح کرد: این که گفته می‌شود هر فرد در روز به ۲ تا ۳ واحد لبنیات نیاز دارد، معادل یک لیوان شیر، سه چهارم لیوان ماست و ۲ لیوان دوغ است و در کودکان این مقدار ۳ تا ۴ واحد است و تفاوتی در نیاز به کلسیم در دو جنس وجود ندارد، البته زنان باردار به‌دلیل شیردهی و بانوان یائسه و مردان سن بالا بایستی کلسیم بیشتری مصرف کنند.
تداخلی در جذب کلسیم با دیگر عناصر غذایی وجود ندارد
وی درباره ایجاد مشکلات گوارشی ناشی از مصرف لبنیات در بزرگسالان توضیح داد: به دلیل امکان ایجاد مشکلات گوارشی، افراد ۲ تا ۳ واحد لبنیات در روز مصرف کنند و اگر کمبود کلسیم یا ویتامین دی داشته، از مکمل کلسیم استفاده کنند.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه بهتر است مکمل‌های کلسیم همراه با غذا مصرف شوند، افزود: جذب کلسیم در محیط اسیدی بالاتر است و مصرف کلسیم همراه با آهن تداخلی در جذب آن ایجاد نمی‌کند و اینکه گفته می‌شود کاکائو مانع از جذب کلسیم است، آن مقدار اثر گذار نبوده و مصرف خرما، موز و دیگر میوه‌ها ارزش غذایی شیر را پایین نمی‌آورد.
افزایش قیمت، عاملی برای کاهش مصرف شیر
در ادامه سام مردانی معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در سال گذشته ۲۵۶ هزار تن شیر از کل دام‌های استان شیر تولید صورت گرفت، گفت: از این مقدار در مجموع از دام سبک ۲۴ هزار تن شیر تولید شده که ۱۴ هزار تن مربوط به گوسفند و ۱۰ هزار تن مربوط به بزغاله است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان به تولید ۲۳۲ هزار تن شیر از دام سنگین شامل گاو اصیل، گاو دورگ و گاو بومی اشاره کرد و افزود: سرانه مصرف شیر استان ۱۹۰ کیلوگرم که در قالب ماست‌بندی و خودمصرفی بوده که این مازاد به شکل شیر خام در کارخانجات، صنایع فرآوری‌شده و به اشکال دیگر مصرف شده و ۶۶ هزار الی ۷۰ هزار تن شیر مازاد در سال داریم.
وی تعداد کارخانجات صنایع فرآوری در استان را به اندازه کافی مطرح و تصریح کرد: شیرخشک نوزاد با استانداردهای بالاتر از شیر معمولی خریداری می‌شود ولی کیفیت دیگر شیرها تقریبا یکسان است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی در چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: براساس مصوبه تنظیم بازار کشور در تاریخ ۷تیرماه سال جاری، قیمت هرکیلو شیرخام با چربی ۳.۲ و بار میکروبی کمتر از ۱۰۰هزار، با نوسان ۷ درصد، ۲۹۰۰ تومان است که این رقم در سال قبل ۲۴۵۰ تومان بوده است.
