نوشیدن الکل میتواند اثرات فوری مختلفی بر بدن داشته باشد. این اثرات، بسته به میزان مسمومیت، متفاوت است. اگرچه عوارض جانبی ناشی از مصرف مقادیر کم، اغلب خطرناک نیستند اما هر چه بیشتر بنوشید، احتمال بروز عوارض خطرناک بیشتر میشود. مقادیر کم الکل میتواند اثرات فیزیکی مانند موارد زیر را به همراه داشته باشد:
• اختلال در رفلکسها
• کند شدن زمان واکنش
• مشکلات تعادلی
• اختلال گفتار
• تغییر در بینایی
• خواب آلودگی
• افزایش ادرار
• برافروختگی پوست یا واکنشهای پوستی مانند بثورات، قرمزی یا خارش
مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC) یک واحد استاندارد الکل را برای زنان و دو واحد استاندارد را برای مردان به عنوان حد مجاز الکل در طول روز اعلام کرده است. این مرکز تاکید میکند که افرادی که الکل نمینوشند، نباید نوشیدن الکل را به هر دلیلی آغاز کنند، زیرا الکل بر تمامی ارگانهای بدن اثر سوء میگذارد.
مقادیر زیاد الکل میتواند شدیدترین و خطرناکترین تأثیرات فیزیکی را داشته باشد. اثرات مقادیر زیاد الکل عبارتند از:
• استفراغ
• مشکلات کنترل روده و مثانه
• مشکلات تنفسی
• رفتن به کما
• مرگ در اثر مسمومیت با الکل
علائم اوردوز با الکل
نوشیدن زیاد الکل به راحتی میتواند منجر به اوردوز الکل شود که به عنوان مسمومیت با الکل نیز شناخته میشود. معمولاً، مسمومیت زمانی اتفاق می ¬افتد که مقدار الکل موجود در خون، ۰.۴۵ یا بالاتر باشد. متأسفانه، مرگ و میر ناشی از مسمومیت با الکل، در کسانی که مقدار زیادی الکل مصرف میکنند رایج است، بنابراین مهم است که به دنبال علائم اوردوز در خود یا یکی از نزدیکان خود باشید:
۱. تنفس آهسته یا نا منظم (کمتر از هشت نفس در دقیقه، یا فاصله ده ثانیه یا بیشتر بین دو نفس)
۲. کاهش ضربان قلب
۳. گیجی
۴. بیهوشی
۵. پاسخ غیر معمول به محرکها
۶. دمای پایین بدن
۷. رنگ پوست آبی، به خصوص در لبها یا صورت
۸. پوست سرد و مرطوب
۹. استفراغ
۱۰. تشنج
عوارض مصرف الکل زیاد در دراز مدت
مصرف طولانی مدت الکل، میتواند تأثیر جدی بر مغز و بدن داشته باشد. این امر به ویژه در مورد افرادی که عادت به نوشیدن مقادیر زیادی نوشیدنی دارند، صادق است. به طور کلی، هرچه یک فرد در درازمدت، مقدار بیشتری مشروبات الکلی بنوشد، خطر آن برای وضعیت کلی سلامت او بیشتر خواهد بود. به همین دلیل، کارشناسان توصیه میکنند که اگر مرد هستید، خود را به دو نوشیدنی در روز و اگر زن هستید به یک نوشیدنی در روز محدود کنید.
از عوارض مصرف مزمن الکل، میتوان به احساس داغی در کف پا اشاره کرد. ناگفته نماند، علت درد کف پا و داغ شدن آن میتواند علتهای دیگری نیز داشته باشد. در درازمدت، نوشیدن زیاد مشروبات الکلی میتواند باعث عوارض جسمی جدی مانند:
• آسیب به سلولهای مغز، کاهش توده مغزی
• آسیب کبدی
• زخم معده و روده
• سطوح پایین ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن و ویتامین B
• خطر بالاتر اعتیاد به الکل
• افزایش خطر ابتلا به برخی سرطانها
• فشار خون بالا
• کاهش تولید اسپرم در مردان
ارتباط بین فشار خون بالا و اختلال نعوظ را در اینجا بخوانید.
۲- آسیب کبدی
نوشیدن طولانی مدت و سنگین میتواند به کبد آسیب برساند و باعث بیماری کبدی شود. هرچه کبد، الکل بیشتری را پردازش کند، سلولهای آن بیشتر متورم میشوند. تورم و التهاب ناشی از این حالت، به عنوان هپاتیت الکلی یا استئاتوهپاتیت الکلی شناخته میشود. با ادامه نوشیدن زیاد، این شرایط میتواند باعث ایجاد سیروز (اسکار کبد) شود. افرادی که مشروبات الکلی زیاد مینوشند، ۲.۱۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبدی و ۲.۲۶ برابر بیشتر در معرض ابتلا به سیروز هستند.
در نهایت، این بیماریهای کبدی میتوانند منجر به نارسایی کبد و احتمالا مرگ شوند. این شرایط نه تنها عواقب شدیدی دارند، بلکه عملکرد ضعیف کبد بر بقیه بدن نیز تأثیر میگذارد.
۳- آسیب مغزی
تأثیر مستقیم الکل بر مغز میتواند شدید باشد. در کوتاهمدت، الکل، میتواند عملکرد مغز را کند کرده و در نتیجه فردی که دچار سو مصرف الکل است، احساس میکند که زمان آهستهتر میگذرد. سوء مصرف طولانی مدت، میتواند باعث آسیب بیشتر شود. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده بر روی مردان و زنان مبتلا به اعتیاد الکل، کوچک شدن مغز، بیشتر از همتایان خود را نشان داده است. افرادی که میزان زیادی الکل مینوشند نیز ۲.۷۷ برابر بیشتر از سایر افراد، در معرض آسیب عصبی هستند.
علاوه بر این، اعتیاد به الکل اغلب منجر به کمبود تیامین یا ویتامین ب ۱ میشود. این کمبود، باعث ایجاد حالت شدید آشفتگی ذهنی و ناهماهنگی عضلانی و همچنین مشکل در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید میشود.
۴- آسیب به سیستم غدد درون ریز
نقش سیستم غدد درون ریز، کمک به ارگانها برای برقراری ارتباط، با استفاده از هورمون ها، برای حفظ یک محیط پایدار در بدن است. الکل میتواند این فرآیند را مختل کند و در تولید هورمون و عملکرد سیستم غدد درون ریز اختلال ایجاد کند. بخشهایی از سیستم غدد درون ریز که به ویژه مستعد آسیب ناشی از الکل هستند، شامل محور استرس است.
محور استرس که به عنوان محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-فوق کلیه و محور HPA نیز شناخته میشود، واکنش بدن را به استرس روانی و فیزیکی کنترل میکند. نوشیدن الکل میتواند محور استرس را تحریک کند و منجر به افزایش سطح کورتیزول شود. این مسئله باعث میشود، بدن نسبت به استرس واکنش قوی تری نسبت به حالت عادی نشان دهد.
نوشیدن الکل همچنین میتواند به محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تیروئید یا HPT که عملکرد تیروئید را کنترل میکند، آسیب برساند. سطوح غیرطبیعی هورمون تیروئید که ناشی از اثرات نوشیدن الکل بر این سیستم است میتواند منجر به علائمی مانند افزایش وزن و تغییرات خلقی شود.
۵- الکل و سلامت جنسی، باروری
نوشیدن الکل میتواند تأثیر عمیقی بر سلامت جنسی و باروری داشته باشد. تا حدی، این امر به دلیل اثرات نوشیدن بر روی محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-غدد جنسی یا HPG است. این سیستم هورمونی برای عملکرد صحیح سیستم تولید مثل، مورد نیاز است. آسیب الکل به محور HPG شامل اثرات منفی بر روی موارد زیر است:
• میل جنسی: افرادی که الکل مصرف میکنند، نسبت به دیگران میل جنسی کمتری دارند.
• باروری: نوشیدن بیش از حد الکل میتواند منجر به اختلال در هورمونهای تولید مثل مانند تستوسترون، استروژن و پروژسترون شود که برای باروری لازم است. از آنجایی که بسیاری از هورمونهای مورد نیاز برای باروری در سایر سیستمهای بدن نیز استفاده میشوند، کاهش باروری میتواند با تغییرات خلقی، حافظه ضعیف، تحلیل استخوان و آتروفی عضلانی نیز مرتبط باشد.