خروج لبنان از بن بست
آفتاب- سرویس بین‌الملل: رهبران گروههای رقیب لبنان موافقتنامه‌ای را در دوحه پایتخت قطر امضا کرده‌اند که به بحران 18 ماهه سیاسی این کشور پایان می دهد.
این توافقنامه راه انتخاب رییس جمهور جدید را هموار می‌کند و لبنان را از افتادن به ورطه جنگ داخلی نجات می‌دهد.
نبیه بری ریس پارلمان لبنان در این رابطه گفت: «قرار است پارلمان روز یکشنبه برای انتخابات رییس جمهور لبنان رای گیری کند».
پیشتر زمان برگزاری این نشست روز جمعه اعلام شده بود که به درخواست قطر این موضوع به تعویق افتاد. قرار است وزیر امور خارجه قطر هم در این نشست شرکت کند.
تنها نامزد این مقام ژنرال میشل سلیمان فرمانده ارتش است. این توافق پس از شش روز گفتگو میان اکثریت حاکم که طرفدار دولت غربگرای لبنان است و مخالفین که تحت رهبری حزب الله لبنان تحت حمایت سوریه است، حاصل شده است.
همچنین این توافقنامه به اختلافات موجود بر سر قانون انتخابات پارلمان که قرار است در سال 2009 برگزار شود، پایان می دهد.
گروههای مخالف که 18 ماه پیش خواهان حق وتو در کابینه بودند و به دلیل مقاومت دولت در برابر این خواسته کابینه را ترک کرده بودند، اکنون به این خواسته خود رسیده‌اند.
حزب الله اخیرا با ائتلاف حاکم درگیر شد که این درگیریها اختلافات سیاسی قبلی را تشدید کرد و کشور را در آستانه یک جنگ داخلی تمام عیار قرار داد. این درگیریها دهها کشته و صدها زخمی برجای گذاشت و خاطره جنگهای داخلی 15 ساله را در لبنان زنده کرد.
این درگیریها با میانجی گری اتحادیه عرب تحت سرپرستی قطر متوقف شد و دو طرف برای حل بحران سیاسی موجود نیز در دوحه پایتخت قطر مذاکره کردند.
پس از شش روز این مذاکرات به نتیجه رسید و دو طرف برای پایان بحران سیاسی موجود به توافق رسیدند.
سعد حریری سیاستمدار سنی و رهبر اکثریت حاکم در پارلمان در باره این توفق گفت که امروز صفحه ای جدید در تاریخ لبنان گشوده شده است.
رئیس جریان المستقبل لبنان در عین حال گفت عربستان سعودی نقش اساسی در دستیابی به توافق دوحه ایفا کرده است.
به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه الشرق الاوسط سعد حریری گفت: «درک عربستان و مصر از حجم پیامدهای احتمالی ناشی از رویدادهای بیروت ،سبب دستیابی به توافق دوحه شد».
وی در گفتگوی تلفنی با این روزنامه افزود: «هنگامی که برای برگزاری نشست وزرای امور خارجه عرب دعوتهایی به عمل امد برخی از دولتها با برگزاری ان مخالف بودند زیرا انچه را که اتفاق افتاد امر داخلی لبنان می دانستند اما عربستان خواستار برگزاری نشست شد زیرا خطری که ممکن بود از حوادث لبنان ایجاد شود ؛ درک کرده بود».
حریری درباره سبب موافقت گروه موسوم به اکثریت یا طرفداران دولت سنیوره با دادن یک سوم وزرای کابینه به مخالفان گفت: «در گذشته ما با دادن این یک سوم به سبب دادگاه بین المللی که به خاطر آن مخالفان از دولت خارج شده بودند؛ مخالف بودیم. اگر آن موقع یک سوم را به آنها می‌دادیم دادگاه بین المللی شکل نمی‌گرفت و فعالیت کمیته تحقیق بین‌المللی برای یک سال دیگر تمدید نمی‌شد».
حریری که از توافق دوحه راضی به نظر می رسید گفت: «عمق جراحت در بیروت برای بهبود یافتن به زمان نیاز دارد و این توافق نقطه آغاز است و هنوز بسیاری از مسائل نیاز به حل دارد».
وی افزود: «ما از بروز فتنه در لبنان پرهیز می‌کردیم و این توافق تلاشی برای التیام زخم‌هاست».
حریری تاکید کرد با انتخاب رئیس جمهور در یکشنبه آینده بسیاری از امور تغییر خواهد کرد.
رئیس جریان المستقبل لبنان درادامه گفت: «گفتگوی طولانی درباره سلاح حزب الله پیش از تدوین بیانیه وزارتی آغاز خواهد شد. وی خاطر نشان ساخت گفتگو درباره این سلاح در دوحه آغاز شد».
حریری درباره توافق دوحه گفت: «برای لبنان و برای همزیستی لبنانی‌ها همیشه حاضر به فداکاری است. وی افزود ما امروز صفحه جدیدی از مصالحه را در تاریخ لبنان گشودیم».
محمد رعد رییس هیات اعزامی حزب الله به این مذاکرات هم گفت که این توافقنامه راه را به سوی ایجاد و ساختن یک دولت جدید باز می کند.
به گزارش france 24، «نوار الساحلی» از نمایندگان حزب الله در پارلمان لبنان نیز گفت: «ما دولت جدید اتحاد ملی خواهیم داشت که در آن یازده وزیر از جناح مخالف حضور خواهند داشت و ما از ابتدا نیز همین را می‌خواستیم. اگر یک سال و نیم پیش چنین چیزی می‌شد این همه مشکل ایجاد نمی‌شد. خواسته ما به نفع لبنان است و ما خواهان تقسیم قدرت میان طرف‌های مختلف بودیم. این خبر بسیار خوشی است و من بسیار خوش بینم».
دولت فرانسه که از ائتلاف حاکم طرفداری می‌کند سال گذشته تلاش کرد تا به منازعه قدرت در لبنان پایان دهد ولی موفق نشد.
کارشناسان می گویند که توافق بدست آمده یک پیروزی برای مخالفان دولت به حساب می آید.
واکنش‌های بین‌المللی به توافق دوحه
رییس جمهوری اسلامی ایران و امیر قطر چهارشنبه شب در گفتگویی تلفنی برلزوم تلاش همه کشورهای اسلامی و گروه های لبنانی برای صیانت از توافقات حاصل شده در نشست دوحه تاکید کردند.
محمود احمدی نژاد و شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی با بیان این که نباید اجازه داد لبنان قربانی سیاست‌های برخی کشورهای غربی شود اظهار داشت: «با همکاری وهماهنگی میان کشورهای اسلامی و گروههای لبنانی، دشمنان لبنان از جمله رژیم صهیونیستی و آمریکا نمی توانند کاری کنند».
رییس جمهوری اسلامی ایران و امیر قطر با اشاره به ناراحتی دشمنان لبنان از توافقات گروههای لبنانی خاطر نشان کردند: «دشمنان مترصد هستند تا باز هم به لبنان آسیب بزنند».
احمدی نژاد و حمد بن خلیفه آل ثانی تأکید کردند: «با اجرای توافقنامه میان گروههای لبنانی و استقرار دولت وهمکاری و کمک همه کشورهای عربی و اسلامی باید زمینه بازسازی و پیشرفت لبنان فراهم شود».
احمدی نژاد همچنین از اقدامات قطر در زمینه ایجاد توافق میان گروههای لبنانی قدردانی کرد.
به گزارش شبکه تلویزیونی المنار در حالی که آمریکا توافق دوحه را تحولی مثبت و ضروری دانست «دیوید ولش» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاورمیانه اعلام کرد این توافقنامه به خصوص بندهای مربوط به امنیت در آن باید کاملا به اجرا گذاشته شود.
وی که پیش از حوادث اخیر، تابستان داغی را برای لبنان پیش بینی کرده بود گفت این توافق به منزله پایان بحران لبنان نیست.
کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا نیز این توافق را گامی مثبت برای حل بحران لبنان توصیف کرد و خواستار اجرای کامل آن شد.
ولید المعلم وزیر خارجه سوریه نیز اعلام کرد کشورش از این توافق حمایت می‌کند و ابراز امیدواری کرد این توافق سرآغاز حل بحران سیاسی در لبنان باشد.
معلم حمایت کشورش را از هرآنچه لبنانی‌ها درباره آن به توافق برسند اعلام کرد و افزود امنیت و ثبات لبنان برای امنیت و ثبات سوریه ضروری است.
در همین حال بشار اسد رئیس جمهور سوریه در تماس با امیر قطر حصول توافق گروه های لبنانی را به وی تبریک گفت.
سفیر عربستان در بیروت نیز که در ریاض به سر می‌برد خشنودی کشورش را از حصول این توافق اعلام کرد و بر حمایت کشورش از این توافق تاکید کرد.
از سوی دیگر احمد ابوالغیط وزیر خارجه مصر نیز این توافق را عامل پایان دادن به بحران پیچیده‌ای دانست که اگر برخی از سیاستمداران لبنان درایت به خرج نمی‌دادند ثبات این کشور را متزلزل می‌کرد. وی از همه طرفها خواست تا با حسن نیت و صداقت این توافقنامه را اجرا کنند.
وزیر خارجه اردن نیز این توافق را تاریخی نامید و ابراز امیدواری کرد توافق به مرحله اجرا درآید.
محمد علی حسینی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز از توافق دوحه بین طرف‌های لبنانی استقبال کرد و ابراز امیدواری کرد این توافق به آینده‌ای روشن و شکوفا برای ملت لبنان منجر شود و سرآغازی برای آزادسازی اراضی اشغالی لبنان از چنگ اسرائیل باشد.
نیکلا سارکوزی رئیس جمهور فرانسه نیز این توافق را موفقیتی بزرگ برای لبنان و همه لبنانی‌ها دانست و بر اجرای کامل آن تاکید کرد و گفت این توافق راه را برای تحکیم صلح در این کشور هموار کرد.
بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد نیز این توافق را مهم خواند و سخنگوی وی گفت دبیر کل سازمان ملل منتظر انتخاب رئیس جمهوری لبنان و تشکیل حکومت وحدت ملی در این کشور است.
همچنین مقامات آلمان و اسپانیا نیز از این توافق استقبال کردند.
در غزه نیز حکومت فلسطینی برکنار شده حماس با استقبال از این توافق بر اهمیت نقش اعراب بر حل اختلافات و بحرانها تاکید کرد.
تحلیل رسانه‌های غربی
«جِرمی بوئین» سردبیر بخش خاورمیانه BBC معتقد است هرچند همه طرف‌های لبنانی از این وضعیت خوشنود هستند اما واقعیت آن است که حزب الله برنده بزرگ تحولات اخیر در لبنان است.
این تحلیل‌گر ارشد BBC با اشاره به اینکه براساس توافق جدید حزب الله درباره تصمیمات دولت مورد حمایت آمریکا و عربستان سعودی حق وتو دارد گفت: «درگیریها در لبنان برای حزب الله دستاوردهای سیاسی به همراه داشته است. مبارزان حزب الله نظاره گر توافق اسرائیل و سوریه در آینده خواهند‌بود. وضعیت دیگری که برای حزب الله متصور است جنگ احتمالی آتی میان این گروه با اسرائیل است. باوجود استقرار آرامش نسبی در لبنان، هیچ تردیدی در خصوص خطرات پیش روی لبنان وجود ندارد».
شبکه تلویزیونی france 24 نیز خاطر نشان کرد چشم انداز جنگ داخلی از لبنان دور شد.
این شبکه تلویزیونی با تأیید این نکته که «لبنان از بحران سیاسی خارج خواهد شد»، معتقد است، مسائل اساسی نظیر تسلیحات حزب الله همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.
این شبکه افزود حزب الله پس از پیروزی اخیر نظامی‌اش در برابر نیروهای اکثریت لبنان، برنده بزرگ توافق دوحه محسوب می‌شود و قدرت خود را در نهادهای لبنانی تقویت کرده‌است.
خوشحالی مردم لبنان از توافق دوحه
این در حالی است که مردم لبنان هم با شادی و سرور از توافق گروههای لبنانی برای حل بحران سیاسی این کشور استقبال کردند.
به گزارش شبکه تلویزیونی العربیه، عدنان غملوش، خبرنگار این شبکه در لبنان، در گزارشی از اوضاع لبنان پس از اعلام توافق طرف‌های مذاکره در قطر گفت: «این توافق چهره لبنان را به کلی تغییر داد. مردم به گونه‌های مختلف شادی خود را از این توافق اعلام کردند و اکنون خود را برای دوره جدیدی آماده می کنند؛ به‌خصوص پس از جلسه روز یکشنبه که قرار است رئیس جمهور در آن انتخاب شود که این امر صفحه جدیدی در تاریخ لبنان خواهد گشود».
وی افزود: «همه خیمه‌هایی که مخالفان در بیروت برپا کرده بودند برچیده شده‌است؛ به جز یک خیمه بزرگ که برچیدن آن به زمان زیادی نیاز دارد».
خبرنگار france 24 در بیروت نیز خاطر نشان کرد زندگی عادی در پایتخت لبنان از سر گرفته شده‌است.
به گزارش شبکه france 24، «ژان ماری کمنر» افزود سرعت ازسرگیری زندگی عادی در بیروت شگفت انگیز است. در حالی که تا دیروز در مرکز شهر (پشت سر خبرنگار) چادرها افراشته شده بود، دیشب همه چادرها برچیده شد و بلافاصله پس از خالی شدن محل کسبه منطقه که از یک سال و نیم پیش مغازه هایشان را تعطیل کرده بودند، فروشگاه‌هایشان را بازگشایی کردند. مردم نیز به طور شگفت انگیزی گردشهای شبانه خود را در این محله از سرگرفتند.
این خبرنگار افزود لبنانی‌ها توان ویژه‌ای برای احیای خود دارند با این حال بحران سیاسی در لبنان تاثیر خود را گذاشته است. زخمها میان گروههای قومی بسیار عمیق است و زمان طولانی برای التیام این زخمها وقت لازم است. میان سنی‌ها و شیعیان اختلاف زیادی در لبنان ایجاد شده است.
علاوه برآن در لبنان از جنگی داخلی پرهیز شد اما برخی‌ها از آن بیم دارند که سنی‌ها تصمیم بگیرند دربحران بعدی به سلاح روی آورند و جنگی خونین‌تر از سرگرفته شود. ترسها از این است که سنی‌ها مخفیانه و بی سر و صدا مسلح شوند.
