خطر مرگ‌ومیر بیشتر در افراد با وزن طبیعی و دچار چاقی شکمی
امروزه ثابت شده که چاقی زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی عروقی است و افراد مبتلا به چاقی بیش از سایر گروه‌ها در معرض خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی قرار دارند.
برای تعیین چاقی از معیارهای مختلف استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن نمایه توده بدنی است. در این معیار که حاصل کسر وزن تقسیم بر قد به توان دو است، نسبت قد به وزن افراد برای این موضوع ملاک در نظر گرفته می‌شود و اغلب مطالعات انجام‌شده برمبنای این معیار تدوین شده‌اند.
یکی دیگر از معیارها که در مقایسه با نمایه توده بدنی کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد، چاقی شکمی یا چاقی مرکزی است که با افزایش اندازه دور شکم حاصل از انباشته شدن چربی مشخص می‌شود. در این حالت که به آن چاقی سیبی شکل هم اطلاق می‌شود، ممکن است فرد حتی با وزن طبیعی مبتلا به این نوع چاقی باشد.
به طور معمول معیارهای تعیین چاقی شکمی در مطالعات مختلف براساس منابع غربی لحاظ می‌شود؛ اما نتایج پژوهش‌های بومی ایران خصوصا نتایج مطالعه قند و لیپید تهران نشان داده است که این معیار در نژاد ایرانی تفاوت دارد و مرز دور کمر ۹۵ سانتی‌متر در هردو جنس خانم‌ها و آقایان، به عنوان حدنصاب تعیین شده است. بر همین اساس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه طی پژوهشی با استفاده از داده‌های مطالعه قند و لیپید تهران، به بررسی ارتباط بین چاقی شکمی و بیماری‌های قلبی عروقی پرداخته است.
به گفته دکتر عطیه آموزگار رئیس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ در این مطالعه از داده‌های شرکت‌کنندگان در مطالعه قند و لیپید تهران استفاده شده است. اکنون نزدیک به ربع قرن از سابقه مطالعه قند و لیپید تهران، می‌گذرد و هر سه سال یک‌بار داده‌های آن روزآمد می‌شود. به همین دلیل این داده‌ها گنجینه‌ای از اطلاعات است که می‌توان در بستر آن به بررسی مؤلفه‌های متنوعی در رابطه با سلامت، خصوصاً بیماری‌های غیرواگیر پرداخت.
این فوق تخصص غدد در خصوص نحوه انجام این مطالعه، توضیح داد: برای تعیین میزان خطر ابعاد بدن در مرگ و میر، ۸۲۱ مورد مرگ در این پروژه تحت بررسی قرار گرفت و نتایج این بررسی نشان داد که افراد با وزن طبیعی و چاقی شکمی در مقایسه با افراد با وزن طبیعی بدون چاقی شکمی، بیشتر در معرض خطر مرگ‌ومیر کلی و مرگ‌ومیر قلبی و عروقی هستند.
همچنین یافته‌های این تحقیق نشان داده که زنان دارای وزن طبیعی با نسبت دور شکم به دور لگن بالا، بیشتر در معرض مرگ و میر کلی و مرگ و میر قلبی و عروقی هستند. افزایش نسبت دور شکم به قد نیز یکی دیگر از معیارهای مورد بررسی بود که مشخص شد باعث افزایش مرگ و میر قلبی عروقی و مرگ و میر کلی در هر دو جنس، علی‌رغم داشتن وزن طبیعی می‌شود. این ارتباطات در افراد زیر ۶۵ سال قوی‌تر و قابل توجه است.
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پایان خاطرنشان کرد: بر اساس نتایج به دست آمده؛ در کنار اندازه‌گیری وزن و محاسبه شاخص توده بدنی، توجه به اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی نیز ضروری است و می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ای در میزان احتمال مرگ و میر بیماران در آینده باشد.
