عوامل موثر برای تقویت سیستم ایمنی بدن
مجید جعفری‌نژاد با اشاره به اینکه شیوع بیماری‌های تنفسی در فصول سرد در دو بخش مطرح می‌شود، اظهار کرد: این دو بخش شامل پرسش‌های زیر است؛ اینکه چه کنیم که بیمار نشویم؟ و چه کنیم در هنگام ابتلا به بیماری بهبود پیدا کنیم؟
وی با بیان اینکه یک قانون کلی در پاسخ به اینکه چه کنیم بیمار نشویم وجود دارد، ادامه داد: در فصل سرد به دلیل سرما پنجره‌ها بسته و تهویه وجود ندارد و به همین دلیل انتقال بیماری از فرد بیمار به راحتی انجام می‌شود. حال اگر این فضای سربسته مثل آسانسور کوچک باشد حتی با یک بیمار نیز، بیماری به بقیه منتقل می‌شود. اگر این فضا به اندازه کلاس درس و در این کلاس ده تا ۱۵ دانش‌آموز باشد و تهویه برقرار نباشد در صورت اینکه یکی از دانش‌آموزان بیمار باشد بقیه بیمار خواهند شد. علاوه بر آن در فضاهایی مثل اتوبوس، مترو، اتاق کنفرانس و سالن آموزشی بنا به حجم فضا و تعداد افراد امکان انتقال بیماری وجود دارد.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی با یادآوری اینکه دوره نهفتگی دوره‌ای است که ویروس در بدن فرد وجود دارد و قابل انتقال بوده اما فرد علائمی ندارد، خاطر نشان کرد: این دوره برای آنفلوآنزا بین یک تا چهار روز، سرما خوردگی یک روز و برای کووید ۱۹ بین سه تا پنج روز است. ممکن است فردی در هریک از این بازه‌ها بیماری خود را انتقال دهد اما هیچ علائمی نداشته باشد. در فصل سرد تمام افراد سالم امکان انتقال بیماری را دارا هستند.
دکتر جعفری‌نژاد افزود: افراد بنا به شرایطی که در آن قرار می‌گیرند و به دلیل اینکه نمی‌دانند دیگران مبتلا به بیماری هستند یا نه، باید به عنوان یک فرد سالم از خود محافظت کنند.
وی در خصوص راه‌های محافظت افراد از خود، عنوان کرد: محافظت افراد از خود راه‌های مختلفی از جمله استفاده از ماسک در هنگام استفاده از آسانسور و کلاس درس، باز کردن پنجره‌ها هر چند دقیقه برای تهویه و رعایت فاصله اجتماعی در هنگام صحبت با دیگران دارد. با توجه به اینکه ممکن است هرکسی ناقل بیماری باشد باید نکات بهداشتی را رعایت کنیم.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی تصریح کرد: در صورت ابتلای هریک از اعضای خانواده به بیماری سرماخوردگی، انفلوآنزا یا کووید۱۹ وظیفه ما برای پیشگیری از ابتلای سایر اعضای خانواده به بیماری این است که فرد بیمار در یک اتاق جداگانه استراحت کند و در اتاق تهویه انجام شود. بقیه افراد نیز در مواقع مواجهه با فرد از ماسک استفاده کنند. به دلیل اینکه افراد در تماس با فرد بیمار هستند احتمال ناقل بودن در آن‌ها زیاد است و باید تا زمان اطمینان به عدم ابتلای بیماری هنگام رفتن به محیط‌های سربسته ماسک استفاده کنند. فرد بیمار نیز با ایجاد علائم باید استراحت کند اما اگر به هردلیلی مجبور به خروج از منزل شد، باید حتما از ماسک استفاده کرده و حتی الامکان به جایی دست نزند.
مدیران به افراد دچار علائم بیماری تنفسی مرخصی بدهند
جعفری‌نژاد در رابطه با نکات مورد توجه برای پیشگیری بیماری‌های تنفسی در سازمان‌ها، گفت: مدیر سازمان، اداره یا مدرسه مکلف است به محض مشاهده فردی که دچار علائم بود به آن فرد مرخصی بدهد. زیرا ممکن است بیماری موجب انتقال به سایر افراد آن سازمان شود.
وی در مورد مراقبت‌های فرد بیمار از خود اظهار کرد: در سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید۱۹ اگر جزو افراد در معرض خطر یعنی کودک زیر دوسال، زن باردار، افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و سالمند نباشد می‌تواند با یک استراحت مطلق در اتاق جدا و مصرف مایعات و غذاهایی مثل سوپ رقیق تا بهبود کامل علائم استراحت کند. این بهبود کامل بین ۴۸ ساعت تا ۵ روز طول می‌کشد. اما اگر یکی از این افراد پرخطر دچار بیماری شد حتما به یک پزشک مراجعه و از داروها، مایعات گرم، آبمیوه طبیعی و سوپ رقیق استفاده کنند.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی ادامه داد: اگر فرد جزو افراد عادی بود و مشاهده کرد که علائم او بدتر می‌شود ضمن مراجعه به پزشک و مصرف دارو باید تمام مراقبت‌های بیان شده را انجام دهد. او همچنین باید حتما از ماسک استفاده کرده و در محیط‌های سربسته و شلوغ کمتری قرار بگیرد.
افزایش بیماری‌های تنفسی نسبت به سال گذشته
جعفری‌نژاد با بیان اینکه سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید۱۹ سه بیماری تنفسی شایع هستند، خاطرنشان کرد: نسبت به سال گذشته شاهد میزانی افزایش در روند این بیماری‌ها بوده‌ایم. هر زمانی که سرما طولانی شود و مردم مدت زمان بیشتری در محیط‌های سربسته قرار بگیرند، بیماری نیز بیشتر می‌شود. مگر اینکه مردم یاد بگیرند و اصول پیشگیری و خودمراقبتی را انجام دهند. اگر زمانی رسیدیم که همه رعایت‌ها انجام شود حتی در فصول سردتر نیز ما شاهد کاهش بیمار خواهیم بود. سال گذشته شدت هوای سرد کمتری را نسبت به امسال شاهد بوده‌ایم.
وی با اشاره به توصیه دین اسلام مبنی بر شست‌وشوی بینی و دهان قبل از هر وضو، تصریح کرد: در پزشکی هم هنگام سرماخوردگی، شست وشوی گلو و دهان با محلول آب نمک توصیه شده است.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی در خصوص اینکه چه کنیم تا کمتر بیمارشویم، تشریح کرد: افرادی هستند که در طول سال زیادتر بیمار می‌شوند. این افراد شامل کسانی می‌شود که علاوه بر موارد گفته شده وضعیت تغذیه‌ای خوبی ندارند؛ سبزی و میوه کمتری می‌خورند، فست فود، برنج، سرخ‌کردنی، چیپس و پفک، شکلات، شیرینی و نوشابه زیاد می‌خورند؛ پرخوری می‌کنند، سیگار می‌کشند و اضافه وزن دارند. همچنین کسانی که تحرک کمتری دارند و فعالیت روزانه آن‌ها کم است نیز مستعد ابتلا به بیماری‌ها هستند.
جعفری‌نژاد در پاسخ به اینکه روزانه چه میزان تحرک داشته باشیم تا ایمنی بدن ما بالا برود؟ اظهار کرد: باید حداقل سی دقیقه در روز فعالیت فیزیکی متوسط داشته باشیم. فعالیت فیزیکی متوسط فعالیتی است که در آن ضربان قلب بالا برود و بدن عرق کند و صورت شاداب شود. اگر افراد سن خود را از عدد ۲۲۰ کم کنند و عدد به دست آمده را نصف کنند، عدد حاصل نشان دهنده میزان حداقل تعداد ضربان قلبی است که باید حین فعالیت فیزیکی برای فرد بزند. افزایش روزانه فعالیت و افزایش ضربان قلب به مرور ایمنی بدن را بالا برده، پوکی استخوان را کاهش داده، مواد زائد بدن را کم کرده و توان بدن را زیاد می‌کند.
بیشترین فعالیت هورمون رشد از ساعت ۱۰ شب تا ۵ صبح است
وی با اشاره به نقش موثر خواب در افزایش ایمنی بدن، یادآور شد: خواب خوب خوابی است که در زمان اوج ترشح هورمون رشد باشد. هورمون رشد برای همه افراد وجود دارد. هورمون رشد علاوه بر رشد کودک در بقیه عمر به بازسازی بدن نیز کمک می‌کند. تمام سلول‌های بدن ما به جز سلول‌های عصبی در حال تعویض هستند. ترشح به مقدار کافی هورمون رشد باعث می‌شود بازسازی بدن انجام شده و بدن جوان بماند. اگر افراد بین ساعات ۱۰ شب تا ۴ تا ۵ صبح بخوابند هورمون رشد بیشترین فعالیت خود را خواهد داشت.
معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی با بیان اینکه عدم داشتن یبوست یک عامل مهم دیگر در افزایش ایمنی بدن است، تصریح کرد: وقتی فردی یبوست دارد مواد زائد بدن خارج نمی‌شود و ایمنی بدن را کم می‌کند. اگر فردی می‌خواهد ایمنی سطح بالایی داشته باشد نباید مشکل گوارشی داشته باشد. یعنی نباید زخم معده داشته باشد، نفخ کند و احساس هضم بد داشته باشید وقتی اینگونه است مواد غذایی مهم به بدن جذب نمی‌شود. بنابراین باعث کمبود مواد اولیه خواهد شد و ایمنی فرد کم می‌شود. همچنین کبد نباید چرب باشد. وقتی کبد چرب می‌شود کارایی کبد برای تبدیل مواد غذایی به ریز مواد مغذی از بین می‌رود در نتیجه باعث کاهش ایمنی بدن خواهد شد.
