پز روشنفکری صدا و سيما

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: برگزاری ناگهانی مناظره‌های داغ سیاسی بحث‌های زیادی را برانگیخته است. بسیاری معتقدند که این گونه مناظرات باید از همان روزهای اول پس از انتخابات آغاز می‌شد. از سوی دیگر بحث آزاد یکی از راه‌کارهای آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آخرین نماز جمعه‌اش بود که با فاصله‌ی زمانی بسیار زیادی اجرایی می‌شود. گروه‌های معترض به نتیجه انتخابات از آخرین مناظره که با حضور دکتر اطاعات برگزار شد استقبال زیادی کردند، گرچه عده‌ی اندکی از آنان پخش این میزگردها را توطئه‌ای برای خاموش کردن اعتراضات می‌دانند. حامیان دولت نیز با وجود آن که در این هفت‌ماه صدا و سیما کاملاً یک‌طرفه عمل کرده و تازه رویکردش را عوض کرده است، از طرح برخی مباحث خاص در صدا و سیما گله‌مندند. نویسنده‌ی روزنامه اعتماد از زاویه‌ای دیگر به این میزگردها نگاه کرده است، وی بیشتر به موضوع جلب مخاطب توجه کرده است.

فرزانه روستایی
اگر هدف از به راه انداختن مناظره‌های تلویزیونی صرفاً مقابله با امواج شبکه‌های ماهواره‌یی است باید گفت جذابیت مناظره‌ها واقعاً گوی سبقت را از ماهواره‌ها ربوده و هر چه بگذرد از شمار بینندگان شبکه‌های ماهواره‌یی کم و به بینندگان تلویزیون داخلی اضافه می‌شود.

تازه این اول راه مناظره‌ها است، زیرا اگر برنامه رو به فردا به همین منوال ادامه یابد پس از مناظر‌های انتخاباتی خرداد گذشته به پرطرفدارترین برنامه تلویزیونی داخلی پس از انقلاب مبدل خواهد شد. چندی پیش که یکی از دوستان مسیر بین دو روستای بندرعباس را با ماشین دولتی طی می‌کرد راننده بومی گفته بود ما که تلویزیون ایران را تماشا نمی‌کنیم و در خانه ما از کوچک تا بزرگ شبکه‌های فارسی ماهواره‌یی را تماشا می کنند. به زودی می‌توان انتظار داشت حتی خانواده همان راننده به جمع طرفداران پر و پاقرص مناظره‌ها ملحق شوند.

بنابراین اگر صرفاً مناظره‌ها و مباحث آن که کم‌شاخ را بر سر می رویاند قرار است به مقابله با بی‌بی‌سی و تصویر صدای امریکا برود از همین حالا می توان گفت مناظره‌ها برنده شده است. اما بعد چی؟ یعنی مناظره‌ها اگر صرفاً برای نمایش مناظره‌ها سازماندهی شده باشد و قرار باشد فقط پز روشنفکری صدا و سیما را تأمین کند نه تنها به حل معضلی نمی‌انجامد بلکه صرفاً نمایش استودیویی آن چیزهایی خواهد بود که طی هفت ماه گذشته در خیابان‌ها جریان داشته است. با این مناظره‌ها حداقل بر یک چیز تأکید می شود و آن این که در مملکت ما امور مغفول‌مانده‌یی وجود دارد و نیز درخواست‌های پاسخ داده نشده و بغض‌های فروخورده و سرهای شکسته و پانسمان‌نشده‌یی وجود دارد که این مناظره‌ها گوشه آن را باز و علنی می‌کند.

اساساً مناظره باید کمکی باشد برای فراهم آوردن شرایطی که مهم‌ترین موضوع هفت ماه گذشته - برای مثال انتخابات - برخی از درخواست‌های پاسخ‌داده‌نشده و همچنین بغض های گشوده نشده مورد بازبینی قرار گیرد و در مجموع معضلی از میان کوه معضلات هفت ماه گذشته حل و فصل شود.

1- برخی معتقدند صدا و سیما و مدیرانی که به صدا و سیما می گویند چه پخش کند یا چه افرادی را حذف کند، اساساً خالی از چنین دورنگری و ژرف اندیشی هستند و تأکید می‌کنند به احتمال زیاد صدا و سیما اول برنامه را روی آنتن می‌فرستد، بعداً اگر فرصت شد روی آن فکر می‌کند. اما برای جلب توجه خود صدا و سیما، باید بر این نکته تاکید کرد که می‌توان بهره‌مندی‌های بهتری را از این مناظره‌ها تدارک دید. یعنی، چند ده میلیون ساعتی که بینندگان صرف می کنند تا مناظره های صدا و سیما را تماشا کنند سرمایه یی است ملی که این بار می تواند بازی داده نشود و برعکس به عادلانه تر و شفاف تر شدن امور سیاسی بینجامد.

اگر بخواهیم به صورت صاف و شفاف با کسانی که کلید مناظره‌های داغ را می‌زنند یا به عبارتی مناظره‌ها را می‌کارند سخن بگوییم باید تصریح کنیم طیف‌های وسیعی از مردم اعتماد خود را به مدیریت مناظره‌های داغ از دست داده و معتقدند از درون این مناظره‌ها چیزی به نفع مردم در نخواهد آمد. آخرین دور مناظره‌های داغ پیش از انتخابات به درگیری‌ها و فجایع بعد از انتخابات منجر شد که ادامه دارد و به نظر نمی‌رسد آن مهندسی که مناظره های قبلی را رقم زد بعد از انتخابات دچار تحول ماهوی شده باشد.

2- دیگرانی معتقدند صدا و سیما بی‌هدف و جهت فضای سیاسی را باز نکرده و به مباحث آزاد سیاسی چراغ سبز نشان نداده است. یعنی حتی اگر رسانه فراگیر دولتی این بار با هدف باز نگه داشتن فضا مباحث باز سیاسی را آغاز کرده است هنوز با تامل باید به انتظار نشست و در انتظار فردای آن بود. حداقل از مجموع فضای سیاسی کشور که این روزها شاهد تهدید، تعطیل و توقیف یکی بعد از دیگری روزنامه‌ها و مجلات است برنمی آید که اراده یی برای باز نگه داشتن فضای سیاسی- اجتماعی شکل گرفته باشد، زیرا نمی توان از یک سو در برنامه رو به فردا چند ده میلیون مخاطب را جذب ناگفته های هفت ماه گذشته کرد و از طرف دیگر آن شمشیر غدار را در دست آن معاونت مطبوعاتی معروف بر فراز سر مطبوعات چرخاند.احتمالاً فقط در یک صورت است که می توان سوءظن و اعتماد از دست رفته و سلب شده به رسانه ملی و طراحان مناظره‌ها را بازیافت و آن اینکه صدا و سیما، ساعاتی پربیننده نیز به منتقدان و کسانی اختصاص دهد که ناگفته های غیردولتی بسیاری دارند و در صورت فراهم شدن شرایط می توانند برنامه هایی را پیرامون فردای انتخابات تدارک ببینند که حتی از مناظره های شب انتخابات نیز طرفدار و بیننده بیشتری را به خود جلب کند.

اگر همه جناح های درگیر و فعال و مدعیان موضوعات داغ پس از انتخابات فرصت آن را یافتند تا بالسویه و عادلانه از تریبون صدا و سیما به بیان نظرات خود بپردازند می‌توان گفت سری جدید مناظره های داغ ممکن است به گشایش برخی از کژی‌ها و معضلات پس از انتخابات منجر شود که بنا بر اتفاق عمومی همه امور را تا اطلاع ثانوی قفل کرده است. در غیر این صورت، به سادگی می‌توان انتظار داشت که افکار عمومی جامعه ایران در معرض یک مهندسی نامیمون جدید قرار گرفته است. فردای آن مناظره‌های قبلی را که دیدیم؛ عاقبت مناظره‌های جدید را خدا به خیر کند.