آفتابنیوز : آفتاب- فروزان آصف نخعی: او که اکنون خود را ترانه خوان مردم ایران میداند برای اولین بار در سن 12 سالگی به تلاوت قرآن در رادیو محلی پرداخت و در سال 1337، 18 ساله بود که مشغول به همکاری با رادیو خراسان شد. افطار ماه مبارک رمضان با ربنای او چیز دیگری است.
پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، محمدرضا شجریان در نامهای به عزت الله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند. وی گفت: "سرودهایی که خوانده به ویژه سرود ایران، ای سرای امید متعلق به سالهای 1357 و 1358 بوده و هیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد". وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را در هیچ یک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند. صداوسیما در آستانه انتخابات و پس از آن به نحو گستردهای از آثار شجریان (به ویژه سرود ایران، ای سرای امید) و سایر ترانههای با مضمون ملی استفاده میکرد. وی در گفت و گو با رسانهها اعلام کرد : "... صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود."
سایت جهان وابسته به زاکانی نماینده اصولگرای تندرو مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که "صادق صبا رئیس بخش فارسی بی بی سی از تولید فیلم مستندی درباره محمدرضا شجریان و پخش آن از این شبکه خبر داده" است. به گزارش جهان،این فیلم تقریبا یک ساعته از شجریان در قونیه از شهرهای ترکیه تهیه شده است.
به گزارش جهان او در این فیلم توضیح می دهد که چگونه شورای موسیقی رادیو تهران در اواسط دهه چهل شمسی او را در امتحان آواز خوانی رد کرد و سرانجام چگونه به رادیو راه یافت و اولین باری که صدایش از رادیو ایران پخش شد چه احساسی داشت.
شجریان در این فیلم توضیح می دهد که در زندگی اش هیچ گاه گرایش سیاسی خاصی نداشته، ولی می گوید که همیشه با خواسته های مردم برای آزادی و دموکراسی همسو بوده است! ( از این رو )شجریان در این فیلم بی پرده تر از همیشه نظراتش را در باره حکومت ایران، جنبش اعتراضی در کشور و برخورد حکومت با این جنبش بیان می کند.
به گزارش جهان به نقل از بی بی سی او معتقد است که مردم ایران برای رسیدن به آزادی، گذار دشواری را در پیش دارند ولی تاکید می کند که مردم سرانجام پیروز خواهند شد.او خود را ترانه خوان مردم ایران می داند و میگوید که باکی ندارد که اگر مقامات او را برای بیان صریح نظراتش به زندان بیندازند.
شجریان پیش از این در گفت و گو با تلویزیون استرالیا شرکت کرده بود. بهقول مجری آن برنامه “سوپر استار موسیقی سنتی ایران”، گفت: ما هنرمان را برای مردم نگه میداریم و برای مردمی که دوستشان داریم زندگی میکنیم."
او گفت: من هنگامی آواز میخوانم که حرفی برای گفتن به این مردم داشته باشم. روی صحنه میروم و هر آنچه را که در درونم انباشته شده، بیرون میریزم.” و بلافاصله تصنیف دوصدائی او همراه با دخترش مژگان پخش میشود: شیوه چشمت فریب جنگ داشت… ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم…
شجریان از این “فریب” به روشنی صحبت میکند و از خواست مردم که دگرگون شد: رئیس جمهوری آمد و به مردم معترض توهین کرد و آنان را {خس و خاشاک} خواند. گفتم منهم یکی از همین خس و خاشاکم و برای همین خس و خاشاک میخوانم و شما حق ندارید صدای مرا از رادیو و تلویزیون پخش کنید.
چهره محبوب موسیقی ملی ایران که همراه گروه “شهناز” از استرالیا راهی آمریکا شده تا کنسرتهایش را در این کشور ادامه دهد و در کانادا به پایان ببرد، در یک نشست تخصصی با طرفدارانش در دانشگاه “گریفیث” در شهر “بریزبین” استرالیا، از کار با جوانان میگوید که راحتتر است: ما قدر جوانان را نمیدانیم، به آنان مسئولیت بدهید میبینید که آنرا به بهترین شکل ممکن انجام میدهند. "
جوایزشجریان جوایز بی شماری را نصیب خود ساخته است . او در سال 1378 موفق به دریافت جایزه پیکاسو و دیپلم افتخار از طرف سازمان یونسکو در پاریس شد.
این جایزه هر پنج سال به هنرمندی که برای شناساندن فرهنگ و هنر کشورش میکوشد اهدا میشود. پیش از وی، این جایزه را نصرت فاتحعلیخان خواننده قوالی از پاکستان دریافت کرده بود.
شجریان در سال 2006 نشان موتزارت را از سازمان يونسكو دريافت كرد. 2 سال به خاطر كاستهاي فرياد و بي تو به سر نميشود نامزد جايزه گرمي يا اسكار موسیقي شد. جايزه گرمي معتبرترين جايزه موسیقي در امريكا است.
او تنها خواننده ايران است كه نامزد جايزه گرمي شده است.هرساله 5 كاست از بخش موسقي كلاسيك براي نامزدي اين جايزه معرفي میشود.
استادان وشاگردان شجریان، محتوای اشعاراجرا شده اسماعیل مهرتاش، عبدالله دوامی، نورعلی برومند از جمله استادانی بودند که محمدرضا شجریان ردیف ها، گوشهها، و دورههای آوازی موسیقی ایرانی را نزد آنها تمرین کرد.وی همچنین نوازندگی سنتور را نزد جلال اخباری و استاد فرامرز پایور آموخت.
برخی شاگردان برجسته استاد شجریان شامل شهرام ناظری، پریسا، علی جهاندار، محسن کرامتی، ایرجبسطامی، محمد اصفهانی، حمیدرضا نوربخش، قاسم رفعتی، مظفر شفیعی، علیرضا قربانی، همایون شجریان و سینا سرلک هستند.
بیشتر آوازها و تصنیفهای اجرا شده شجریان از اشعار شاعران بزرگ ایران چون سعدی، حافظ، مولوی، باباطاهر، خیام، عطار و برخی تصنیفهای قدیمی با مضامین عاشقانه، و اجتماعی بوده است.
وی همچنین، در برخی کنسرتها و کارهای جدیدتر خود از "شعر نو" شاعرانی چون فریدون مشیری، نیما یوشیج، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، مهدی اخوانثالث و هوشنگ ابتهاج استفاده کردهاست.
از جمله کارهای مشترک او گزیدهای است از رباعیات خیام با صدای شجریان و رباعیخوانی احمد شاملو. همچنین، وی تعدادی از دعاهای قرآنی را در اثر مشهور به ربّنا خواندهاست که در هنگام افطارهای ماه رمضان از صدا و سیمای ایران پخش میشد.
آخرین اثر وی درشهریور 1388 -زبان آتش (تفنگت را زمین بگذار) تک آهنگی در آواز دشتی با شعری از فریدون مشیری است که به گفته خودش، در واکنش به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 خوانده شدهاست.
او قرآن را در دستگاه فارسی که پس از فوت پدرش با نام به یاد پدر 1 و 2 به بازار آمد خوانده است. او را گل سرسبد برنامه " گلهای " قبل از انقلاب نیز گفتهاند.