علل، علائم و راه‌های درمان بی اختیاری ادرار چیست؟

بی‌اختیاری ادرار به ریزش تصادفی ادرار گفته می‌شود. این اتفاق ممکن است زمانی که سرفه می‌کنید، می‌خندید یا عطسه می‌کنید اتفاق می‌افتد؛ یا ممکن است هنگام نیاز فوری به رفتن به توالت، دیرتر به آنجا برسید. مشکلات کنترل مثانه بخصوص در بزرگسالان مسن بسیار شایع است. این وضعیت معمولاً مشکلات بهداشتی جدی ایجاد نمی‌کند؛ اما می‌تواند خجالت‌آور باشد.

بی‌اختیاری همچنین می‌تواند یک مشکل کوتاه مدت ناشی از عفونت مجاری ادراری، مصرف یک دارو یا یبوست باشد. وقتی این مشکلات را برطرف کنید، بی‌اختیاری ادرار نیز بهبود می‌یابد؛ اما این مقاله بی‌اختیاری ادرار مداوم تمرکز دارد.

انواع بی‌اختیاری ادرار

دو نوع اصلی بی‌اختیاری ادرار وجود دارد. برخی زنان به ویژه زنان مسن، دچار هر دو نوع هستند.

• بی‌اختیاری ادرار استرسی، هنگام عطسه، سرفه، خندیدن و سایر کنش‌هایی که به مثانه فشار وارد می‌کنند ایجاد می‌شود و شایع‌ترین نوع مشکل کنترل مثانه در زنان است.

• بی‌اختیاری ادرار اضطراری زمانی اتفاق می‌افتد که نیاز شدید به تخلیه ادرار دارید، اما نمی‌توانید به موقع به توالت برسید. این وضعیت می‌تواند حتی زمانی که مثانه شما حاوی مقدار اندکی ادرار است نیز اتفاق بیفتد. ممکن است بعضی خانم‌ها هیچ گونه هشداری قبل از دفع از ناگهانی ادرار نداشته باشند. برخی زنان نیز ممکن است هنگام نوشیدن آب یا هنگام شنیدن صدای ریزش آب یا حتی تماس با آب جاری، دچار نشت ادرار شوند. اما صرفاً تمام کسانی که مثانه بیش فعال دارند، دچار نشت ادرار نیستند.

چه عواملی باعث بی اختیاری ادرار می‌شوند؟

مشکلات کنترل مثانه ممکن است ناشی از دلایل زیر باشد:

• داشتن عضلات ضعیف در مجاری ادراری تحتانی

• وجود مشکل یا آسیب در مجاری ادراری تحتانی یا اعصابی که کنترل ادرار را بر عهده دارند.

بی‌اختیاری ادرار استرسی می‌تواند ناشی از زایمان، افزایش وزن یا سایر شرایطی باشد که باعث کشش عضلات کف لگن می‌شوند. وقتی این عضلات نتوانند مثانه شما را به درستی پشتیبانی کنند، مثانه پایین می‌افتد و به واژن شما فشار وارد می‌کند؛ در نتیجه شما نمی‌توانید ماهیچه‌هایی که مجرای ادرار را می‌بندند را منقبض کنید؛ بنابراین ممکن است ادرار نشت کند؛ زیرا هنگام سرفه کردن، عطسه کردن، خندیدن، ورزش کردن یا سایر فعالیت‌ها به مثانه فشار اضافی وارد می‌شود.

بی‌اختیاری ادرار ناشی از بیش فعالی عضله مثانه است، که ادرار را به خارج از مثانه می‌راند. ممکن است این امر ناشی از تحریک مثانه، فشار عاطفی یا شرایط مغزی خاص، مانند بیماری پارکینسون یا سکته باشد. در بیشتر موارد پزشکان نمی‌دانند علت آن چیست. (برگرفته از سایت کلینیک کاردرمانی و توانبخشی روشا)

علائم بی‌اختیاری ادرار چیست؟

نشانه اصلی، خروج ناگهانی و تصادفی ادرار است.

• اگر دچار بی‌اختیاری استرسی باشید، ممکن است هنگام سرفه، عطسه، خندیدن، ورزش کردن یا انجام فعالیت‌های مشابه مقدار کمی نشت ادرار داشته باشید.

• اگر دچار بی‌اختیاری اضطراری هستید، ممکن است اغلب نیاز ناگهانی به تخلیه ادرار را احساس کنید. با داشتن این نوع از مشکل کنترل مثانه، ممکن است میزان نشتی ادرار شما به قدری باشد که لباس شما را خیس کند یا از پا‌های شما جاری شود.

• اگر دچار بی‌اختیاری ترکیبی، یعنی ترکیبی از هر دو نوع باشید، ممکن است علائم هر دو مشکل را داشته باشید. (برگرفته از سایت دکتر نامداری متخصص کلیه و مجاری ادراری)

بی‌اختیاری ادرار چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک متخصص درباره میزان مصرف مایعات و نوع آن‌ها سوال خواهد کرد. همچنین خواهد پرسید که دفعات ادرار شما چقدر و چه اندازه است و نشت آن چقدر می‌باشد. ممکن است ثبت سابقه دفع ادرار به مدت ۳ تا ۴ روز قبل از مراجعه به پزشک برای پیگیری مشکل، به شما کمک کند.

پزشک شما را معاینه خواهد کرد و ممکن است آزمایشات ساده‌ای را انجام دهد تا علت مشکل کنترل مثانه شما را پیدا کند. اگر پزشک حدس بزند که ممکن است بی‌اختیاری ناشی از بیشتر از یک مشکل باشد، احتمالاً آزمایشات بیشتری را انجام خواهد داد.

بی‌اختیاری ادرار چگونه درمان می‌شود؟

درمان‌ها برای هر فرد متفاوت است. نوع درمان، به نوع اختیاری شما و میزان تاثیر آن بر زندگی روزمره شما بستگی دارد. پس از آن که پزشک عامل بی‌اختیاری ادرار را پیدا کند، می‌تواند درمانی شامل ورزش، تمرین مثانه، تجویز دارو، تجویز پساری یا ترکیبی از این روش‌ها را برای شما تنظیم کند. در بعضی از خانم‌ها ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد.

هم چنین کار‌هایی وجود دارد که می‌توانید در خانه انجام دهید. در بسیاری موارد، تغییرات سبک زندگی می‌تواند برای کنترل بی‌اختیاری ادرار کافی باشد.

• مصرف نوشیدنی‌های دارای کافئین، مانند قهوه و چای را قطع کنید. همچنین مصرف نوشابه‌های گازدار مانند سودا و الکل بیشتر از یک بار در روز را کم کنید.

• غذا‌های پر فیبر بخورید تا از یبوست جلوگیری کند.

• سیگار نکشید، اگر لازم است مصرف دخانیات را ترک کنید. درباره برنامه‌ها و دارو‌های ترک سیگار با پزشک خود صحبت کنید؛ انجام این کار می‌تواند شانس شما برای ترک موفقیت آمیز دخانیات را افزایش دهد.

• وزن مناسب و سالم خود را حفظ کنید.

• تمرینات ساده عضلات کف لگن، مانند تمرینات کگل را امتحان کنید.

• چند بار در روز به دستشویی بروید. لباس‌هایی بپوشید که بتوانید به راحتی آن‌ها را دربیاورید. مسیر خود به سمت توالت را تا حد امکان خالی و خلوت نگه دارید تا بتوانید به سرعت به توالت برسید.

• علائم خود و هرگونه نشت ادرار را به صورت مکتوب در سوابق تخلیه مثانه ثبت کنید. این کار می‌تواند در پیدا کردن بهترین روش درمانی برای شما، به پزشک کمک کند.

اگر علائم بی‌اختیاری ادرار دارید از مطرح کردن آن نزد پزشک خود خجالت نکشید. بیشتر افراد می‌توانند کمک لازم را دریافت کرده یا درمان شوند.

چگونه می‌توان از بی اختیاری ادرار پیشگیری کردن؟

تقویت عضلات کف لگن با ورزش‌های کگل ممکن است خطر بی‌اختیاری ادرار را کاهش دهد. اگر دخانیات مصرف می‌کنید، سعی کنید مصرف آن را ترک کنید. ترک دخانیات می‌تواند به کاهش سرفه شما کمک کند که این امر بی‌اختیاری ادرار شما را کاهش می‌دهد.