عبدالباری عطوان، تحلیلگر مشهور مسائل منطقه و سردبیر روزنامه فرامنطقهای رأی الیوم در تحلیلی درباره تحویل اولین محموله سامانههای موشکی "اس ۴۰۰" روسیه به ترکیه آورده است: "رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه حساب کارش را کرده و به همین منظور تن دادن به تمامی فشارها و تهدیدات یا وسوسههای آمریکایی را رد کرد و قدم در راه تصمیم خود برای خرید این سامانه موشکی روسیه گذاشت و به دنبال آن به ریاست ناتو پشت کرد.
استدلالها و بهانههای آمریکا برای قطع کردن ارتباط نظامی با ترکیه بر اساس این نظریه است که میگوید جمع میان این موشکهای روس و جنگندههای پیشرفته "اف ۳۵" آمریکا غیرممکن است، چرا که موشکهای اس ۴۰۰ این نوع از جنگندهها را به خطر میاندازند. این استدلالها و بهانه جوییها به طور کلی متقاعد کننده نیست، چراکه یونان عضو ناتو است و در عین حال این موشکهای روس را خریداری کرده است و با فشارهای مشابه آمریکا بر ترکیه مواجه نشده است.
دولت آمریکا به هیچ کشور اسلامی اعتماد ندارد و مهم نیست که این کشور به چه اندازه مطیع آن و دیکتههای آن است و آنچه بر ایران اعمال میشود بر ترکیه، سوریه، عراق، مصر و حتی کشورهای حوزه خلیج (فارس) نیز اعمال میشود، چراکه آمریکا میخواهد که ما تابع و کوچک و پست باشیم.
آمریکا تنها به یک "دولت" اعتماد دارد و آن اسرائیل است و مخالفت آن با دستیابی ترکیه به این موشکها به دلیل ترس از امنیت اسرائیل و حفظ برتری نظامی آن در منطقه است، چراکه پس از آمریکا تنها "دولت" در جهان است که جنگنده اف ۳۵ در اختیار دارد.
آنچه باعث نگرانی آمریکا و اسرائیل شده این است که ترکیه یک توافقنامه نه تنها برای خرید چنین سامانههای موشکی بلکه برای مشارکت در تولید آن در اراضی خود و آشنایی با تمامی اسرار تکنولوژیک آن با روسیه امضا کرده است و همین مسأله برای دو طرف خط قرمز محسوب میشود.
دولت آمریکا سامانههای موشکی پاتریوت را به عنوان جایگزین اس ۴۰۰ به ترکیه پیشنهاد داد اما اسطوره این نوع از موشکها توسط ارتش یمن و نیروهای مقاومت وابسته به جنبش انصارالله و همپیمانان آن در هم شکست، همچنین این موشکها توسط جنبش مقاومت اسلامی در نوار غزه منهدم شدند، جایی که سامانه گنبدهای آهنین که از این موشکهای پاتریوت تشکیل میشود و اسمهای اسرائیلی دارد در مقابله با موشکهای مقاومت که توان انفجاری و دقت آن روز به روز افزایش مییابد، شکست خورد.
ارزش موشک پاتریوت دست کم به شش میلیون دلار میرسد، این درحالی است که هزینه تولید موشکهای مقاومت فلسطین، یمن و لبنان روی هم رفته بیش از ۲۰۰۰ دلار نیست.
ورود این موشکهای روسیه به پایگاههای ارتش ترکیه تبعات بسیار خطرناکی به همراه خواهد داشت که بارزترین آنها احتمال اعمال تحریم اقتصادی شدید علیه دولت ترکیه از سوی آمریکا است و این همان چیزی است که کاهش ۱.۶ درصدی ارزش ارز ترکیه را تفسیر میکند.
دولت ترکیه با اصرار به پیشبرد خرید موشکهای روسیه بر استقلال در تصمیمگیری خود، رد تبعیت از آمریکا و قرار دادن منافع امنیت ملی خود بالاتر از تمامی ملاحظات دیگر تأکید میکند.
الحاق ترکیه به اردوگاه روسیه چین و ایران و دور شدن از تبعیت از آمریکا، این کشور را با خطرهای زیادی مواجه میکند که بارزترین آن تحریمهای اقتصادی انتقام جویانه آمریکا و حمایت مالی و مسلح کردن برخی از گروههای کرد جدایی طلب توسط واشنگتن است و مقابله با این تهدیدها مستلزم بازنگریهای سیاسی و ریشهای به ویژه در محیط منطقه و در دو پرونده، یعنی پرونده سوریه و عراق است.
بنابراین آیا اردوغان به سیاست "به صفر رساندن مشکلات" در دو نهضت سیاسی و اقتصادی که ترکیه از سال ۲۰۰۲ و با روی کار آمدن حزب حاکم عدالت و توسعه با آن دست و پنجه نرم کرده، باز خواهد گشت؟
ترکیه پس از آنکه روابط خود را با آمریکا و غرب قطع کرد و یا در آستانه قطع کردن آن است، هیچ جایگزینی برای توجه به شمال و شرق و همچنین تحکیم روابط با همسایههای عرب، روس، همپیمانان چینی و دیگر کشورهای اسلامی ندارد تا بدین ترتیب آمریکا نتواند بر این کشور چیره شود و آن را غرق در جنگهای اقتصادی و امنیتی فرسایشی کند که فصلهایی از آن را دو سال پیش زمانی که ارزش نرخ لیره به پایینترین سطح خود یعنی هفت لیره در مقابل یک دلار رسیده بود، تجربه کرده است."