وزش باد شدید و شکل گیری تودههای گرد و غبار در کشور عراق عاملی شد تا ایلام روز تیرهای را سپری کند. فرودگاه شهدای ایلام در اطلاعیهای از مسافران خواست برای کسب اطلاع از لغو یا انجام شدن پروازها قبل از عزیمت به فرودگاه با شماره ١٩٩ تماس بگیرند و مسئولان بهداشتی استان هم از گروههای حساس چون کودکان، سالمندان، زنان باردار، بیماران قلبی-عروقی، مبتلایان به سرطان و آسم و جانبازان شیمیایی خواستند تا پایان خروج این توده از منزل خارج نشوند. از طرف دیگر، دیروز ادارات و بانکهای خوزستان هم به علت گرد و خاک تعطیل شدند. به گفته مدیر کل مدیریت بحران استان خوزستان، تمام ادارات، بانکها و دستگاههای اجرایی سطح خوزستان بهجز مراکز امدادی، چهارشنبه هفدهم اردیبهشت ۹۹ از ساعت ۱۱ به بعد تعطیل بود.
کیامرث حاجیزاده گفت که هواشناسی پیشبینی کرد بعدازظهر چهارشنبه تودهای از گردوخاک از عراق به استان خوزستان میرسد. شامگاه سهشنبه، طوفانی با سرعت دستکم ۷۶ کیلومتر بر ساعت همراه با گردوخاک شهرهای آبادان و خرمشهر را درنوردید و سبب تشدید آلودگی هوا، کاهش شعاع دید به ۱۰۰ متر و قطع برق در مناطقی از این دو شهر شد. ماجرای ورود توده گرد و غبار و ریزگرد جدید نیست و ۱۰ سالی است که استانهای غربی با آن درگیر است، اما آنطور که غلامرضا عبدالی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان ایلام میگوید این توده جزو تودههای گرد و غباری بوده که چند ساعتی در استان ایلام مانده و بعد هم از آنجا خارج شده است: «ساعت ۵ صبح بود که این توده گرد و غبار به مرز مهران رسید و ساعت ۶ صبح هم به ایلام آمد. ساعت ۱۱ صبح هوای مهران تمیز شد و ساعت یک بعدازظهر هم شاهد خروج توده از ایلام بودیم.» او میگوید به جز ایلام، شهرهای ملکشاهی، سیروان و ایوان هم درگیر شدند، اما درحال حاضر وضع در همه این شهرها خوب است: «پیک ورود گرد و غبار به استان اردیبهشت و خرداد است. در این زمان از غرب عراق، جنوب شرق سوریه و عربستان تودههای گرد و غباری که تشکیل شده است با وزش باد و سامانههای هوایی به ایران میآید و خوزستان و ایلام را تحتتأثیر قرار میدهد.»
به گفته او، در دو سال گذشته به دلیل افزایش بارش و بهبود آب و هوا گرد و غبار در این زمان از سال کاهش یافت، اما امسال مناطقی از عراق خشک شده و این خشکی تأثیرش را بر ایران هم گذاشته است: «ما فقط میتوانیم بگوییم امیدواریم این تودههای گرد و غبار تشکیل نشود، چرا که برای مهار آنها کاری از دست ما ساخته نیست. این تودهها خارج از مرز کشور ساخته میشود. مهار آنها هزینه میخواهد. کشورهای دیگر باید همراهی کنند یا سازمانهای بینالمللی پا پیش بگذارند که این اتفاق نمیافتد.» عبدالی میگوید در این سالها در داخل کشور برای مهار گرد و غبار کارهای زیادی انجام شده و اعتبارات خوبی برای مهار این پدیده اختصاص یافته است: «در دو سال گذشته سازمان منابع طبیعی در حدود ١٠هزار هکتار از اراضی خشک و پرمشکل ایلام را درختکاری کرده است. همین درختکاریها تأثیر بسیاری داشته است، هرچند کافی نیست.» او میگوید در استان ایلام صدهزار هکتار منطقه بحرانی وجود دارد، اما مدتهاست این کانونها محل گرد و غبار نبوده است و گرد و غبار از کشورهای دیگر و مناطقی چون استان الانبار به کشور میآید: « نه خود کشور عراق و نه نهادهای بینالمللی فکری برایش نمیکنند و همین دلیلی است که باعث گسترش این مشکل شده است.» او معتقد است اولویتهای منطقهای باید به سمت مهار این مشکل حرکت کند و هزینههایی مجزا برای آن درنظر بگیرند. این درحالی است که شدت گرد و خاک در برخی شهرستانها در روز گذشته آسمان را قرمز و نارنجی کرده که این تغییر رنگ مربوط به غلظت گرد و غبار آسمان ایلام بوده است.