سکته مغزی دومین علت مرگ ایرانی‌ها
سکته مغزی (Stroke) یک وضعیت اورژانسی پزشکی است و زمانی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به بخشی از مغز به‌طور ناگهانی متوقف شود یا کاهش یابد.
این مساله باعث محرومیت سلول‌های مغزی از اکسیژن و مواد مغذی شده و منجر به آسیب یا مرگ سلولی در آن ناحیه از مغز می‌شود. این نوع سکته می‌تواند باعث از دست رفتن ناگهانی توانایی‌های حرکتی، گفتاری، بینایی و حتی حافظه شود.
علائم سکته مغزی خاموش اغلب نامحسوس هستند و ممکن است بدون توجه باقی بمانند، زیرا علائم شدیدی مانند سکته‌های بزرگتر را ایجاد نمی‌کنند.با این حال، این سکته‌ها می‌توانند به آسیب مغزی طولانی‌مدت منجر شوند.
نشانه‌های رایج شامل مشکلات حافظه ناگهانی، سختی در تمرکز، تغییرات غیرقابل توضیح در خلق و خو، مشکلات خفیف در تعادل یا هماهنگی و بروز ناگهانی گیجی یا سرگیجه است.
برخی افراد ممکن است ضعف یا بی‌حسی خفیف در یکی از اندام‌ها را تجربه کنند که ممکن است نادیده گرفته شود.
از آنجا که سکته‌های خاموش خطر سکته‌های شدیدتر و کاهش توانایی‌های شناختی را افزایش می‌دهند، بررسی‌های منظم و مدیریت عوامل خطر مانند فشار خون بالا و چکاپ دیابت بسیار مهم است.
احسان شریفی‌پور، متخصص مغز و اعصاب، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دبیر انجمن سکته مغزی کشور، گفت: مردم باید فشار خون، قند، چربی، سیگار و کم‌تحرکی خود را کنترل کنند و اگر این کار را انجام دهند می‌توان تا نصف مرگ‌ومیرها و بسیاری از ناتوانی‌های ناشی از سکته را کاهش داد.
وی با اشاره به اجرای برنامه ملی ۷۲۴ گفت: این برنامه با همکاری وزارت بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، و تلاش پزشکان، پرستاران، نیروهای توانبخشی و اورژانس اجرا می‌شود و نقش مؤثری در درمان به‌موقع بیماران سکته مغزی داشته است. با این حال، از روند کلی درمان و پیشگیری از سکته مغزی در کشور رضایت نداریم.
شریفی‌پور با بیان اینکه سکته مغزی دومین علت مرگ و میر در ایران است، افزود: متأسفانه روند بروز سکته مغزی در کشور رو به افزایش است و در حال حاضر نرخ بروز آن حدود یک و نیم برابر میانگین جهانی است. این در حالی است که بسیاری از کشورها با کنترل عوامل خطر، توانسته‌اند سکته مغزی را از دومین علت مرگ به رتبه‌های پایین‌تر کاهش دهند.
او تأکید کرد: سکته مغزی بیماری‌ای قابل پیشگیری و درمان است. لازم است معاونت بهداشت وزارت بهداشت، برنامه جامع کنترل عوامل خطر سکته‌های قلبی و مغزی را در اولویت قرار دهد. اگر مردم فشار خون، قند، چربی، سیگار و کم‌تحرکی خود را کنترل کنند، می‌توان تا نصف مرگ‌ومیرها و بسیاری از ناتوانی‌های ناشی از سکته را کاهش داد.
دبیر انجمن سکته مغزی کشور گفت: داروی حل‌کننده جدید لخته مانند نیکلاس هنوز تحت پوشش بیمه نیست و هزینه چند میلیون تومانی آن برای بسیاری از بیماران سنگین است. همچنین، مراکز محدودی امکان انجام ترومبکتومی یا همان درمان مداخله‌ای داخل عروقی را دارند که این موضوع نیازمند حمایت جدی وزارت بهداشت، معاونت درمان و حتی مجلس شورای اسلامی است.
وی افزود: پیشنهاد می‌شود سکته‌های قلبی و مغزی در کشور مانند بسیاری از کشورها، در قالب یک بسته مستقل سلامت دیده شوند تا بتوان با نگاه جامع‌تر به کاهش مرگ و ناتوانی ناشی از این بیماری‌ها کمک کرد.
شریفی‌پور بر اهمیت زمان طلایی درمان سکته مغزی تأکید کرد و گفت: هر دقیقه تأخیر در درمان، می‌تواند به از دست رفتن بخشی از مغز بیمار منجر شود. لازم است مردم آگاه باشند که در صورت مشاهده علائم سکته مغزی، باید فوراً با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند. نیروهای اورژانس با کد سما (سکته مغزی ایران) بیماران را به مراکز منتخب ۷۲۴ منتقل می‌کنند تا درمان استاندارد و به‌موقع انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: با افزایش آگاهی عمومی، تقویت زیرساخت‌های درمانی و حمایت جدی نهادهای مسئول، می‌توان گام بلندی در کاهش مرگ‌ومیر و ناتوانی ناشی از سکته مغزی در کشور برداشت.
