هر آنچه باید در مورد واکسن کرونا بدانید

علی احمدی با اشاره به اینکه تولید واکسن با رویکرد تحریک سیستم ایمنی بدن و با روش‌های علمی تهیه می‌شود، اظهار کرد: واکسن اسپوتنیک ۵ برای ایجاد مصونیت علیه ویروس کرونا تهیه شده است، این واکسن اولین واکسن ثبت شده در جهان توسط موسسه تحقیقاتی "گامالیا" است که با همکاری وزارت دفاع و صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه تهیه شد.

این متخصص اپیدمیولوژی افزود: از ابتدای شروع اپیدمی کرونا در مناطق مختلف جهان، متخصصان مختلف سعی در ساخت واکسن این بیماری داشته‌اند و تجویز واکسیناسیون با واکسن‌های متفاوتی آغاز شده است و همچنین واکسن‌های زیادی در مراحل مختلف کارآزمایی تحت بررسی هستند.

میزان کارایی واکسن اسپوتنیک حدود۹۲ درصد است

وی با بیان اینکه میزان کارایی واکسن اسپوتنیک حدود۹۲ درصد است، خاطرنشان کرد: این واکسن تاکنون توسط ۱۴ کشور از جمله آرژانتین، مجارستان و امارات متحده عربی مورد تایید قرار گرفته و ۱۰ کشور دیگر نیز در حال بررسی و تائید این واکسن هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بیان کرد: اهداف تمامی واکسن‌ها قرار دادن بدن در مقابل یک آنتی ژن است که سبب بیماری نمی‌شود، اما این آنتی‌ژن منجر به تحریک سیستم ایمنی بدن شده و همین پاسخ می‌تواند ویروس را در صورت آلوده شدن به فرد نابود کند یا مانع تاثیر ویروس در بدن شود، در حال حاضر بیش از شش فناوری ساخت واکسن برای مقابله با کرونا در حال بررسی است که عمدتا مبتنی بر ذرات ویروسی یا ویروس ضعیف شده یا غیرفعال هستند.

این متخصص اپیدمیولوژی با تاکید بر اینکه دسترسی به واکسن یک حق طبیعی و بشری است و واکسیناسیون در کنار سایر روش ها از جمله نظام توانمند مراقبت بیماری و مشارکت مردم می تواند در کنترل اپیدمی موثر باشد، عنوان کرد: بنابراین حاکمیت موظف است در اولین فرصت و با به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های ممکن نسبت به این امر و از جمله ارتقای نظام مراقبت اپیدمی اقدامات لازم را انجام دهد، اما باتوجه به کمبود منابع، دسترسی تدریجی به واکسن در جهان امری اجتناب ناپذیر است و گروه‌های جمعیتی برای دسترسی به واکسن اولویت‌بندی می‌شوند.

وی افزود: قرار گرفتن سالمندان در اولویت تزریق واکسن به‌علت کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از از ویروس کرونا است، اولویت‌بندی واکسن صرفا به معنی اولویت‌بندی زمانی است.

احمدی با بیان اینکه کادر بهداشت و درمان و به‌ویژه کارکنان بخش‌های مراقبت ویژه بیماران کووید۱۹ و کارکنانی که در معرض مستقیم با بیماران کرونا قرار دارند در اولویت تزریق واکسن قرار دارند، توضیح داد: گروه‌های پرخطر نیز بر اساس اولویت در نوبت تزریق واکسن قرار می‌گیرند.

این متخصص اپیدمیولوژی بیان کرد: در فاز اول واکسیناسیون به ترتیت اولویت کارکنان برای خط اول ارائه خدمات به بیماران کرونا، همه پرسنل بیمارستان‌های بستری‌کننده بیماران کرونا، پرسنل عملیاتی اورژانس کشور، پرسنل مستقیم تغسیل و شستشوی اجساد، پرسنل آزمایشگاهی عضو شبکه آزمایشگاهی تشخیص کرونا، پرسنل درمانگاه‌ها و مراکز سرپایی درگیر غربالگری کرونا، پرسنل مراکز تزریق واکسن کرونا، پرسنل درمانگاه‌های کرونا، پرسنل درمانگاه‌های سرپایی خدمات‌دهنده به بیماران کرونا، پرسنل مطب‌های فعال در پذیرش و غربالگری بیماران کرونا، مطب‌های فعال متخصصین عفونی، مطب‌های فعال متخصصین داخلی و فوق ریه، مطب‌های فعال متخصصین کودکان، مطب‌های فعال پزشکان عمومی، پرسنل مطب‌ها و کلینیک‌های فعال دندانپزشکی، پرسنل مراکز رادیولوژی و سایر آزمایشگاه‌های درگیر در تشخیص کرونا، پرسنل داروخانه‌ها، پرسنل ستادی دانشگاه علوم پزشکی و وزارت بهداشت و درمان انجام می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد ادامه داد: فاز دو واکسیناسیون نیز شامل افراد با ریسک بالای بستری شدن و مرگ به دلیل بیماری کرونا، افراد با ریسک بالای ساکن در مراکز نگهداری، افراد و پرسنل ساکن در خانه سالمندان، جانبازان ساکن در مراکز نگهداری جانبازان، افراد کم توان جسمی و ذهنی ساکن در مراکز نگهداری و پرسنل این مراکز، جانبازان بالای ۵۰ درصد و جانبازان شیمیایی، افراد مسن بالای ۸۰ سال، ۷۵ سال، ۷۰ سال و ۶۵ سال می‌شود که این تزریق بر اساس اولویت صورت می‌گیرد.

واکسن برای افراد زیر ۱۸ سال مجوز مصرف ندارد

احمدی در خصوص موارد منع مصرف واکسن اسپوتنیک، توضیح داد: واکسن برای افراد زیر ۱۸ سال مجوز مصرف ندارد، در دوره بارداری و شیردهی، سابقه واکنش‌های حساسیتی شدید و وجود هر گونه بیماری حاد با تب یا بدون تب ممنوعیت مصرف وجود دارد، افراد دارای بیماری حاد تب یا بدون تب می‌توانند حدود دو هفته بعد از بهبودی مراجعه کنند.

این متخصص اپیدمیولوژی با اشاره به اینکه افرادی که به دنبال تزریق نوبت اول واکسن اسپوتنیک دچار هر نوع عارضه شدید مانند آنافیلاکسی یا واکنش حساسیتی شدید، تشنج، تب بالای ۴۰ درجه و ... شده‌اند، منع مصرف نوبت دوم واکسن را دارند.

وی تاکید کرد: در موارد بیماری مزمن کبدی، کلیوی، بیماری‌های متابولیک (دیابت کنترل نشده و اختلال فاحش عملکرد تیروئید)، اختلالات خونی (مانند هموفیلی یا اختلالات انعقادی)، صرع و سایر بیماری‌های اعصاب مرکزی و یا سابقه سکته مغزی، بیماران مبتلا به بیماری‌های خودایمنی (اتوایمیون) و مبتلایان به سرطان‌های بدخیم مصرف واکسن اسپوتنیک باید با احتیاط و بررسی منافع به خطرات احتمالی تزریق شود؛ بنابراین توصیه می‌شود این قبیل بیماران حتما قبل از تزریق واکسن، نظر پزشک معالج خود را در مورد انجام واکسیناسیون جویا شوند و در صورت اعلام بلامانع بودن به مراکز واکسیناسیون مراجعه کنند.

احمدی با بیان اینکه به دلیل احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی شدید و آنافیلاکسی، امکانات دارویی و تجهیزات اولیه احیا و همچنین آمادگی خدمات اورژانس پزشکی و انتقال بیماران احتمالی باید پیش بینی شده باشد، عنوان کرد: افرادی که در بررسی اولیه قبل از ورود به پایگاه واکسیناسیون تب بالای ۳۷ درجه دارند اجازه واکسیناسیون تا رفع بیماری احتمالی زمینه‌ای ندارند.

تزریق واکسن کرونا اختیاری است

این متخصص اپیدمیولوژی خاطرنشان کرد:افرادی که سابقه ابتلا به بیماری کرونا را در یک سال گذشته داشته‌اند می‌توانند واکسینه شوند، واکسیناسیون کرونا برای عموم افرادی که در گروه‌های اولویت دار قرار دارند اختیاری است و الزام وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه واکسن اسپوتنیک باید در دمای منفی ۲۰ و در حالت منجمد نگهداری شود، بعد از بیرون آوردن از فریزر طی ۱۰ الی ۱۵ دقیقه واکسن آب و قابل تزریق است، واکسن‌هایی که از فریزر خارج می‌شوند باید در طول دو ساعت مصرف شوند و مجددا نباید وارد فریزر شوند.

احمدی در پایان گفت: این واکسن می‌تواند علائم شبیه آنفلوآنزا ایجاد کند و برای رفع علائم می‌توان از آنتی‌هیستامین و NSAID می‌توان استفاده کرد.