جهان طالبان را به عنوان یک دولت قانونی برسمیت خواهد شناخت؟

با در دست گرفتن کنترل افغانستان توسط طالبان برای نخستین بار در دو دهه گذشته شبکه‌های اجتماعی و شرکت‌های فناوری در عرصه رسانه‌های اجتماعی در وضعیت دشوار و نامطلوبی قرار گرفته‌اند: آنان باید تصمیم بگیرند که چگونه با گروهی که پیش‌تر شورشی و تروریست قلمداد می‌شد و اکنون زمام امور یک حکومت را در افغانستان در دست گرفته می‌توان رفتار کرد.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ سایت تحلیلی "ووکس" در گزارشی تحلیلی با اشاره به وضعیت دشواری که رسانه‌های اجتماعی در مورد موضوع برسمیت شناختن طالبان در آن قرار گرفته‌اند، می‌نویسد: "این روز‌ها رهبران سیاسی از رسانه‌های اجتماعی به عنوان ابزاری مهم برای برقرای ارتباط و بسیج توده‌ها استفاده می‌کنند. این تنها حساب شخصی سیاستمداران نیست که در فیسبوک، توئیتر و یوتیوب وجود دارد بلکه حساب‌های رسمی برای سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی نیز ساخته شده‌اند.

اگر طالبان تبدیل به حکومت برسمیت شناخته شده بین‌المللی شود، فارغ از آنکه سابقه آن در حمایت از تروریسم در خارج از افغانستان و نقض حقوق بشر در مورد مردم افغانستان تا چه میزان وحشتناک بوده است، شرکت‌های فناوری با مجموعه‌ای از پرسش‌های بغرنج مواجه خواهند شد. آیا آنان کماکان با طالبان به عنوان یک سازمان خطرناک رفتار می‌کنند یا به آن گروه این فرصت را می‌دهند که دولت تازه اصلاح شده خود را در رسانه‌های اجتماعی اداره و تبلیغ کند؟

"امرسون بروکینگ" از فعالان رسانه‌های اجتماعی و امنیت بین‌المللی در "شورای آتلانتیک" می‌گوید: این پدیده‌ای بی‌سابقه است. ما شاهد کودتا بوده‌ایم اما موردی این‌چنینی را هرگز ندیده‌ایم؛ این که یک گروه شورشی داخلی با موفقیت در حوزه میدانی بتوان کنترل یک کشور را در دست گیرد و به دنبال حکومت بر آن باشد".

او می‌گوید طالبان پیشتر از سوی شرکت‌های فناوری از ورود به شبکه اجتماعی منع شده بود چرا که آنچه منتشر می‌کرد، عمدتا در مورد حمایت خشونت‌آمیز علیه سربازان امریکایی بود. اکنون که نبرد با امریکا به پایان رسیده، طالبان در حال تغییر جهت در استفاده از رسانه‌های اجتماعی است: ارائه خدمات به شهروندان در گروه‌های واتس‌آپ (فیسبوک در اوایل هفته جاری یک حساب کاربری مربوط به طالبان را مسدود کرد) و استفاده از توئیتر برای اطلاع‌رسانی به زبان انگلیسی برای خبرنگاران خارجی و اطمینان دادن به مردم افغانستان در این باره که برخلاف دهه ۹۰ میلادی آن گروه این بار به مردم افغانستان آسیب نخواهد رساند.

ووکس در ادامه می‌افزاید: تاکنون فیسبوک و یوتیوب اعلام کرده‌اند که طالبان بر اساس سیاست‌های تحریمی آمریکا از استفاده از آن پلتفرم‌ها منع شده است. توئیتر ممنوعیتی را برای طالبان اعمال نکرده اما اعلام کرده که هر پیام و مطلبی که با محتوای خشونت‌آمیز از سوی آن گروه باشد را حذف خواهد کرد.

به گفته کارشناسان اگر جامعه بین‌‌المللی مشروعیت طالبان را برسمیت بشناسد، شرکت‌های مرتبط با رسانه‌های اجتماعی بیشتر می‌توانند قوانین سخت‌گیرانه خود را در قبال طالبان کاهش دهند.

سخنگوی طالبان پیشتر گلایه کرده بود که فیسبوک با محدود کردن فعالیت طالبان آزادی بیان را سانسور می‌کند. این موضعی ریاکارانه از سوی گروهی است که خود زنان و هر کسی که در مخالفت با طالبان سخن بگوید را سرکوب می‌کند.

به نظر می‌رسد پس از ممنوعیت استفاده ترامپ رئیس جمهوری سابق امریکا از فیسبوک، این دومین آزمایش بزرگ آن شرکت در زمینه اعمال قوانین خود در عرصه بین‌المللی است.

در مورد نحوه اجرای سیاست‌های این شرکت‌ها ابهام وجود دارد. فیسبوک اعلام کرده که ممنوعیت علیه طالبان را به دلیل سال‌ها سیاست قرارگیری نام طالبان در فهرست سازمان‌های خطرناک اعمال می‌کند. با این وجود، به نظر می‌رسد فیسبوک تنها پس از درخواست "نیویورک تایمز" در مورد مسدود کردن حساب‌های وابسته به طالبان این کار را انجام داده است.

از سوی دیگر، فیسبوک اعلام کرده به نظر جامعه بین‌المللی در مورد طالبان احترام می‌گذارد. یوتیوب نیز به طور مشابه تمام محتوای منتشر شده توسط طالبان را بر اساس قانون تحریم امریکا حذف کرده است.

سخنگوی یوتیوب گفته است: "اگر ما حسابی را پیدا کنیم که مشخص شود متعلق به طالبان افغانستان است و آن گروه آن را اداره می‌کند، آن حساب را مسدود خواهیم کرد. علاوه‌بر آن، سیاست ما ممنوع کردن انتشار مطالب با محتوای خشونت‌آمیز و تحریک‌کننده به انجام اقدامات خشونت‌بار است.

در این میان، توئیتر نرم‌ترین موضع را در قبال طالبان اتخاذ کرده و "ذبیح الله مجاهد" سخنگوی طالبان دارای حساب فعال با بیش از ۳۰۰ هزار دنبال‌کننده در آن رسانه اجتماعی است. سخنگوی توئیتر در بیانیه‌ای گفته است: وضعیت در افغانستان به سرعت در حال تغییر و تحول است. ما شاهد هستیم که مردم در آن کشور از توئیتر برای کمک‌رسانی و درخواست کمک استفاده می‌کنند. اولویت اصلی توئیتر حفظ امنیت مردم است. ما آگاه هستیم و سیاست خود را در مقابله با خشونت و ارسال هرزنامه دنبال خواهیم کرد تا قوانین توئیتر نقض نشوند.

ووکس در ادامه می‌افزاید: این موضع گیری فیسبوک، توئیتر و یوتیوب رویکرد آنان را در قبال طالبان در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد. اگر آنان موضع تندی در قبال طالبان اتخاذ کنند، ممکن است حضور آنلاین کلیت دولت افغانستان را در فضای مجازی متوقف سازند و اگر به طالبان اجازه دهند تا از رسانه‌های اجتماعی استفاده کند این موضوع باعث افزایش حمایت از یک رژیم حامی تروریسم و تقویت تروریست‌ها در سطح بین‌المللی خواهد شد. این موضوع نشان می‌دهد که این شرکت‌ها برای تصمیم‌گیری، در مورد اعطای مشروعیت به رژیم‌های سیاسی مورد مناقشه و محل بحث طراحی‌نشده‌اند.

به گفته کارشناسان، فیسبوک، توئیتر و یوتیوب منتظر آن هستند که ببینند طالبان در خارج از افغانستان از سوی سازمان‌هایی، چون سازمان ملل متحد و ناتو و از سوی رهبران جهان، چون آمریکا، چین و بریتانیا تا چه اندازه از مشروعیت سیاسی برخوردار می‌شود. احتمالا چین و روسیه طالبان را برسمیت خواهند شناخت.