آفتابنیوز : آفتاب: در حالی که بحرانهای متعدد از جمله مساله عراق و افغانستان و لاینحل ماندن منازعه اعراب و اسرائیل و نیز تضاد منافع ایران و آمریکا بر پیچیدگی مسایل موجود در منطقه پرمساله خاورمیانه افزوده است، مطرح شدن فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران به عنوان یک پرونده امنیتی در محافل بینالمللی از سوی مقامات کاخ سفید و تلاشهای همزمان برای تشدید تحریمها علیه ایران از سوی کلیت جهان غرب بر بحرانها و مسایل موجود دامن میزند. بهرغم مخالفتهای جدی روسیه و چین بر گسترش اقدامات تنبیهی در نشست لندن (گروه 1+5)، در تازهترین تلاش آمریکاییها، رایس وزیر خارجه این کشور ضمن بیثمر دانستن هرگونه مشوق جدید اقتصادی سعی کرد فضا را بر گسترش تحریم و تداوم جنگ روانی علیه کشورمان پیش ببرد.
آنچه در پی میآید گفتوگوی خبرنگار سیاسی آفتاب است با وی که به بررسی پرونده هستهای کشورمان و تحلیل آخرین تحولات در این زمینه پرداختهایم:
آقای مظاهری با توجه به تحولات جاری پرونده هستهای ایران، آمریکا و متحدان آن چه گزینهها و سناریوهایی را در اختیار دارند؟ بیتردید امتناع ایران از پذیرش مفاد قطعنامههای قبلی شورای امنیت از جمله (1696) و مخالفت جدی با تعلیق غنیسازی اورانیوم در داخل کشور، آمریکاییها را بر آن داشته که برای ایجاد وحدت و جلوگیری از هرگونه گسست احتمالی بین اعضای گروه 1+5 سیاست هویج-چماق را که از طریق ارائه بستههای اقتصادی و تهدید و ارعاب همزمان صورت میگیرد، دنبال نموده تا کشورمان را وادار به پذیرش خواستههای خود یعنی تعلیق تمامی فعالیتهای صلحآمیز هستهای کنند. سیاست هویج-چماق که بارها از طریق اتحادیه اروپا و آمریکا در مورد ایران به کار گرفته شده است، از دو جهت قابل بررسی است:
مقامات کاخ سفید به همراه فرانسه و انگلیس در تلاشاند فعالیتهای هستهای ایران را تهدیدی جدی برای صلح و امنیت به شمار آورده و بر همین اساس، تحریمهایی نظیر ممانعت از دسترسی ایران به مواد و فناوری هستهای را در نظر بگیرند. همچنین تدابیر محدودکننده نظیر، تحریم انتقال تکنولوژی و ابزارآلات نظامی و غیرنظامی با کاربردهای دوگانه، ممانعت از سفر مقامات بلندپایه سیاسی ایران و بلوکه کردن اموال و داراییهای ایران تدارک ببینند، و حتی در تازهترین اقدام با حربه نظامی از طریق گسیل ناوهای جنگی به منطقه خلیجفارس و تکرار اتهامات واهی مبنی بر دخالت ایران در ناآرامیهای داخلی عراق زمینه را برای گسترش تنش در منطقه مهیا سازند.
از سوی دیگر، با توجه به مخالفت جدی روسیه و چین با گسترش تحریمهای اعمالی در قالب قطعنامه جدید شورای امنیت و نیز تنفر افکار عمومی جهان از سیاستهای جنگی بوش در منطقه، مقامات کاخ سفید مجبورند ضمن موافقت با مشوقهای جدید اقتصادی و حتی بروز علائم مثبت برای احیای مذاکرات تهران-واشنگتن بر سر موضوع عراق، از افزایش تنش موجود جلوگیری کنند.
با توجه به فضای موجود بین روابط تهران-واشنگتن و جدیتر شدن رقابتهای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، آینده روابط دو کشور را چگونه ترسیم میکنید؟ بیشک اصول سیاست خارجی آمریکا ثابت است و فقط ممکن است نحوه نگرش دو نامزد اصلی دموکراتها (هیلاری کلینتون) و یا جمهوریخواهان (اوباما) اختلافاتی با هم داشته باشد. در ارزیابی واقعگرایانه، هر دو نامزد انتخاباتی آمریکا ضمن حمله به سیاستهای بوش در مورد ایران، آن را اشتباه و ناکافی دانستند گرچه اوباما هنوز موضع واحد و شفافی در مورد ایران به ویژه مسائل هستهای کشورمان اتخاذ نکرده است با این وجود، رقیب دموکرات وی از امکان گفتوگو در سطح محدود با ایران خبر داده است.
ولی در مورد شرایط مذاکرات رسمی و حذف قید لازمه (حذف تعلیق غنیسازی اورانیوم) به عنوان پیش شرط مذاکره، مطلب خاصی از سوی هر دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا ارائه نشده است.
آقای مظاهری، ایران برای حفظ حقوق پایدار هستهای و نیز جلوگیری از گسترش بحران به دلیل تداوم فشارها و تهدیدهای آمریکا باید چه تدبیری بیندیشد؟
فرصتها و تهدیدهای بسیاری در شرایط موجود برای ایران در منطقه به دلیل تضاد منافع با غرب خلق شده است. فرصتها و تهدیدهایی که نیازمند تدبیر به موقع و اتخاذ استراتژی مناسب و کارا به منظور ایفای نقش بهتر و کسب منافع بیشتر برای ایران است به نظر میرسد که ایران تنها با رفتار دیپلماسی و تاکید بر مذاکرت چندجانبه و دوری از هیجانات کاذب در مسائل مهم منطقهای میتواند ضمن خلق فرصتهای تازه برای احیای مذاکرات عادلانه، از گسترش تحریمها و تهدیدها نیز جلوگیری کند.