آفتابنیوز : آفتاب: نشست نقد و بررسی فیلم «اخراجیها 2» به کارگردانی مسعود دهنمکی دیشب پس از نمایش فیلم در بخش مسابقه فیلمهای اول و دوم جشنواره فجر در سینما فلسطین برگزار شد.
به گزارش سرویس هنر آفتاب، نشست نقد و بررسی این فیلم با حضور مسعود دهنمکی نویسنده و کارگردان، حبیبالله کاسهساز تهیهکننده، محمدرضا شریفینیا، حسام نوابصفوی و سیدجواد هاشمی بازیگران و تورج منصوری فیلمبردار برگزار شد.
اجرای این نشست برعهده علی معلم بود و فضای آن حال و هوای خاصی داشت که سخنان معلم به عنوان برگزارکننده جلسه آن را تشدید میکرد. او بعد از دعوت از عوامل فیلم برای حضور و پاسخگویی به سؤالات حاضران گفت: «در چند روز گذشته شاهد برگزار جلسات متفاوت بودهایم و حال و هوای برخی نشستها خاص و از جنس دیگری بوده است. نمیدانم نشست امشب از چه جنسی است».
وی افزود: «ایرانیها فوتبال دوست هستند و از اینرو دعوا را دوست دارند. امیدوارم امشب هم چند نفر باشند که بخواهند دعوا کنند. نکته جالب جشنواره بیست و هفتم فیلم فجر این است که آقای بهرام بیضایی پوزیسیون و آقای مسعود دهنمکی اپوزیسیون شدهاند. نکته جالب فیلم «اخراجیها 2» هم این است که برای اولین بار یک فیلم در تاریخ سینمای ایران به شماره دوم خود رسیده و این میتواند در کتاب رکوردهای گینس منعکس شود».
این منتقد سینما با اشاره به حضور مقامات و مسئولان در پشت صحنه فیلم «اخراجیها 2» گفت: «این حضورها همچنان به رابطه نامکشوف سینما و سیاست دلالت دارد».
سپس دهنمکی درباره ساخت«"اخراجیهای 2» گفت: «از بچگی عادت داشتم برنامههای چندساله خود را بنویسم. چند برنامه در نظرم بود که میخواستم در مدیوم سینما آن را نشان دهم. «اخراجیها» کارگاه آدمسازی امام بود و در «اخراجیها 2» به مقوله اسارت پرداختیم».
او افزود: «ژانر ادبیات بازداشتی مقولهای بود تا به 40 هزار اسیر جنگ تحمیلی بپردازیم. این فیلم مستند نیست، ولی برداشتی از اتفاقات واقعی است و میخواستم مخاطب دهه 80 با وحشیگری دشمن آشنا شود. البته این فیلم پر از نماد است و در زمان اکران آن دراین باره صحبت خواهم کرد».
وی در ادامه در پاسخ به این سؤال که اگر فیلمی این چنین در دهه 60 سینما پخش میشد دهنمکی چه واکنشی از خود نشان میداد، گفت: «نمیدانم چرا ما که به این مسیر آمدهایم این حرفها ادامه پیدا میکند. اگر دیگران چنین حرفهایی را در فیلمشان میزدند با آن کار دیگری انجام میدادیم. نمیدانم حالا که ما بیادب شدیم چرا همه با ادب شدهاند؟».
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر کیفیت پایین فیلمبرداری و جلوههای ویژه فیلم اظهار داشت: «ساخت تروکاژهای کامپیوتری فیلم را گروهی جوان به عهده داشتند. فیلمی با 40 هنرمند درجه یک سینما و روزانه 100 هنرور به طور حتم حرف برای گفتن دارد. منصوری برای فیلمبرداری در برخی فیلمها به بخشهای مختلف جشنواره راه پیدا میکند، ولی وقتی در «اخراجیها» حضور دارد این اتفاق نمیافتد و کار او زیر سؤال میرود».
دهنمکی درباره حضور نداشتن «اخراجیها 2» در بخش مسابقه جشنواره فجر گفت: «ما استراتژی سکوت رو برگزیدیم. ما یاد گرفتیم قواعد بازی را رعایت کنیم ، در صورتیکه آقایان با قاعده بازی نمیکنند. فکر میکنم سال بعد فیلم مرا در بخش اول و دوم و سوم و به احتمال زیاد دو سال بعد در بخش چهارم جشنواره قرار دهند. متأسفم که برخی دوستان گفته بودند باید از روی جنازه ایشان رد شویم تا فیلم را به بخش مسابقه ببریم، اما ما دیدیم برای حضور یک فیلم در بخش مسابقه نیازی نیست از جنازه کسی رد شویم».
وی در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی براینکه با بودجه فیلم اخراجیها میتوان چندین فیلم کوتاه مناسب برای سینما تولید کرد، گفت: «مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که در «اخراجیها» سرمایهگذاری کرده بود با سود فروش این فیلم چند صد فیلم کوتاه خوب ساخت. «اخراجیها 2» اولین فیلم ژانر دفاع مقدس است که با بودجه خصوصی ساخته شده و از کمک و حمایت وزارت ارشاد و بنیاد سینمایی فارابی استفاده نکردیم».
دهنمکی در پاسخ به نقدی درباره درجههای اشتباه نظامیان عراقی گفت: «این چیزها را به من نگویید. من خودم 70 جلد کتاب درباره اردوگاههای اسرا و اسرای جنگ تحمیلی نوشتهام که بزودی منتشر میشود. حتی دیگر در این زمینه نیازی به پژوهش نیست و اگر کسی بخواهد مقالهای بنویسد میتواند به آنها مراجعه کند».
وی درباره انگیزه خود از ساخت دو فیلم «اخراجیها» اظهار داشت: «هدف بنده هم تجارت بوده و هم خنداندن مردم. ما برای مخاطب فیلم میسازیم و قرار نیست برای خود فیلم ساخته و در آرشیو بگذاریم. باید حرفهای روشنفکری را به سطح آوریم تا عامه آنها را بفهمند. در "اخراجیها 2" سعی شد به صورت عمیقتر این مسائل مطرح شود».
وی با اشاره به اینکه نمیخواسته در این نشست برخی حرفها را بزند، افزود: «فیلمی که باعث میشود روزنامه لسآنجلس تایمز آمریکا تیتر اول خود را به آن اختصاص دهد چرا باید با آن این طور برخورد شود؟ زمانی که این اتفاق افتاد جناحهای چپ و راست سیاسی هیچ حمایتی از ما نکردند. همه دینا خرج میکنند تا فیلمهایی سیاسی و به نفع خود بسازند. کدام جشنواره دنیا هست که سیاسی نباشد؟ این همه بازیگر زحمت کشیدهاند که دشمن را هجو کنند ولی بنده شرمنده عواملم شدم».
دهنمکی با اشاره به میهمانان حضور یافته در پشت صحنه فیلم گفت: «دوست داشتم همه حتی طلاب بیایند و با سختیهای ساخت یک فیلم آشنا شوند تا اگر میخواهند نقدی به سینما وارد کنند با این سختیها آشنا باشند. کسی از بودن این فیلم در جشنواره حمایت نکرد و مرا در میدان مین تنها گداشتند. کسانی هستند که سفارشی فیلم میسازند و حمایت میشوند پولهای کلان میگیرند. من از طرف نظام و کسانی که با کجفهمی مانع حمایت از فیلم و حضورش در بخش مسابقه فیلم شدند، از بازیگران و عوامل کار عذرخواهی میکنم».
حبیبالله کاسهساز، تهیهکننده فیلم نیز در پاسخ به این سؤال که او جشنواره فیلم فجر را پیش از این تحریم کرده بود، گفت: «این بحث اتحادیه تهیهکنندگان بود و شورای مرکزی تصمیم گرفت به لحاظ نوع برخورد مجموعه عزیزان جشنواره در مراسم جشنواره شرکت نکنند و فیلمها را به خاطر جشن انقلاب اسلامی در بخشهای اعلام شده به نمایش بگذارند».
وی درباره حضور نداشتن فیلم در بخش مسابقه جشنواره اظهار داشت: «بنده زیاد تعجب نکردم زیرا با برخوردهایی که در این دو سال با اخراجیها شده آشنا هستم. قضاوت دست منتقدین و مردم است. جوی در شورای انتخاب جشنواره ایجاد شده بود که بازهم بنده تعجب نکردم».
کاسهساز ادامه داد: «وقتی شنیدم دوستی گفته بود باید از روی جنازه او رد شویم تا فیلم به مسابقه جشنواره راه یابد با وی تماس گرفتم ولی این دوست گفته خود را نفی کرد. سپس با خبر شدم در جلسه شورا عنوان کرده کاسهساز با من تماس گرفته و تهدیدم کرده است».
وی ادامه داد: «این فیلم باید بدون حب و بغض دیده میشد. بخشهای مختلف فیلم نگاه ویژهای به سینماست. اصرار به نامهنگاری و بودن فیلم در بخش مسابقه نداشتیم و اگر با حضور فیلم در بخش مسابقه نیز موافقت میشد دیگر ما نمیپذیرفتیم، زیرا مایل نبودیم اینگونه وارد این بخش از جشنواره فیلم فجر بشویم».
محمدرضا شریفینیا، مدیر تولید و بازیگر «اخراجیها 2» نیز در بخش دیگری از نشست نقد و بررسی فیلم گفت: «ما در ادامه «اخراجیها»، صحبتهای اولیه تولید قسمت دوم فیلم انجام دادیم. فرصتهایمان محدود بود ولی با این حال به نظر بنده یک رکورد در زمینه ساخت فیلم در سینمای ایران زده شد».
او افزود: «خارج از مفاهیم و قصه، «اخراجی 2» با حضور 1000 نفر در 59 روز ساخته شد و این یک رکورد در زمینه تولید آثار جنگ و دفاع مقدس است».
شریفینیا درباره حضور چهرههای مطرح سینما برای فروش این فیلم افزود: «در فیلم اول برای طرح قصه و فروش و شناساندن آن نیاز به حضور چهرههای مطرح سینمایی داشتیم، اما در «اخراجیها 2» به دلیل تبلیغات قسمت اول زیاد نیاز به حضور چهرههای خاص نداشتیم و بیشتر نقشآفرینیهای خوب بازیگران مدنظرمان بود».
حسام نواب صفوی، یکی دیگر از بازیگران این فیلم درباره حضور خود در «اخراجیهای 2» گفت: «من آخرین بازیگری بودم که به پروژه اضافه شدم و هیچوقت فکر نمیکردم نقش رسول را در این فیلم ایفا کنم. برای من بازی در این نقش یک نوع قالبشکنی بود که به نظر خودم مشکل بود، زیرا نقشهایی که پیش از این ایفا کرده بودم قالبی دیگر داشت».
تورج منصوری فیلمبردار «اخراجیها 2» هم با اشاره به استفاده از پیشرفتهترین تکنولوژی دیجیتال سینمای جهان در این فیلم گفت: «این تکنولوژی حدود دو سال است که در جهان ابداع شده و در سینمای مستقل دنیا از این نوع دوربین با نام SI2K استفاده میشود».
او افزود: «این تکنولوژی اولین بار در ایران در «اخراجیها 2» به کار رفته است. وقتی فیلمی به جشنواره راه پیدا میکند کپی 4 یا 5 آن نمایش داده میشود، ولی به دلیل نبود زمان کافی کپی اول فیلم در جشنواره نمایش داده شد».