آفتابنیوز : سرویس بینالملل- مطبوعات جهان عرب به خصوص روزنامه «القدس العربی» در یادداشتهایی جداگانه به بررسی منازعه اخیر میان ایران و عربستان سعودی و تشدید لفاظی مقامهای عالیرتبه سعودی علیه تهران پرداختهاند.
به گزارش آفتابنیوز، «القدس العربی» در یادداشتی تحت عنوان «منازعه ایران و عربستان سعودی به کدامین سو میرود؟» به قلم «احسان فقیه» مینویسد: «تنها یک سال پس از انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی ایران، کشورهای همسایه با آغاز جنگ ایران و عراق مواجه شدند. ایجاد شورای همکاری خلیج فارس در سال ۱۹۸۱ میلادی یک گام برای هماهنگی مشترک در سیر اتحاد و همبستگی کشورهای عربی منطقه بود و بخش مهمی از آن مربوط به تاریخ مقابله عربستان برابر ایران بود. از بغداد تا سوریه و سپس لبنان و یمن و باب المندب خلیج فارس و عربستان سعودی با ایران مواجه شدهاند. در سالهای آغازین انقلاب ایران شاهد تنش در روابط ایران و عربستان سعودی بودیم. برای مثال، رویاوریی زائران و پلیس عربستان سعودی و پس از آن گروه بزرگی از ایرانیان سفارت عربستان سعودی در تهران را گرفتند. بدین ترتیب تا سال ۱۹۹۱ میلادی روابط عربستان با ایران قطع شد. پس از حمله عراق به کویت قدری آرامش میان دو کشور برقرار شد. با حضور آیتالله هاشمی رفسنجانی به عنوان رییسجمهور شاهد دورهای از تغییر در مسیر ایران از طریق برنامههای فرهنگی و اقتصادی بودیم که از برخورد و منازعه دوری میکرد. روابط میان ایران و عربستان سعودی به طور کلی از سال ۱۹۹۷ میلادی پس از پیروزی دولت اصلاحات بهبود یافت و سیاست کاهش تنش از سوی او پیگیری شد. با این حال، در سال ۲۰۰۳ میلادی، ترس عربستان سعودی از ایران شدت گرفت. واشنگتن به عراق حمله کرد و عراق به دست گروههای مورد حمایت ایران افتاد. پس از آن احمدینژاد نامزد محافظهکاران در سال ۲۰۰۵ میلادی به قدرت رسید. سال ۲۰۰۷ میلادی شاهد حضور شدید ایران در عراق بودیم و روابط تهران و ریاض بدتر شد. حضور ایران در منطقه منجر به وقوع تظاهرات در بحرین در سال ۲۰۱۱ میلادی شد و عربستان سعودی وادار به مداخله مستقیم شد. در حالی که ایران برنده رویارویی در عراق بود، عربستان سعودی به دنبال تاثیرگذاری بر ایران از طریق فشار دیپلماتیک و اقتصادی بود. دو طرف در جنگ سوریه از طرفین مخالف یکدیگر حمایت میکردند. اوباما روند توافق با ایران را در پیش گرفت و با هزینه امنیتی کشورهای خلیج فارس. ترس از افزایش نفوذ ایران به خصوص در یمن شدت گرفت. در سال ۲۰۱۵ تنش در روابط میان دو کشور افزایش یافت به خصوص پس از کشته شدن زائران ایرانی در منا. آخرین پرده از نمایش تنش در روابط دو کشور اما شلیک موشک از یمن به سوی عربستان بود که عربستان مدعی شد ایران موشکها را در اختیار انصارالله قرار داده است».
این روزنامه مینویسد اقدامات فعلی عربستان سعودی علیه ایران را نمیتوان جدای از روابط امریکا و عربستان در دوران قدرتمداری جمهوریخواهان و ترامپ تفسیر کرد. اکنون هدف هر دوی آنان تضعیف ایران و حمله به توافق هستهای و تقویت موضع اعراب در منطقه است.
این روزنامه در ادامه این پرسش را مطرح میکند که آیا جنگ میان دو جبهه قریبالوقوع است؟ و پاسخ میدهد: «عربستان سعودی از نظر مالی خسته است چرا که در یمن در حال جنگ علیه انصارالله است. گویی که تبدیل به جنگی بیپایان شده است. علاوه بر آن از نظر مسائل داخلی پس از تصمیمات امینتی و اقتصادی اخیر ولیعهد عربستان آن کشور در نوعی گیجی به سر میبرد که میتوان آن را ناشی از نوعی بیاحتیاطی و غرور کاذب دانست. عربستان سعودی همچنین نیروی موشکی ایران در داخل و خارج از آن کشور را محاسبه میکند. همچنین حمایت ایران از جنبشهای شیعه در منطقه. در مورد ایران هنوز تاثیرات اقتصادی نخستین جنگ خلیجفارس و تحریمهای اقتصادی که از سال ۲۰۰۶ میلادی وضع شده بود بهبود نیافتهاند و همچنان ضررهای خود را نشان میدهند. همچنین ایران در محاسبه خود میداند که در صورت جنگ با عربستان سعودی تنها با عربستان مواجه نخواهد شد بلکه انتظار میرود بسیاری از کشورهای عربی که از ریاض حمایت میکنند مورد حمله قرار گیرند.»
این روزنامه در پایان مینویسد: «این احتمال وجود دارد که تشدید تنش میان عربستان و ایران تا جدی پیش رود که عربستان خواستار حداکثر حمایت عربی و بینالمللی برای استفاده از حق تلافی خود علیه تهران شود. این بدان معناست که عربستان خواستار تحمیل دور جدید تحریمها علیه ایران در پوششی قانونی و بینالمللی شود. هدف عربستان سعودی و همراهانش تضعیف حداکثری ایران و حزبالله در منطقه است.
«الشرق الاوسط» در یادداشتی دیگر به قلم «صبحی حدیدی» با عنوان «ریاض و تهران در میانه سلیمانی و جربا» مینویسد: معادله منطقهای در منازعات میان ایران و عربستان سعودی را باید از این صحنه متقارن آغاز کرد: «با حمایت عربستان سعودی گروههای مخالف دولت سوریه نشست ریاض ۲ را از سر میگیرند در یک صحنه ضعیف برای بازی تئاتری و بیدستاورد و آن را بسیار ضعیف به پایان میبرند. در مقابل مشارکت اخیر روحانی رییسجمهوری ایران در اجلاسی در سوچی با حضور اردوغان رییسجمهوری ترکیه و پوتین رییسجمهوری روسیه را میبینیم که به درک متقابلی درباره آینده سوریه رسیدهاند. این تنها توازن بین شکست نشست ریاض و موفقیت سوچی نبود بلکه واقعیت آن است که ریاض ۲ یک تمرین اولیه از سوی اپوزیسیون سوریه برای کنفرانس بعدی سوچی است که مسکو در آن میخواهد طرخ بزرگ برای راه حل سیاسی را ارائه کند. شرکای روسیه یعنی تهران و آنکارا در این موضوع ترامپ و نتایناهو را کنار گذاشتهاند. به عبارت دیگر، واقعیت آن است که به نظر نمیرسد نشست ریاض ۲ و تلاشهای عربستان سعودی در مقابل تلاش ترکیه، ایران و روسیه نتیجهبخش باشند و بتوان جناحهای مختلف اپوزیسیون سویه را متحد ساخت».
این یادداشتنویس در پایان افزوده است: «قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس است که در سوریه، عراق و یمن حضور دارد و با روسیه روابط نزدیکی دارد. واقعیت آن است که سوچی یک موفقیت برای ایران بود. نفوذ ایران در حال افزایش است و این قابل رویت است».
«الشرق الاوسط» همنین در یاداشتی تحت عنوان «عربستان سعودی تبادل شفاهی خشونت را افزایش میدهند» به قلم «نجاح محمد علی»، مینویسد: «شاهزاده محمد بن سلمان توصیفات عجیبی را برای مقام عالی رهبری ایران به کار برده است. ایرانیها اما متعجب نشدند زیرا آنان زمان برکناری شاهزاده مقرین بن عبدالعزیز و انتصاب محمد بن سلمان درک کردند که با ولیعهدی مواجه هستند که مانند صدامی جدید در منطقه برخورد میکند. ایران گفت که جهان به نظرات محمد بن سلمان توجه نمیکند چرا که نابالغ و مضحک است. اما آنچه میتوان گفت این است که شاهزاده بن سلمان به ضراحت تلاش میکند تا روابط میان عربستان و اسرائیل را بهبود بخشد. او میخواهد این پیام مهم را منتقل کند که متحد اسرائیل است و اتحاد کامل استراتژیک میان دو کشور باید وجود داشته باشد. باید گفت که اظهارات اخیر محمد بن سلمان به معنای پایان جنگ نیابتی میان ایران و عربستان سعودی است. بن سلمان با هدف قرار دادن لفظی بالاترین مقام جمهوری اسلامی یک جنگ واقعی را آغاز کرده است که تنها با تغییرات رادیکال در منطقه به پایان خواهد رسید».
این یادداشتنویس با جدی دانستن خطر میافزاید: «اگر با استعفای حریری عربستان نتواند به هدف خود برسد حنگ مستقیم میان عربستان و ایران بدون شک به جنگی منطقهای تبدیل میشود. آیا ما شاهد آمادگی ایران برای جنگ هستیم؟ فرمانده سپاه اخیرا گفته است که ایران آماده حمایت از انصارالله در یمن است. او گفته که ما از جنگ مستقیم دوری میکنیم و توصیه میکنیم که سعودیها غرور را کنار بگذارند. [سردار]سردار جعفری هرگونه مذاکرهای بر سر برنامه موشکی ایران را رد کرد. او همچنین تسلیحات حزبالله را غیرقابل مذاکره دانست.»
او در پایان مینویسد: رهبری ایران پیام مثبتی را به عربستان سعودی در سخنرانی خود ارسال کردند و گفتند آنچه در سفارت عربستان سعودی رخ داد، خیلی بد بود و سبب آسیب رساندن به ایران و اسلام شد. علیرغم این موضع از سوی رهبر ایران، عربستان سعودی دیپلماتهای خود را فراخواند و روابط دیپلماتیک با ایران را قطع کرد. اکنون شاهد تهدید در برابر تهدید هستیم.»