علیرضا نصرآبادی افزود: برداشت کما تنها به اندازه مصرف خانوار سه تا پنج کیلوگرم مجاز است و برداشت به منظور بهرهوری اقتصادی ممنوع است.
وی با بیان اینکه فرسایش خاک، تخریب مرتع و حفظ نشدن پوشش گیاهی از جمله دلایلی است که نمیتوان به خاطر آن کما را به طور عمده برداشت کرد، اضافه کرد: به دلیل ۲۰ سال خشکسالی، برداشت کما از مراتع استان تحت کنترل و نظارت است تا در این شرایط این گیاه دارویی دچار آسیب نشود.
نصرآبادی بیان کرد: هر بوته از کما، حاصل جوانه مولد گل آن است، در صورت برداشت سالها طول میکشد تا دوباره احیا شود و بذر خاصی برای کاشت ندارد به همین دلیل حفاظت از این گیاه در دستورکار این ادارهکل قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه همزمان با فصل رویش این گیاه (اوایل اسفندماه)، گشتهای نظارتی اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستانها به مناطق تحت پوشش اعزام میشوند، اضافه کرد: ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی با تمامی افرادی که نسبت به برداشت غیرمجاز این گیاه اقدام کنند در مراتع و محورهای مواصلاتی استان برخورد خواهند کرد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی تصریح کرد: برخورد با فروشندگان این گیاه در بازار مرکز استان از حیطه نظارت و برخورد این اداره کل خارج است و با توجه به اینکه بیشتر مراتع خراسان جنوبی دارای پوشش گیاهی فقیر است باید بیش از گذشته مراقب پوشش گیاهی باشیم.
نصرآبادی ادامه داد: پارسال به دلیل خشکسالی رویش کما را در مراتع نداشتیم، اما امسال به دلیل بارندگیهای خوب در فصل زمستان، گیاه کما در حال رویش است، انتظار ما از مردم این است که برداشت کما برای مصرف خانوار را به صورت اصولی انجام دهند تا این گونه دارویی دچار آسیب نشود.
و، اما خواص کما
محسن پویان پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند هم گفت: کما برای گوارش و حذف انگلهای رودهای مفید است و مصرف آن حملات صرع را کاهش میدهد. در کشورهای صنعتی از صمغ این گیاه، کپسول ضد ویروس برای آنفلوآنزای خوکی ساختهاند، همچنین کما دارای املاح و ویتامینهای زیادی بوده که خاصیت ضد میکروبی دارد.
وی با بیان اینکه جوانههای گل در این گیاه باعث رشد دوباره آن میشود، اضافه کرد: این در حالی است که این قسمت از «کما» نیز مصرف غذایی دارد.
پویان ادامه داد: اگر جوانه گل در کما از بین برود، حداقل شش سال طول میکشد تا این گیاه برای بار دیگر در زمین رشد کند، همچنین از صمغ این گیاه، آنغوزه به دست میآید.
کما بوتهای سرسبز است که اوایل اسفندماه و اوایل فصل بهار در بیابانهای خراسان جنوبی به صورت خودرو میروید، این گیاه که ساقه و برگ آن سبز و چرب است، خوراک زمستانی دام است.
این گیاه استفاده دارویی فراوانی دارد، در بهار و در پای ریشه آن نوع قارچ غیرسمی میروید که در بین مردم محلی به «سماروق» معروف است و خیلی از قارچهای پرورشی بزرگتر و خوشمزهتر است.
کما بوی خاصی دارد که بعضیها از افراد آن را خوشبو خطاب میکنند و بعضی دیگر از بوی آن بیزارند و وقتی بز یا گوسفند از این گیاه استفاده کنند، شیر و ماست عطر کما میدهد و بسیار مقوی است.
محل رویش گیاه کما بیشتر در دشتها بوده و در مناطق کوهستانی به ندرت دیده میشود، برخی مردم خراسان جنوبی این گیاه را برداشت و در تهیه انواع نان، خورشت و پلو از آن استفاده میکنند.
بیش از هشت میلیون عرصه منابع طبیعی در خراسان جنوبی وجود دارد و در ۲۲۰ هزار هکتار از مراتع این استان گیاهان دارویی میروید.