خسارت ۱۷ میلیارد دلاری آلودگی هوا در سال گذشته

محسن فرهادی روز یکشنبه درباره وضعیت آلودگی هوا افزود: این خسارت‌ها بر اساس فرمول‌های بانک جهانی قابل محاسبه است. این میزان خسارت، بیش از بودجه سالانه وزارت بهداشت است، وقتی پیشگیری‌ها مورد نظر قرار نمی‌گیرد، این خسارت‌ها به تمام دستگاه‌های اجرایی و همه مردم وارد می‌شود و نه تنها این خسارت‌ها از جیب ما رفته، بلکه منجر به از دست رفتن جان عزیزان ما شده است.

وی ادامه داد: حوزه‌های مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در زمینه آلودگی هوا وظایف مختلفی دارند؛ یکی از این موارد، کمی سازی خسارت‌های بهداشتی و اقتصادی وارده درباره آلودگی هواست که در حدود یک ماه اخیر، محاسبات مربوط به یک سال گذشته انجام شده است.

بیش از ۵۸ هزار مرگ منست به آلودگی هوا/ هشت هزار فوتی فقط در استان تهران

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: همچنین در سال ۱۴۰۳، بیش از ۵۸ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور گزارش شده که بیش از هشت هزار مورد آن مربوط به استان تهران است.

این مرگ‌ها در بیماران مختلف از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، تنفسی، بیماری‌های صعب العلاج و سرطان‌ها رخ داده است؛ حتی برخی بیماران که بیماری زمینه‌ای نداشته‌اند و بر اساس آلودگی هوا دچار حمله قلبی شده و فوت کرده‌اند نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

تعطیلی‌ها مُسکن موقت است

فرهادی درباره تعطیلی مدارس به واسطه آلودگی هوا گفت: وزارت بهداشت از تعطیلی مدارس خوشحال نمی‌شود، اما وقتی متوجه می‌شویم که شرایط جوی می‌تواند منجر به مرگ انسان‌ها شده و سلامت شهروندان را به خطر بیندازد، باید از این مُسکن موقت استفاده کرد.

کدام شهر‌ها بیشترین و کمترین آلودگی هوا را دارند؟

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این سئوال که کدام شهر‌ها بیشترین و کمترین وضعیت آلودگی هوا را دارند، بیان کرد: در سال ۱۴۰۳ شهر‌های مختلفی درگیر آلودگی هوا بوده‌اند؛ در راس این شهرها، به ترتیب اهواز، اصفهان، تهران، کرج و مشهد قرار دارند که بیشترین میزان غلظت آلاینده PM ۲.۵ در سال را داشته‌اند.

به گفته وی، شهر‌های سنندج و رشت کمترین میزان آلودگی هوا را داشته‌اند؛ اما حتی این میزان پایین هم از میزان استاندارد سازمان جهانی بهداشت، بالاتر است.

وی افزود: این سنجش‌ها در محدوده ۹ تا ۴۲ میکروگرم بر مترمکعب ذرات معلق است که استاندارد ملی عدد ۱۲ میکروگرم بر مترمکعب را اعلام کرده و سازمان جهانی بهداشت عدد ۵ میکروگرم بر مترمکعب را استاندارد می‌داند. بهترین شهر ما یعنی سنندج، عدد ۹ میکروگرم بر مترمکعب را نشان می‌دهد که از استاندارد ملی ما کمتر و از استاندارد جهانی بیشتر است. این اعداد برای اهواز ۴۲ میکروگرم بر مترمکعب، برای اصفهان ۳۴ میکروگرم بر مترمکعب، برای تهران ۳۳ میکروگرم بر مترمکعب است که همه این موارد چندین برابر استاندارد ملی و استاندارد جهانی هستند.

فرهادی اظهار کرد: این استاندارد ملی با توجه به شرایط کشور ما تدوین شده که شامل مواردی مانند سوخت، میزان خودرو‌های فرسوده و ... است. ذره معلق PM ۲.۵ در واقع ذره قابل تامل از نظر بهداشتی و اقتصادی محسوب می‌شود.

چرا هوای رشت و شهر‌های شمالی هم آلوده شده است؟

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این سئوال که چرا هوای شهر‌های شمالی مانند رشت هم آلوده شده، بیان کرد: آلودگی هوا در شهر‌هایی مانند رشت به دلایل مختلف رخ داده، اما یکی از دلایل، زباله سوزی است. مشکل پسماند در شهر رشت وجود دارد که پسماندسوزی اتفاق می‌افتد. همچنین در برخی موارد، پسماند‌های کشاورزی نیز در شهر‌های شمالی سوزانده می‌شود. در گذشته به دلیل وزش باد و بارندگی بیشتر، هوای آلوده در یک منطقه باقی نمی‌ماند، اما در حال حاضر با توجه به بارندگی کمتر، همچنان هوای آلوده باقی می‌ماند.

اگر اقدامات بلند مدت انجام شود، شاهد آلودگی هوا نخواهیم بود

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تمهیدات کمیته اضطرار آلودگی هوا که به درخواست وزارت بهداشت در نظر گرفته می‌شود، اقدامات آنی و کوتاه مدت محسوب می‌شوند؛ اقدامات بلند مدت رفع شرایط موجود است، یعنی با توجه به جغرافیای شهر تهران یا سایر کلانشهرها، باید اقداماتی برای رفع آلودگی هوا انجام شود. اگر اقدامات بلند مدت برای رفع آلودگی هوا که مربوط به ۲۱ دستگاه اجرایی است، انجام شود، شاهد این وضعیت در آلودگی هوا نخواهیم بود. اگر سوخت اصلاح شده، ایجاد آلاینده‌ها توسط خودرو‌ها کاهش پیدا کند، ناوگان حمل و نقل عمومی از استفاده از سوخت فسیلی به سمت استفاده از برق بروند یا خودرو‌های اسقاط از چرخه خارج شده، موتورسیکلت‌ها برقی شوند، معادن شن و ماسه و صنایع اطراف تهران و شهر‌های بزرگ از پخش آلاینده‌ها جلوگیری کنند، شاهد چنین شرایطی نخواهیم بود.

وی ادامه داد: وقتی مدارس غیرحضوری شده یا طرح‌هایی مانند زوج و فرد از درب منازل اجرا می‌شود، تمهیدات فوری و کوتاه مدت است و در واقع مجبور هستیم برای حفظ سلامت عمومی، این اقدامات فوری را انجام بدهیم.

وزارت بهداشت چه وظیفه‌ای در زمینه آلودگی هوا دارد؟

فرهادی بیان کرد: یکی از وظایف وزارت بهداشت این است که آثار بهداشتی و اقتصادی آلودگی هوا بر کشور را محاسبه کرده و در اختیار همگان قرار بدهد. نکته دیگر، اطلاع رسانی مناسب از طریق رسانه‌هاست که خطر‌های آلودگی هوا را اعلام کرده و بر خودمراقبتی تاکید کنیم.

وی افزود: وظیفه دیگر وزارت بهداشت، ارائه هشدار‌ها پس از اعلام سازمان هواشناسی است؛ در حال حاضر اعلام شده که وضعیت آلودگی هوا تا پایان روز دوشنبه ادامه دارد و ارائه هشدار‌ها توسط وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، انجام می‌شود. جلسه‌های کمیته اضطرار آلودگی هوا در استان‌ها به درخواست وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار می‌شود.

فرهادی ادامه داد: همچنین وزارت بهداشت در این مواقع با توجه به شرایط نامناسب آلودگی هوا، باید آمبولانس‌های اورژانس را در سطح شهر در حالت آماده باش داشته باشد تا بتوانیم خدمات مناسب را به بیماران ارائه کنیم. همچنین میزان ورودی به بیمارستان‌ها افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه بیمارستان‌ها نیز در حالت آماده باش قرار می‌گیرند تا اقدامات درمانی به مراجعه کنندگان ارائه شود.

تاثیر سوخت‌ها بر آلودگی هوا

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره کیفیت سوخت و تاثیر آن بر آلودگی هوا اظهار کرد: سوخت‌های مختلفی از جمله بنزین، گازوییل، مازوت در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند و میزان آلایندگی این سوخت‌ها از استاندارد‌ها فاصله دارد؛ اگر سوخت‌های یورو۴ و یورو۵ و استاندارد به اندازه کافی تولید شود، قطعا در کاهش آلودگی هوا موثر خواهد بود.

عوامل موثر بر آلودگی هوای شهر‌ها

فرهادی درباره عوامل موثر بر آلودگی هوا بیان کرد: اولین مورد موثر بر آلودگی هوا، شرایط جغرافیایی و اقلیمی کشور است که شامل حرکت باد و بارندگی می‌شود. عامل دیگر، سرد شدن هوا و پدیده وارونگی است. وقتی پدیده وارونگی رخ می‌دهد، به دلیل خشکسالی‌ها و عدم بارش باران و وزش باد، آلودگی هوا باقی می‌ماند.

وی ادامه داد: عامل دیگر، خودرو‌های فرسوده هستند؛ اگر این خودرو‌ها اجازه تردد در سطح شهر را نداشته باشند، شرایط بهتر خواهد شد. همچنین خودرو‌های جدید هم باید به صورت سخت گیرانه تولید شوند. همچنین سوخت خودرو‌ها تا سوخت صنایع باید آلاینده کمتری داشته باشند.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: در مناطقی مانند اهواز و نفت خیز نیز باید موضوع فلرسوزی متوقف شود؛ گاز‌های خارج شده در حال حاضر با تکنولوژی قدیمی، سوزانده می‌شود، در حالی‌که در تکنولوژی‌های جدید، این گاز‌ها به چا‌های نفت تزریق شده و برای پالایش مورد استفاده قرار می‌گیرند. فلرسوزی در مناطق نفت خیز منجر به آلودگی هوای این شهر‌ها می‌شود.

برخی گمان می‌کنند پیشگیری، لوکس است

وی اظهار کرد: برخی گمان می‌کنند اقدامات در حوزه بهداشت و سلامت، لوکس است؛ اما وقتی به شرایط آلودگی هوا می‌رسیم، متوجه می‌شویم که اقدامات در حوزه بهداشت و سلامت، ناگزیر است. به طور مثال اگر خودرو‌ها برقی نشوند، باید از سوخت فسیلی استفاده کرد. برای این‌که سوخت فسیلی با کیفیت شود، باید سرمایه گذاری کرد.