مهرداد زینلیان در نشستی با خبرنگاران به مناسبت هفته پیشگیری از سرطان روده بزرگ (کولورکتال) که امروز (سهشنبه، ۳ خرداد) برگزار شد، اظهار کرد: میزان بروز سرطان ناظر بر موارد جدید در بازه زمانی مشخص است، ولی میزان شیوع یعنی فراوانی بیماری در جامعه که بازه زمانی مشخص در آن مطرح نیست.
وی با بیان اینکه سرطانها معمولا بیماری افراد مسن هستند، گفت: دادهها نشان میدهد سن بروز سرطان در جامعه ما ۱۰ سال پایین آمده و این خیلی خطرناک است. علت آن سبک زندگی غلط از جمله تغذیه است.
معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه بیش از ۹۰ درصد از سرطانها ناشی از تغییر ژنتیکی عوامل محیط هستند، گفت: فقط ۱۰ درصد از سرطان ها ارثی است. کسانی که زمینه ارثی دارند و زمینه ژنتیکی را به ارث بردند، منتظر یک تلنگر هستد و اگر سبک زندگی سالمی را انتخاب نکنند زودتر مبتلا میشوند، بنابراین اگر کسی زیر ۴۰ سال به سرطان مبتلا شده، حتما زمینه ارثی داشته و باید بیشتر مراعات کنند.
وی با اشاره به اینکه در بدن یک انسان بالغ ۳۵ هزار میلیارد سلول وجود دارد، تصریح کرد: در هر ۲۴ ساعت میلیاردها تقسیم سلولی اتفاق میافتد، در هر تقسیمی، ماده سلولی باید همانندسازی انجام دهد که به طور طبیعی خطاهایی اتفاق میافتد اما بدن به طور طبیعی ساختارها را اصلاح میکند. به مرور تغییرات ژنتیکی اتفاق میافتد که این سیستمها نمیتوانند کار خود را درست انجام دهند و یکسری خطاها باقی میماند. سیستم دیگری توسط دستگاه ایمنی بدن وجود دارد که این خطاها را حذف میکند. این یک مکانیزم دفاعی خدادادی در بدن است، اما اگر ژن ها تغییر پیدا کنند فرایند مرگ برنامه ریزی شده برای حذف سلولهای سرطانی دچار اختلال میشود.
زینلیان با اشاره به اینکه روزانه ۱۰ هزار تا یک میلیون سلول سرطانی در بدن ما تولید ولی توسط سیستم ایمنی بدن حذف میشود، گفت: به دلیل تغییرات ژنتیکی ناشی از عوامل محیطی، بعضی از سلولهای سرطانی حذف نمیشوند و به مرور تبدیل به توده سرطانی میشوند. از زمان تشکیل تا تبدیل سلولهای سرطانی به یک توده سرطانی با قدرت تهاجم، زمان طولانی از ۵ تا ۱۵ سال طول میکشد و در این ۵ تا ۱۵ سال فرد از وجود سرطان در بدن خود بدون اطلاع است، متاسفانه وقتی مطلع میشود که دچار علائم میشود و دیگر برای درمان موثر نمیشود کاری کرد.
وی با تأکید بر اینکه اگر بتوانیم در مراحل اولیه با غربالگری سرطان را تشخیص دهیم، قابل درمان است، افزود: ۳۰ تا ۴۰ درصد از سرطانها در اثر استعداد ژنتیکی ایجاد میشوند و ژنهای متعددی در انتقال بیماری نقش دارند که میتوانیم مشاره ژنتیک و غربالگری در سنین زودرس انجام دهیم. در واقع با آزمایش ژنتیک میشود تشخیص داد، چه عاملی باعث ایجاد مشکل شده و از آن پیشگیری کرد. اگر در خانوادهای سابقه سرطان وجود دارد و یا فردی از نزدیکان در سن زیر ۵۰ سال مبتلا به سرطان شده، حتما نیاز به مشاوره ژنتیک سرطان دارند.
معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه اگر بیماری در خانواده ارثی باشد انتظار داریم نیمی از افراد خانواده ناقل ژن سرطان باشند، خاطرنشان کرد: اگر این افراد را امروز غربالگری نکنیم ممکن است تا قبل از ۵۰ سالگی با سرطان پیشرفته به ما مراجعه کنند، بنابراین غربالگری در این افراد اهمیت زیادی دارد.
زینلیان با بیان اینکه بیشترین سرطانها بی علامت هستند، گفت: شایعترین علامت سلامتها بی علامتی است، براین اساس راه موثر غربالگری است و بیش از نیمی از سرطانهای شایع را با غربالگری میتوان تشخیص داد و درمان کرد.
پیمان ادیبی، فوق تخصص گوارش و کبد و رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد مرکز آموزشی درمانی الزهرا(س) نیز در این نشست با بیان اینکه برخی افراد استعداد اولیه ژنتیکی برای ابتلا به بیماری دارند، گفت: اگر این افراد سبک زندگی سالمی نداشته باشند احتمال ابتلای بیشتری به بیماری دارند.
وی با اشاره به اینکه یک دهه برای رشد و تهاجم غیر طبیعی سرطان طول میکشد، گفت: هرچقدر طول تماس با عوامل خطر زیاد شود، شانس اصلاح سلولهای غیر طبیعی و شانس کشتن آنها پس از ساخت کم میشود، بنابراین سن سهم زیادی در بین عوامل ابتلا به سرطان دارد و وقتی سن جامعه افزایش مییابد نرخ رشد سرطان نیز بیشتر میشود.
به گزارش ایسنا، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه حتی وقتی سرطان تشخیص داده شود درمان آن تبعات اجتماعی و اقتصادی دارد، گفت: این درحالی است که در مرحله پیش بیماری میشود از سرطانهایی مثل سرطان روده بزرگ جلوگیری کرد، به همین دلیل هفته پیشگیری از سرطان روده بزرگ در دنیا برگزار میشود.
ادیبی مراجعه با بیان اینکه مراجعه برای دریافت خدمات پیشگیری از سرطان در جامعه کم است، گفت: ارائه خدمات پیشگیری باید خواست مردم باشد. در حال حاضر فیت برای افراد ۵۰ سال به بالا رایگان است و میتوانند برای غربالگری و تشخیص پولیپ روده بزرگ به مراکز بهداشتی مراجعه کنند تا در صورت تشخیص پولیپ بتوانند از تبدیل آن به توده های سرطانی در سنین بالا جلوگیری کنند.