آفتاب: بهعقیده دولت ایران، بهای عدم موفقیت «ناتو» در کنترل تولید تریاک در افغانستان را جوانان ایرانی میپردازند.
مهدی صفری -معاون وزیر امور خارجه ایران- این گلایه را در پایان بازدید سه روزه از انگلیس بیان کرد. او در این سفر - که در جهت بهبود روابط بین دو کشور انجام شده بود - با «دیوید میلیبند» وزیر امور خارجه و دیگر مقامات بلندپایه دولت انگلیس دیدارو گفتوگو داشت. یکی از معدود زمینه های همکاری ایران و بریتانیا مبارزه با مواد مخدر است. صفری بابت عدم پیشرفت در این زمینه اظهار ناامیدی کرد.
صفری در گفتوگو با «گاردین» گفت: «متاسفانه وضعیت در افغانستان روز به روز بدتر و بدتر میشود. در مقایسه با پنج یا شش سال گذشته، وضعیت بسیار وخیمتر است. حجم داروها و مواد مخدر مشتقشده از تریاک افغانستان -که منبع بیش از 90 درصد تریاک جهان است- که از طریق ایران قاچاق می شود در طی پنج سال گذشته پنج برابر شده و خود مواد نیز بسیار قویاثرتر شدهاند.
صفری گفت: «کاش فقط تریاک بود. 350 لابراتوار تولید کننده مواد مخدر در افغانستان وجود دارند که از تریاک، محصول هروئین و کریستال تولید میکنند». کریستال نوع خالصی از هروئین است که در ایران به نام «کراک» شناخته میشود.
صفری اضافه کرد: «65 درصد این لابراتوارها در استان «هلمند» که مرکز تولید تریاک افغانستان است واقع اند. استانی که مقر پادگانهای نیروهای بریتانیا است».
صفری اظهار داشت که اگرچه در وزارت خارجه انگلیس به خوبی و با احترام صحبتهای او را شنیدهاند، اما امید چندانی به بهبود وضعیت موجود حاصل نکرده است. آنها میگویند وظیفه ما مبارزه با تروریسم است نه مبارزه با مواد مخدر!
به گفته صفری این دو از هم جدا نیستند. این دو مساله به هم بستگی دارند. مواد مخدر منبع درآمد خوبی برای شورشیان و گروههای تروریستی است. بایست به کل قضیه بصورت یک مشکل واحد نگاه کرده و با آن برخورد کرد: تروریستها، شورشیان و مواد مخدر.
مقامات بریتانیایی چهارشنبه اعلام کردند که برخورد با این لابراتوارها در راستای سیاست مشترک با دولت افغانستان برای برخورد ریشهای با بانیان اصلی مواد مخدر به جای برخورد با کشاورزانی که خشخاش میکارند در برنامه کاری بریتانیا بوده است.
همچنین به آخرین گزارش اداره مواد مخدر و تبهکاری سازمان ملل در مورد افغانستان که ماه پیش منتشر شد اشاره کردند که حاکی بر کاهش 19 درصدی سطح زمینهای زیر کشت تریاک نسبت به سال گذشته بود (اگر چه تولید به علت نرخ بالاتر برداشت محصول تنها 6 درصد کاهش یافته است). در این گزارش همچنین آمده بود تعداد استانهای عاری از کشت تریاک افغانستان از 13 استان به 18 استان افزایش پیدا کرده است.
اگر چه سیاستمداران بریتانیایی بر این نکته واقف هستند و تصدیق میکنند که ایران لطمات زیادی بابت تجارت مواد مخدر افغانستان متحمل شده و همواره نقش بسیار مهمی در تلاش برای بستن راههای قاچاق در مرزهایش با افغانستان و پاکستان ایفا کرده است.
عبور مواد مخدر از طریق ایران مشکل اجتماعی جدیای برای ایران به وجود آورده است. تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر در ایران بین یک میلیون تا ده میلیون نفر تخمین زده میشود. چهار سال پیش بیشتر این افراد از تریاک استفاده میکردند اما امروز اکثریتشان از هروئین یا کریستال مصرف میکنند.
صفری چهارشنبه گذشته در لندن گفت: «ایران نسل بسیار جوانی دارد و شما میدانید که چنین مواد مخدری چه تاثیراتی بر چنین جمعیتی دارد. از این رو این روند، مشکل دردناک و محنتآوری برای ماست».