کمبود ویتامین دی با نگرانیهای بهداشتی از جمله افزایش خطر ابتلا به آلزایمر، دیابت، پوکی استخوان، بیماریهای قلبی و حتی وضعیتهای جدی دیگر از جمله سرطان پروستات ارتباط نزدیک دارد.
همچنین مشخص شده که شانس زنده ماندن فردی که مبتلا به فقر ویتامین دی است، پایینتر از فردی است که سطوح ویتامین دی نرمال دارد. فراوانی غذاهایی که سرشار از ویتامین دی هستند، همچون شیر و ماست و زرده تخم مرغ و ماهی کم است و یکی از بهترین گزینهها برای دریافت کافی این ویتامین، قرارگیری در معرض نور خورشید است.
به گفته متخصصان مصرف شیر عامل مهم پیشگیری از بیماریهای پوکی استخوان، قلبی عروقی و دیابت نوع دو است. کارشناسان مصرف شیر را تضمین کننده سلامت و مصرف روزانه شیر را برای تأمین ویتامینها و کلسیم مورد نیاز بدن ضروری میدانند.
بر اساس آخرین آمار سرانه مصرف شیر هم اینک میانگین مصرف شیر و فرآوردههای لبنی در جهان بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم و در ایران یک چهارم این استاندارد است.
شما با انجام یک آزمایش خون ساده میتوانید متوجه سطح ویتامین دی در بدن تان شوید. اساسا گروههای پرخطری که در معرض فقر ویتامین دی هستند، از این قرارند:
افرادی که مقدار زیادی چربی در بدن خود دارند: چربیها ویتامین دی را جذب میکنند و مقدار زیاد چربی در بدن ویتامین دی بیشتری جذب میکند و در این میان سهم کمتری برای بدن میماند تا از آن برای اعمال حیاتی استفاده کند.
افرادی که داروهای خاصی استفاده میکنند: مصرف کنندگان این داروها در معرض ابتلا به فقر ویتامین دی هستند:
داروهای حاوی کورتیکو استروییدها میتوانند جذب کلسیم را کاهش دهند و در متابولیسم ویتامین دی اختلال ایجاد کنند.
داروهای حاوی ارلیستات و داروهای حاوی کلسترامین میتوانند جذب ویتامین دی و دیگر ویتامینهای محلول در چربی را مختل کنند.
داروهایی که برای کنترل حملات صرع مصرف میشوند مخصوصا فنوباربیتال و فنیتوین در کار ویتامین دی اختلال ایجاد میکند و جذب کلسیم را کاهش میدهد.
مبتلایان به افسردگی: به گفته محققان بریتانیایی افرادی که سطوح ویتامین دی پایین تری در خون خود دارند، دو برابر بیشتر از دیگران در معرض افسردگی هستند. یک فرضیه این است که ویتامین دی هورمونها و مناطقی از مغز که مسئول تنظیم خلق و خو هستند را تحت تاثیر قرار میدهد و کمبود آن منجر به افسردگی میشود.
بزرگسالان بالای ۵۵ سال: هرچه پوست تیرهتر میشود، توانایی سنتز ویتامین دی از طریق نور خورشید کاهش مییابد؛ بنابراین کمبود ویتامین دی در این افراد باید از طریق مصرف غذاهای سالم شامل ماهی قزل آلا، شیر، قارچ یا غلات و آب میوههای غنی شده و در برخی مواد مکملهای ویتامین دی جبران شود.
افراد با پوست تیره تر: در پوست این افراد مقدار بیشتری ملانین وجود دارد که همان رنگدانه است. این رنگدانهها توانایی بدن در ساخت ویتامین دی در مقابل نور آفتاب را کاهش میدهند. اگر پوست تیره دارید باید به منابع غذایی سرشار از ویتامین دی متکی باشید نه فقط نور خورشید.
بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده: ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است یعنی جذب آن بستگی به توانایی روده در جذب چربی دارد. مبتلایان به بیماری کرون یا کولیت زخم سطوح ناکافی ویتامین دی را دارند.
کارمندان اداره ها: این افراد به علت عدم دریافت نور کافی خورشید از گروههای پرخطری هستند که در معرض فقر ویتامین دی قرار دارند و نیازمند پیروی از یک رژیم غذایی هوشمند و مصرف مکملهای ویتامین دی هستند.
گیاه خواران: محصولات حیوانی مانند قزل آلا و زرده تخم مرغ، شیر و ماست از جمله غذاهای غنی از ویتامین دی هستند که البته در میان گیاه خواران و یا مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز طرفدار ندارند. اگر گیاه خوار هستید باید به دنبال منابع دیگر غنی از ویتامین دی مانند قارچ، و یا غلات غنی شده باشید و یا این که بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید.