پرفشاری زمانی اتفاق میافتد که فشار خون بیش از حد طبیعی افزایش پیدا کند؛ بیماریی خاموش که میتواند عوارضی جبران ناپذیر به دنبال داشته باشند.
این بیماری عارضهای شایع و خطرناک است که در کشوری مانند آمریکا حدود ۵۰ درصد بزرگسالان از آن رنج میبرند، فشار خون بالا اغلب علامتی ندارد، اما میتواند به ارگانها و رگهای بدن به ویژه رگهای مغز، قلب چشم و کلیه آسیب وارد کند، تشخیص اولیه در این بیماری بسیار حائز اهمیت است، زیرا در مراحل اولیه میتوان با تنظیم فشار خون از آسیب به رگها و آسیب جبران ناپذیر جلوگیری کرد.
درمان فشار خون بالا شامل تغییر سبک زندگی و مصرف برخی داروهاست تا بتوان از سکته قلبی و مغزی جلوگیری کرد.
علائم فشار خون چیست؟
فشار خون بالا به عنوان بیماری خاموش شناخته میشود و بیشتر مردم زمانی از بیماری خود مطلع میشوند که یک عارضه وخیم رخ داده باشد، اما با این حال ممکن است علائمی نیز در فشار خون بروز کند که توجه به آنها میتواند در تشخیص فشار خون بالا در مراحل اولیه کمک کند.
علائم فشار خون بالا عبارتند از: سر درد، تنگی نفس، خون دماغ، درد قفسه سینه، خون در ادرار. با توجه به این علائم و تشخیص فشار خون بالا در مراحل اولیه و تغییر سبک زندگی و در صورت نیاز مصرف دارو میتوان خطر سکتههای قلبی و مغزی را کاهش داد، اگر فردی سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی داشته باشد باید حداقل سالی یکبار سلامت قلب و فشار خون خود را کنترل کند.
علل ابتلا به فشار خون بالا
۲ نوع فشار خون بالا داریم که هر کدام دلایل مختلفی دارند؛ فشار خون اولیه و فشار خون ثانویه. فشار خون اولیه که هایپرتنشن اساسی نام دارد نوعی از فشار خون است که علت مشخصی ندارد. بر اساس نظر محققان علت اینکه مکانیسم فشار رگهای خونی در این افراد تغییر میکند هنوز مشخص نیست، اما فاکتورهایی وجود دارند که میتوانند منجر به بروز این نوع فشار خون شوند.
ژنتیک، فعالیت فیزیکی کم و محیط زیست از ریز فاکتورهای علل ابتلا به این فشار خون محسوب شوند.
بسیاری از افراد دارای سابقه فشار خون خانوادگی بالا هستند، فعالیت فیزیکی آنها کم است و سبک زندگی نا مناسب و رژیم غذایی نادرست میتواند منجر به افزایش وزن، چاقی شکمی و افزایش ابتلا به فشار خون بالا محسوب شود.
فشار خون ثانویه اغلب به یکباره رخ میدهد و میتواند به بروز عوارضی، چون بیماری کلیوی، آپنه خواب، بیماری و حملههای قلبی، اختلال تیروئیدی، بروز عوارض دارویی منجر شود.
تشخیص فشار خون بالا
فشار خون بالا با اندازهگیری فشار خون به سادگی قابل تشخیص خواهد بود، البته در صورتی که عدد فشار خون بالا باشد، در برخی موارد پزشک تستهای دیگری برای وضعیت سلامت فرد تجویز کند که از جمله آن تستها میتوان به تست ادرار، اندازهگیری کلسترول و فاکتورهای خونی، گرفتن نوار قلب و اکوی قلب و سونوگرافی کلیه اشاره کرد.
عدد فشار خونتان را بدانید
فشار سیستولیک عددی بالاست که در اندازهگیری فشار خون نشان داده میشود و فشار رگهای خونی در هنگام ضربان قلب و پمپاژ خون به سایر نقاط بدن دیده میشود، این نوع فشار عدد پایینی است که فشار در رگهای خونی را بین ضربانهای قلب نشان میدهند.
در حالت طبیعی فشار خون باید کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه باشد؛ افرادی که فشار خون آنها بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلیمتر جیوه باشد بهطورمعمول پزشک فقط توصیه میکند تا فرد سبک زندگی خود را تغییر دهد.
افرادی که بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلیمتر جیوه باشد و عدد فشار پایین خود بین ۸۰ تا ۸۹ میلیمتر جیوه باشد در مرحله نخست ابتلا به فشار خون و افرادی که فشار خون آنها بالاتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و عدد پایین آنها بالاتر از ۹۰ میلیمتر جیوه باشد، در مرحله دوم ابتلا به فشار خون قرار دارند.
افرادی که فشار خون آنها بالاتر از ۱۸۰ میلیمتر جیوه باشد و عدد پایین فشار خون بالاتر از ۱۲۰ میلیمتر جیوه باشد در معرض خطر جدی فشار خون قرار دارد و با علائمی مانند سردرد و تنگی نفس مواجه میشوند و باید به سرعت تحت درمان اورژانسی قرار گیرند.
درمان فشار خون بالا عبارتند از سبک زندگی سالم، رژیم غذایی کم نمک و فعالیت بدنی زیاد، مصرف داروهای کاهنده فشار خون، کاهش استرس، رسیدن به وزن مناسب، کاهش مصرف گوشت، افزایش مصرف میوه و سبزی محسوب میشود.