یک تیر و دو نشان مصرف ویتامین D برای پیگیری از پوکی استخوان و کرونا

مهشید احمدیان اظهار کرد: ۲۰ اکتبر که امسال با ۲۹ مهرماه مصادف شده روز جهانی پوکی استخوان است که در ایران تا ۶ آبان به عنوان هفته ملی پوکی استخوان نامگذاری شده است.

وی با بیان اینکه پوکی استخوان به سست شدن استخوان ها گفته می شود که استخوان بافت طبیعی خود را از دست می دهد و شکننده می شود، افزود: عوامل موثر در پوکی استخوان به دو عامل اصلی زمینه های ژنتیکی و زمینه های بیرونی تقسیم می شود. اگر کسی در خانواده سابقه پوکی استخوان دارد باید مراقب باشد چون احتمال ابتلا به پوکی استخوان را دارد.

مدیرگروه بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت استان اصفهان به عوامل بیرونی موثر در ابتلا به پوکی استخوان اشاره کرد و افزود: سن از عوامل موثر در پوکی استخوان است. استخوان بافت مرده نیست، بلکه این بافت دائم تولید و یکسری سلول ها حذف می شود، اما وقتی نسبت تولید به حذف، به هم بخورد و تخریب استخوان بیشتر از جایگزینی باشد، باعث پوکی استخوان می شود.

وی با اشاره به اینکه در زنان و مردان بالای ۵۰ سال برداشت از استخوان بیشتر از جایگزینی است، تصریح کرد: در زنان بالای ۵۰ سال از هر ۳ زن یک نفر مستعد ابتلا به پوکی استخوان و در مردان بالای ۵۰ سال از هر ۵ نفر یک نفر مستعد ابتلا به پوکی استخوان است. علت بیشتر بودن شیوع پوکی استخوان در زنان این است که هرمون های زنان به دلیل حاملگی و شیردهی استقامت استخوان را بیشتر می کند، اما وقتی سن افزایش می یابد اثر حفاظتی هورمون ها هم از بین می رود.

احمدیان از دیگر عوامل خارجی موثر در ابتلا به پوکی استخوان را مصرف داروهایی مثل کورتن دانست و افزود: مصرف داروی بیماری های مزمن، دیابت نوع یک و کم کاری طولانی مدت تیروئید که درمان نشده باشد، سوء تغذیه و سوء جذب کمبود ویتامین D و کلسیم باعث پوکی استخوان می شود.

وی با بیان اینکه اگر ۴ سانتی متر از قد فردی کوتاه شد باید احتمال پوکی استخوان بدهد، افزود: کسانی که قهوه و کافئین زیاد مصرف می کنند، کسانی که سرطان دارند و شیمی درمانی می شوند و یا داروهای ضد صرع مصرف می کنند همه مستعد پوک استخوان هستند و باید برای تراکم استخوان مورد سنجش قرار گیرند.

مدیر گروه بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت استان اصفهان با اشاره اینکه بیش از ۷۰ درصد ایرانی ها کمبود ویتامین D دارند، خاطرنشان کرد: ویتامین D یکی از اجزای اصلی برای تراکم استخوان است و همینطور کلسیم، اما مواد غذایی که حاوی کلسیم هستند بیشتر در دسترس است و مصرف می شود درحالی که مواد غذایی حاوی ویتامین D کمتر است.

وی با تاکید براینکه تحقیقات ثابت کرده مردم باید حتما مکمل ویتامین D مصرف کنند، اظهار کرد: در شهر اصفهان که آلودگی هوا مثل یک سد بین نور خورشید واقعی و ما هست باید مکمل ویتامین D مصرف شود، بنابراین توصیه می شود افراد ویتامین D بدن خود را با آزمایش چک کنند و اگر در حد طبیعی است ماهی ۵۰ هزار واحد ویتامین D استفاده کنند.

احمدیان با بیان اینکه ویتامین D هزار، ۵ هزار و ۵۰ هزار واحدی در بازار وجود دارد، گفت: مردم باید به واحد ویتامین D دقت کنند، چون ویتامین D محلول در چربی است و مصرف زیاد آن ایجاد مسمومیت می کند و به کبد فشار می آورد. اگر کسی کمبود ویتامین D دارد باید حتما به پزشک مراجعه و دوز بیشتر ویتامین D مصرف کنند.

وی تحرک و ویتامین D را دو پایه اصلی برای پیشگیری از پوکی استخوان عنوان کرد و افزود: همچنین عدم مصرف الکل و کشیدن سیگار هم در پیشگیری از پوکی استخوان تاثیرگذار است. باتوجه به همه گیری کرونا که منجر به کاهش تحرک و بیرون رفتن از منزل شده، افراد برای حفظ سلامت خود باید حتما در منزل تحرک داشته باشند و در صورت امکان ورزش های هوازی انجام دهند، چراکه تحرک همراه با تغذیه مناسب به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کند.

مدیرگروه بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت استان درخصوص تشخیص پوکی استخوان هم گفت: تشخیص صرفا با سنجش تراکم استخوان ممکن است که آزمایش تخصصی است و متخصص باید انجام دهد. کسی که علامت دارد یا زنان بالای ۵۰ سال برای این آزمایش معرفی می شوند، وگرنه افراد عادی نیازی به این آزمایش ندارند و تغذیه و تحرک مناسب و مصرف مکمل ویتامین D به آنها توصیه می شود.

وی با بیان اینکه آماری از شیوع پوکی استخوان در استان نداریم، تصریح کرد: هیچ پیمایش و تحقیقی در این رابطه صورت نگرفته که چند درصد افراد پوکی استخوان دارند. پوکی استخوان بیماری خاموش است و وقتی تشخیص داده می شود که فردی دچار شکستگی استخوان شود. اما می دانیم کمبود ویتامین D در جامعه ۷۰ درصد است، بنابراین می توانیم برآورد کنیم تقریبا زنان بالای ۵۰ سال ۳۳ درصد و در مردان بالای ۵۰ سال حدود ۲۰ درصد احتمالا درجاتی از پوکی استخوان را دارند، اما آمار دقیق تر در کشور هم وجود ندارد.

احمدیان با بیان اینکه برنامه های پوکی استخوان چند سال است اطلاع رسانی می شود، خاطرنشان کرد: قرار بود برنامه هایی در زمینه بیماری پوکی استخوان داشته باشیم و با استفاده از دستگاه های پیشرفته برای سنجش تراکم استخوان، پیمایش ها و تحقیقاتی بر روی افراد علامت دار صورت گیرد که همه گیری کرونا اتفاق افتاد.

وی با یادآوری اینکه وقتی می گوییم پوکی استخوان از سن بالای ۵۰ سال شیوع بیشتری دارد به این معنا نیست که از این زمان باید برای پیشگیری اقدام کرد، گفت: بلکه از دوران جنینی باید مادر مراقبت تغذیه خود باشد و کودکان هم باید مکمل های ویتامین D و کلسیم مصرف کنند و تحرک کافی داشته باشند تا زمانی که استخوان ها رو به تحلیل می رود استقامت کافی داشته باشند. متاسفانه به خاطر همه گیری کرونا کودکان این روزها به مدرسه نمی روند و جلوی کامپیوتر و گوشی و تبلت نشسته اند، اما باید حتما تحرک کافی داشته باشند.

مدیر گروه بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت استان با تاکید براینکه در همه گیری کرونا افراد باید مصرف به اندازه ویتامین D را جدی بگیرند، گفت: در مقالات متعدد ثابت شده ویتامین D در پیشگیری از ابتلا به کرونا تاثیر دارد. علاوه بر این افراد تحرک بدنی در منزل را جدی بگیرند چون تحرک بدنی، ایمنی بدن را بالا می برد و باعث می شود در مقابل کرونا محافظت شوند ضمن اینکه از پوکی استخوان هم جلوگیری می کند.

وی به اثر جاذبه زمین بر روی استخوان ها اشاره و خاطرنشان کرد: هرچقدر راه برویم اثر جاذبه زمین بر استحکام استخوان ها بیشتر می شود. حتی سالمندی که نمی تواند ورزش کند باید آرام برود و برای خودش آب بیاورد تا جاذبه بر روی استخوان هایش تاثیر بگذارد چون هر حرکتی بهتر از حرکت نکردن است.

احمدیان با بیان اینکه در پیشگیری از بیماری های غیرواگیر، تغذیه، تحرک و عدم مصرف سیگار و الکل اهمیت زیادی دارد، تاکید کرد: اگر مردم به تغذیه مناسب، تحرک کافی و عدم مصرف سیگار و الکل توجه داشتند ۸۰ درصد بیماری های غیرواگیر که عامل ناتوانی و مرگ و میر است کاهش می یافت.