در واقع، چنین روشهایی نهتنها رسیدن به وزن ایدهآل را مشکل میکند بلکه تاثیراتی بر سلامت بدن دارد که مراقبتهای خاصی را نیز میطلبد.
در ادامه این مطلب به شایعترین عوارض رژیمهای کاهش وزن سخت پرداخته ایم که به ترتیب عبارتند از:
عدمتعادل متابولیک
متابولیسم پایه بدن به انرژی مصرفی طی زمان استراحت اطلاق میشود که برای عملکردهای حیاتی اندامها ضروری است. هر فرد بزرگسال برای حفظ این عملکردهای حیاتی روزانه به ۲۰۰۰ کیلوکالری نیاز دارد و از همینرو با دریافت این مقدار انرژی میتوان وزن ثابتی داشت، زیرا روزانه این سطح انرژی در بدن مصرف میشود.
اساس رژیمهای لاغری کاهش وزن با کاهش دریافت کالری است. با اینحال، اگر مقدار انرژی یا ریزمغذیهای مصرفی خیلی پایین باشد، بدن واکنش نشان میدهد و سطح متابولیسم پایه کاهش پیدا میکند. بهعنوان مثال، در زمان استراحت بهجای ۲۰۰۰ کیلوکالری، ۱۶۰۰ کیلوکالری مصرف میشود. البته این مقدار در افراد مختلف متغیر است، اما در هر صورت از سطح نرمال پایینتر خواهد بود.
این شرایط حتی پس از اتمام دوره رژیم نیز برگشتپذیر نیست و گرچه فرد با دریافت روزانه ۲۰۰۰ کیلوکالری در وزن ثابت قرار داشت، اما اکنون باید این دریافت را همیشه پایینتر در نظر بگیرد. بههمین دلیل اکثر افراد پس از دوره رژیم دوباره افزایش وزن پیدا میکنند و هر دوره رژیم لاغری نیز متابولیسم را کاهش میدهد که این سیکل معیوب منجر به اضافهوزن جدی خواهد بود.
کمبود ریزمغذیها
در بعضی از رژیمهای سریع، گروههای غذایی بهخصوص منابع نشاسته ممکن است حذف شده و فرد فقط مجاز به خوردن یک یا دو نوع از گروههای غذایی است. منابع حاوی نشاسته، مغزها، حبوبات و میوهها علاوه بر تامین نشاسته حاوی دیگر ریزمغذیهای مهم مانند پتاسیم، منیزیوم، سلنیوم، فیبرها و ویتامینهای گروه B و C هستند که عدممصرف کافی منجر به کمبود این ریزمغذیها میشود.
تهدید سلامت استخوانها
کاهش وزن سریع بر سلامت استخوانها نیز تاثیر میگذارد که با توجه به سن، سطح فعالیت بدنی، جنسیت، سلامت عمومی و توده استخوانی متفاوت خواهد بود. مطالعات نشان میدهد خانمهای میانسال در صورت رعایت رژیم لاغری سریع و غیراصولی مستعد تحلیل توده استخوانی جدی خواهند بود؛ البته این عارضه در سنین نوجوانی و جوانی نیز قابلانتظار است.
اختلالات گوارشی
سوءهاضمه یکی از عوارض شایع رژیمهای لاغری سریع است. مصرف بالای پروتئین و چربیها که در بعضی رژیمها توصیه میشود با روند هضم مشکلی همراه است و منجر به نفخ، ریفلاکس، یبوست یا اسهال میشود.
اختلالات روانی تغذیه
مطالعات نشان میدهد ۳۵ درصد افرادی که رژیمهای لاغری سریع دنبال میکنند، مستعد اختلالات جدی تغذیه میشوند و ۲۵ درصد آنها در معرض ابتلا به اختلالات روانی مرتبط با تغذیه هستند. در بعضی از این رژیمها، فرد مجبور به اندازهگیری مداوم و جدی مقدار کالری غذاهاست که بهتدریج نگرش منفی نسبت به بعضی خوراکیها مانند نان پیدا میکند، زیرا نان را عامل جدی اضافه وزن میداند. این نوع رفتارهای تغذیهای بهطور مستقیم عامل اختلالات تغذیه نیست، اما زمینه بروز چنین مشکلاتی را تسهیل میکند.