مسیر سخت جو بایدن برای بازگشت به برجام؛ موانع توافق ایران و آمریکا چه هستند؟

سرویس بین الملل- روزنامه نیویورک تایمز می‌نویسد: "بازگشت دوباره آمریکا به برجام در عمل دشوارتر از آن چیزی است که بایدن در شعار از آن سخن گفته است. ترامپ با خارج ساختن امریکا از برجام و وضع تحریم علیه ایران کاری کرد که وضعیت را برای سیاستمداران در ایران و امریکا پیچیده ساخته است.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ نیویورک تایمز افزوده است: ایران خواستار پرداخت بهای خروج امریکا از برجام توسط دولت بعدی امریکا و لغو تحریم‌ها شده است. ایران برای چانه‌زنی اهرم‌هایی در اختیار دارد. زمانی که ترامپ به قدرت رسید ایران در حدود ۱۰۲ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در اختیار داشت که طبق مفاد برجام محدود شده بود. پس از خروج امریکا از برجام سطح اورانیوم غنی‌شده ایران به بیش از سطح ذکر شده در برجام افزایش یافت.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیرا گزارش داد که ایران بیش از ۲.۴۴۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در اختیار دارد که هشت برابر بیش از محدوده ذکر شده در برجام است. در نتیجه، اکنون ایران اگر بخواهد به بمب اتمی دست یابد سریع‌تر از گذشته قادر خواهد بود(ایران بارها ادعای تلاش برای دست‌یابی به بمب هسته‌ای را رد کرده است).‌ ایران اما ممکن است لغو تحریم‌های موشکی را به عنوان پیش‌شرط مذاکره خواستار شود؛موضوعی که برای بایدن دشوار خواهد بود.

"رابرت اینهورن" مذاکره‌کننده هسته‌ای که اکنون پژوهشگر در انستیتو بروکینگز است می‌گوید علیرغم آن که ایران خواستار پرداخت غرامت از سوی امریکا برای جبران خسارت وارده بر آن کشور ناشی از کارزار فشار حداکثری شده، مقام های ایرانی می دانند که امریکا هرگز چنین غرامتی را به ایران پرداخت نخواهد کرد .او اما معتقد که ایران علاوه بر طرح خواست لغو تحریم‌های هسته‌ای، خواستار لغو تحریم‌های حقوق بشری و موشکی و تحریم‌های به ادعای امریکا به دلیل حمایت ایران از تروریسم نیز خواهد شد.

اینهورن می‌گوید بایدن از نظر فنی و سیاسی به سختی می‌تواند این خواسته‌های ایران را برآورده سازد.‌ اینهورن اما می‌گوید در صورت لغو بخشی از تحریم‌ها در ازای پایبندی ایران به برجام، تهران از این توافق موقت برای تقویت اقتصادش حمایت خواهد کرد.

"الی گرانمایه" کارشناس مسائل ایران در شورای روابط خارجی اروپا می‌گوید رهبری ایران علیرغم فشار دولت امریکا، در را برای بازگشت امریکا به برجام باز گذاشته‌اند. او معتقد است که ایشان به روحانی اجازه داده‌اند تا فضا را مستعد ساخته تا این پیام را به دولت بایدن ارسال نماید که ایران از بازگشت امریکا به برجام استقبال می‌کند".

"نیویورک تایمز" در ادامه می‌نویسد مشکل اصلی بایدن در لغو تحریم‌های مرتبط با حقوق بشر و تحریم‌های موسوم به حمایت از تروریسم است چرا که لغو آن کار دشواری است و بسیاری از دموکرات‌ها در کنگره حامی این تحریم‌ها هستند. گرانمایه اما معتقد است که تاکید اصلی ایران بر لزوم لغو تحریم بانک مرکزی ایران است تا مبادلات مالی تسهیل شود.

"تریتا پارسی" از بنیانگذاران شورای ایرانی - امریکایی (نایاک) معتقد است هدف بایدن باید فراتر از توافقی ساده باشد و او باید خواست عادی‌سازی روابط دیپلماتیک ایران و امریکا را مطرح سازد‌".

فارین افیرز: نزدیکی ایران به روسیه و چین کار را برای بایدن دشوارتر می سازد

نشریه "فارین افیرز" نیز با اشاره به اینکه دولت بایدن خواستار بازگشت به برجام و تعامل سازنده‌تر با ایران است، اشاره می‌کند که ایران در طول چهار سال گذشته تغییر کرده است. یکی از تغییرات رخ داده توسط ایران نزدیک شدن آن کشور به چین و روسیه و تقویت همکاری اقتصادی و نظامی با آن دو کشور بوده است.

این نشریه می افزاید: "اکنون روسیه و چین در ایران در تمام حوزه‌ها حضور دارند؛ از زیرساخت‌های نفتی تا بنادر و بخش‌های دفاعی‌. نتیجه این نزدیکی آن است که ایران به آسانی در برابر فشار تسلیم نخواهد شد. اکنون رهبران ایران به چین نه تنها به عنوان کشوری برای دور زدن تحریم‌های امریکا بلکه به عنوان یک منبع مالی، فناوری و نظامی که می‌تواند به ایران در مقابله با فشار امریکا کمک کند، نگاه می‌کنند. چین همواره از تحریم‌های امریکا علیه ایران انتقاد کرده و آن را ناقض حاکمیت ملی ایران دانسته است‌. چین سرمایه‌گذاری‌ای ۴۰۰ میلیارد دلاری برای ارتقای صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران انجام داده است‌. چینی‌ها در بنادر ایران از جمله چابهار و جاسک حضوری فعال دارند. اگر پروژه خط لوله انرژی در آن منطقه اجرایی شود و از تنگه هرمز عبور کند، کار برای امریکا درباره هرگونه اقدام نظامی علیه ایران دشوار خواهد شد. روسیه نیز سابقه طولانی در به چالش کشیدن موضع واشنگتن در قبال تهران دارد. روسیه با تحریم‌های تازه امریکا علیه ایران مخالفت کرده است. روسیه از فروش تسلیحات به ایران خرسند خواهد شد و ایران نیز خواستار خرید این تسلیحات است؛ به خصوص در حال حاضر که تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران لغو شده‌اند. روسیه علاقمند به دسترسی به پایگاه‌های نظامی در ایران است و نیروهای سپاه قدس با روس‌ها در سوریه همکاری داشته‌اند".

این نشریه می‌افزاید: "دولت بایدن راه دشواری برای متقاعد کردن ایران به منظور آمدن پای میز مذاکره برای توافقی تازه پیش رو خواهد داشت‌. بایدن باید تلاش کند تا ایران را از چین و روسیه دور کند. با این حال، او گزینه زیادی برای عرضه به ایران به عنوان مشوق ندارد؛ به کشوری که میل، علاقه و هدفی برای تشویق ائتلاف با امریکا ندارد".