کدام خیانت به ملت است؛ شکست تحریم‌ها یا تعلل و فرصت‌سوزی؟!

سید احمد علم‌الهدی در خطبه نمازجمعه (۳۰آبان) خود که به صورت مجازی برگزار شد، در اظهاراتی توهین‌آمیز نسبت به مسئولان کشور با بیان اینکه فرصت دانستن نتایج انتخابات آمریکا، یا جهل است یا خیانت، گفته است: «آنانی که جریان تحول انتخاباتی آمریکا را فرصت می‌دانند، یا واقعاً نادان و ناآگاه هستند، نه یک نادان و ناآگاه معمولی؛ نادان و ناآگاهی که جهلشان یک جهل مرکب است و از این‌ها جاهل‌تر وجود ندارد و اگر این نیستند، خائن و خیانت‌کار هستند و در مقام خیانت به ملت، آمدند تحول در انتخابات آمریکا را به‌عنوان فرصت معرفی می‌کنند و سرنوشت و مقدرات این ملت را برای مرتبه دیگر به فسادی بکشند که از این روزی که در فشار اقتصادی هستیم، خیلی بدتر باشد.»

واکنش فعالان سیاسی

این اظهارات با واکنش‌های مختلفی همراه شده از جمله محمد مهاجری، فعال اصولگرا در این رابطه نوشت: لفظ حضرت ایشان اطلاق دارد به همه افرادی که نتیجه انتخابات امریکا را فرصت می‌دانند؛ یعنی ایشان هیچ استثنائی هم برای آن قائل نشده‌ و حتی افراد معتقد به‌نظام و مصلحت‌ها را هم منها نکرده‌اند.

«... از حضرت ایشان تقاضا می‌کنم ۱۰ استاد روابط بین‌الملل که مورد تأییدشان هستند معرفی کنند تا هر دو باهم در برابر آن اساتید، زانو بزنیم و سوادمان را عرضه کنیم و حق قضاوت درباره دانایی یا نادانی را به آن‌ها بسپاریم.»

مهاجری در بخشی از نوشتار خود تاکید کرده: مقولاتی نظیر انتخابات امریکا ، موضوع‌های نظری است و هر فردی می‌تواند دیدگاه خود را بیان کند و تصمیم نهایی در این موارد با نظام جمهوری اسلامی است و رفتارهایی مانند نیت‌خوانی که از طرف آقای علم الهدی سر می‌زند، کما فی السابق، نتیجه‌ای جز وهن جایگاه عزیزی چون ایشان را به همراه ندارد.

عباس عبدی فعال سیاسی نیز در مطلبی در کانال تلگرامی خود نوشت: ... بیان این نوع سخنان تا وقتی‌ موجب توهین و اتهام نشده مشکلی ندارد و برای خوانندگان جذابیت‌های خاص خود را دارد که فراوان است... اما هنگامی‌که به توهین و اتهام زنی می‌رسد دیگر نمی‌توان مساله را به درک و آگاهی گوینده ارجاع داد بلکه به وجود تبعیض در سازوکارهای حقوقی مربوط می‌شود. اگر یک شهروند عادی چنین اظهاراتی را علیه آنان کند فوری رسیدگی و مجازات می‌شود اما آنان مصون هستند و این تبعیض خطرناک‌تر از اصل این بیان است.

شخصیت‌های دیگری همچون علی مطهری نیز واکنش‌های شدید و تندتری به علم‌الهدی نشان داده‌اند.

فراموشی توصیه و تاکیدات رهبری

البته این اظهارات در حالی از سوی امام جمعه مشهد مطرح و نسبت‌های خیانت‌کار به کارگزاران نظام داده شده است که سیاست‌ها و نگاه‌های رهبر معظم انقلاب همواره بر این منظر تاکید داشته که از توهین به مسئولان نظام پرهیز شود زیرا آنان فرزندان این کشورند و نباید با مواضع و اظهارنظرها، شکاف میان دلسوزان نظام و زمینه تضعیف آن‌ها پدید آید.

سیاست خارجی از نگاه رهبری

تاریخ نشان داده کشورهایی می‌توانند نسبت به رقبای خود در عرصه بین‌المللی دست‌ بالا داشته باشند که با درک درست از تغییر و تحولات بین‌المللی، تاکتیک‌های دیپلماتیک مناسب را اتخاذ کنند.

انتخابات اخیر ایالات متحده نیز در همین چارچوب می‌تواند مورد توجه حکومت‌ها و دستگاه دیپلماسی آن‌ها قرار گیرد تا ضمن توجه به تغییر و تحولات در آن کشور، بتوان بهترین موضع‌گیری‌ها و سیاست‌ها را معطوف به منافع ملی دنبال کرد.

در عرصه دیپلماسی نیز، صاحبان تریبون می‌توانند با چراغ راه قرار دادن مواضع رهبری، با رویکرد دفاع از منافع ملی کشورمان حرکت کنند زیرا براساس بیانات رهبری «تنها راه در پیش پای ملّت ایران عبارت است از قوی شدن؛ باید تلاش کنیم قوی بشویم؛ ما از مذاکره هم ابائی نداریم.»

رهبر معظم انقلاب همچنین پیش از آن تاکید کرده بود: «من نمی‌گویم با دنیا قطع رابطه کنید، این اصلاً نظر بنده نیست. از اوّلِ انقلاب، بنده جزو آن آدمهایی بودم که اصرار داشتم بر ارتباط -ارتباط با اطراف دنیا- الان هم همان عقیده را دارم، لکن بحثِ من این است که ما پای قدرتمند و طبیعیِ خودمان را با عصای بیگانه عوض نکنیم.»

علاوه بر این، اصول روابط بین‌الملل از منظر آموزه‌های اسلام نیز یادآور می‌شود که باید با پذیرش و به رسمیت شناختن واحدهای بین‌المللی، به تعامل با آن‌ها بپردازیم و طبیعی و مشروع بدانیم که هر کدام با نگرش‌های خاص، به دنبال تامین منافع خود باشند.

قرآن نیز، نه بر عداوت میان انسان‌ها بلکه بردوستی و صلح ابراز امیدواری می‌کند به طوری که در آیه ۷ سوره ممتحنه تاکید می‌شود «عَسَی اللَّهُ أَنْ یَجْعَلَ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَ الَّذِینَ عَادَیْتُمْ مِنْهُمْ مَوَدَّةً » یعنی «امید است که خدا دوستی میان شما و دشمنانتان برقرار گرداند.»

هرچند عده‌ای در مخالفت‌های خود به پیمان‌شکنی ایالات متحده در دوران ترامپ تاکید دارند که طبیعتا قابل تامل است و نمی‌توان با وجود آن پیمان‌شکنی و زیرپا گذاشتن تعهدات در برجام، بنا را بر مذاکره‌ای جدید گذاشت اما اگر تحولات اخیر آمریکا و تغییر ترامپ، آن‌ها را از مسیر عهدشکنی به انجام تعهدات بازگرداند، فرصتی است که در مسیر عقلانیت در روابط بین‌الملل و همچنین منویات رهبری و روابط بین‌الملل در اسلام قرار دارد.

آیا ایران به دنبال مذاکره مجدد با آمریکاست؟

دولتمردان بویژه رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه درباره فرصت‌سازی در سیاست خارجی کشور با توجه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تاکید کرده‌اند که هدف، شکستن تحریم‌ها در قالب اجرای برجام از طریق بازگشت دولت بعدی ایالات متحده به توافق هسته‌ای است.

در همین رابطه می‌توان به سخنان محمدجواد ظریف در گفت‌وگوی اخیر با روزنامه ایران اشاره کرد که گفت: سیاست آمریکا با فشار حداکثری علیه مردم ایران شکست خورد و این سیاست را هم هر قدر ادامه دهد بیشتر شکست خواهد خورد.

وزیر امور خارجه افزود: دیدگاهی در داخل کشور مطرح است مبنی بر اینکه پروسه لغو تحریم‌ها بدون انجام هیچ گفت‌وگویی انجام شود. تبیین کردم که چرا این کار نیازی به مذاکره ندارد... مذاکره در چارچوب ۵+۱ امکانپذیر است، اما ورود آمریکا به این چارچوب نیازمند این است که خود را با مقررات تطبیق دهد.

«... همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند، ما هیچ وقت میز را ترک نکردیم. این آمریکا بوده که از اتاق مذاکره رفته بیرون، حالا باید برگردد به داخل اتاق. ... یک کاری که می‌تواند اتوماتیک‌وار انجام شود و نیازی هم به شرط و یا حتی مذاکره نیست، اینکه آنها وظایف خود را طبق قطعنامه ۲۲۳۱ (شورای امنیت سازمان ملل) انجام دهند و ما نیز تعهداتمان را طبق برجام انجام می‌دهیم. این نه نیازی به مذاکره دارد و نه شرط. این کار شدنی است... در واقع اگر برگردد به اجرای تعهداتش، ما هم به تعهدات برجامی برمیگردیم. این نیاز به مذاکره ندارد.

این سخنان ظریف نیز بر این نکته تاکید دارد که هدف دولت، انجام مذاکره دوباره با آمریکا نیست، بلکه استفاده از برجام برای شکست تحریم‌ها و فشار اقتصادی است و حتی وی تصریح کرده که ایران هیچ شرطی را برای بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای نمی‌پذیرد: «... بایدن اگر می‌خواهد امتیازهای برجام را کسب کند اولاً باید مشخص باشد که ایران شرطی را نمی‌پذیرد. ما یک اسب را دوبار نمی‌خریم و دوبار هم نمی‌فروشیم.»

دولت نشان داده در این چند سال که ترامپ بارها چشم به مذاکره داشت و به شیوه‌های مختلف برای این کار تلاش کرد، اما با ایستادگی ملت، هیچ توجهی به سیاست‌های زورگویانه کاخ سفید نداشت به‌گونه‌ای که با وجود وساطت‌های متعدد از جانب کشورهایی چون ژاپن، فرانسه و دیگر کشورها، حاضر به مذاکره با ایالات متحده به رهبری ترامپ نشد.

در واقع دولت، در روزهای پس از خروج ترامپ از برجام، هیچ‌گاه سرنوشت کشور را به انتخابات آمریکا و تغییر رییس‌جمهوری آن کشور گره نزده بود و عملکردش در تقویت زیرساخت‌های تولیدی کشور، تحقق اقتصاد بدون نفت، افتتاح طرح‌های بزرگ اقتصادی و راهبرد تقویت روابط با هم‌پیمانان بین‌المللی، بیش از پیش، حکایت از آن دارد که سرنوشت کشور معطوف به تلاش کارگزاران دولت در تقویت بنیه داخلی بوده است.

برهمین اساس دولت تاکید دارد که اکنون، رفتن ترامپ، فرصتی برای فروپاشی تحریم‌هاست و نه مذاکره دوباره برای برجام. البته روحانی بارها تاکید کرده که آمریکا ابتدا باید خسارات خروج از برجام را بپردازد سپس به میز مذاکره‌ای که ترک کرده بازگردد.

با توجه به این توضیحات، انتظار می‌رود صاحبان تریبون، به ویژه مذهبی، در اظهاراتشان ضمن حفظ اخلاق و پرهیز از توهین به کارگزاران نظام، رویکردهایی را در پیش گیرند که مبتنی بر اصول اسلام، قرآن و ائمه و دیگر بزرگان دین قرار دارد تا بتوانیم در کنار هم برای عزت ایران و منافع ملی و بهبود وضعیت مردم، گام‌هایی موثر برداریم.