آلاسکا میزبان نشستی بی‌سابقه؛ برگ برنده ترامپ در برابر پوتین چیست؟
پس از هفته‌ها جدال در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، احتمال دارد دونالد ترامپ و همتای روسی‌اش ولادیمیر پوتین روز جمعه در آلاسکا ملاقات کنند. اگر چنین شود، و به‌ویژه اگر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز در جلسه حضور داشته باشد، بی‌شک این دیدار به یک رویداد پرهیجان تبدیل خواهد شد.
تنها گزینه ترامپ
ملاقات بین ترامپ و پوتین می‌تواند نقطه عطفی در تلاش‌های طولانی‌مدت و متوقف شده برای پایان دادن به جنگ اوکراین باشد. با این حال، اگرچه گزارش‌هایی درباره چارچوب یک توافق‌نامه قابل‌اجرا برای خاتمه جنگ منتشر شده، اما موانعی برای پایان دادن به درگیری در یک روز باقی است. ترامپ ممکن است امیدوار باشد که بتواند یک توافق بزرگ با پوتین به دست آورد، اما هدف فوری او — صلح در اوکراین — بهتر است با انتظارات واقع‌بینانه دنبال شود. اگر او با برنامه‌ای واقعی برای مذاکرات جدی میان کیف، مسکو و واشنگتن وارد آلاسکا شود، دیپلماسی‌اش موفق خواهد بود. برای این کار، ترامپ باید از افرادی که ممکن است بخواهند روند را تخریب کنند، بپرهیزد، از وسوسه کسب پیروزی‌های سریع اما بی‌معنا اجتناب و تمرکز خود را بر آنچه برای پیشبرد صلح در اوکراین لازم است، حفظ کند.
نشست ترامپ و پوتین در زمان حساس جنگ برگزار می‌شود. اکنون روسیه برتری نظامی غیرقابل انکاری دارد. این کشور سه برابر اوکراین نیروی انسانی است و سالانه دو تا سه برابر کل ناتو مهمات تولید می‌کند. از سوی دیگر، موقعیت نظامی اوکراین در میدان نبرد رو به وخامت است. کمبود نیروی انسانی بزرگ‌ترین چالش این کشور است: کیف به سادگی قادر نیست سربازان کافی برای نگه داشتن تیپ‌ها در خطوط مقدم جذب کند، به‌ویژه با وجود نرخ بالای فرار از خدمت. در بسیاری از نقاط، از جمله اطراف شهر مهم پوکروفسک، خطوط دفاعی اوکراین به نظر در آستانه فروپاشی هستند.آمریکا و اروپا توان کمی برای تغییر بنیادی توازن نظامی به نفع اوکراین دارند. هیچ‌کدام نمی‌توانند مشکلات نیروی انسانی کیف را حل یا مقادیر زیاد سلاح‌های اضافی ارسال کنند. حتی طرح جدید دولت ترامپ برای تامین سلاح اوکراین از طریق خرید مستقیم کشورهای اروپایی — که نسبت به روش قبلی که از ذخایر کاهش یافته آمریکا برداشت می‌شد بهبود یافته — تنها مقدار محدودی تسلیحات جدید فراهم خواهد کرد.
محاسبات پوتین تغییر نمی‌کند
ترامپ تهدید کرده که تحریم‌های مستقیم بیشتری علیه روسیه اعمال می‌کند و وعده داده تحریم‌های ثانویه علیه کشورهایی مانند هند و چین که به خرید نفت روسیه ادامه می‌دهند، وضع خواهد کرد. با این حال، این مجازات‌ها به احتمال زیاد محاسبات پوتین را تغییر نخواهد داد؛ موضوعی که خود ترامپ هم به آن اعتراف کرده است. روسیه سال‌ها برای مقابله با فشار اقتصادی آمریکا و اروپا آماده شده و اقتصادش با وجود تلاش‌های گسترده غرب به طرز قابل توجهی تاب آورده است.
تا پیش از سفر اخیر فرستاده ترامپ، استیو ویتکاف، به مسکو، تعاملات سیاسی برای پایان دادن به جنگ تقریبا متوقف شده بود. ترامپ باید از این ملاقات با پوتین برای شروع دوباره تلاش‌های دیپلماتیکی استفاده کند که در آغاز دوره ریاستش بدان متعهد شد. بنابراین، ترامپ و تیم امنیت ملی‌اش باید یک دستور کار متمرکز و فهرست کوتاهی از اهداف قابل دستیابی تنظیم کنند.
اول، ترامپ باید بحث خود با پوتین را بر اوکراین متمرکز کند. او شاید وسوسه شود تا بحث را به مسائل گسترده‌تر دو جانبه میان روسیه و آمریکا گسترش دهد، از جمله فرصت‌های اقتصادی و رفع تحریم‌ها، نقش امنیتی آمریکا در اروپا، آینده ناتو یا ثبات راهبردی. اگرچه ترامپ باید مسائل را در سطح وسیع‌تر در نظر داشته باشد — به ویژه جایی که ممکن است به عنوان مشوق برای وادار کردن پوتین به مصالحه استفاده شود — اولویت این نشست باید یافتن راهی برای آتش‌بس و صلح پایدار در اوکراین باشد. تا زمانی که جنگ پایان نیابد، عادی‌سازی و بازسازی روابط با روسیه دشوار خواهد بود؛ هدف مهمی که نباید محور اصلی این ملاقات باشد.
واقع‌گرا باش!
دوم، ترامپ و مشاورانش باید پیروزی‌های کوچک را بپذیرند. نتایج لازم نیست تحول‌آفرین باشند تا جلسه مثمرثمر باشد. پایان جنگ احتمالا از مجموعه‌ای از گام‌های کوچک حاصل می‌شود، نه جهشی بزرگ. صرف ملاقات، ممکن است فوریت صلح را برای دو بازیگر برجسته کند. موافقت پوتین با توقف حملات هوایی برد بلند به اهداف غیرنظامی و انرژی، برنامه‌ریزی برای تبادل‌های بیشتر اسیران جنگی، یا برنامه‌ریزی برای ملاقات‌های بعدی در زمان‌های مشخص، همه پیشرفت‌های معنادار اما گام به گام خواهند بود که رنج جنگ را کاهش می‌دهند.
مهم‌ترین نتیجه‌ای که ممکن است از نشست روسای جمهور آمریکا و روسیه حاصل شود، تعهد مشترک به آغاز فرآیند واقعی مذاکرات، با حضور اوکراین، برای بررسی جزئیات و الزامات توافق پایدار است. حتی اگر در نهایت خود پوتین و ترامپ توافق را نهایی کنند، برای پایه‌گذاری توافقی پایدار به روندی برای چانه‌زنی نیاز خواهد بود. هر چه برنامه و جدول زمانی این روند مشخص‌تر باشد، احتمال موفقیت بیشتر است.
ترامپ باید مراقب افرادی باشد که ممکن است بخواهند او را از ملاقات با پوتین منصرف کنند یا پیشاپیش وادار به اتخاذ مواضعی کنند که مذاکرات را از ابتدا تضعیف نماید. در گذشته، رهبران اروپایی با تلاش‌های ترامپ جهت همکاری با پوتین مخالفت کردند و خواستار جدی گرفتن مطالباتش نبودند. بسیاری از رهبران اروپایی منافع آمریکا را در نظر ندارند بلکه می‌خواهند آمریکا را تا حد امکان درگیر اوکراین و اروپا نگه دارند. همچنین، در اوکراین کسانی هستند که می‌خواهند جنگ ادامه یابد تا قدرت سیاسی و اقتصادی خود را حفظ کنند. ترامپ باید این صداها و دیگر موارد را نادیده بگیرد و دیپلماسی خود را دنبال کند.ترامپ باید به یاد داشته باشد که منافع اندکی برای آمریکا در اوکراین وجود دارد. حمایت بی‌پایان آمریکا — چه نظامی، دیپلماتیک یا غیره — از این جنگ پایدار نیست و ممکن است حتی انگیزه بازیگران کلیدی را برای پایان دادن به جنگ کاهش دهد.
