در جستجوی صلح؛ آنچه میان ترامپ و پوتین در آلاسکا گذشت
«مکان مهم است»؛ این صحبت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکاست که پیشتر در زمینه املاک و مستغلات فعالیت داشته است.
دیدار «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه و ترامپ در عصر جدید حضور رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید روز جمعه در «آلاسکا» برگزار شد؛ جایی که روسیه آن را ۱۵۸ سال قبل و به بهای ۷.۲ میلیون دلار به آمریکا فروخت.
«جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره اول حضور ترامپ در کاخ سفید، پیش از نشست معتقد بود که این یک «پیروزی بزرگ» برای پوتین است، چراکه به‌رغم تمام حوادث رخ‌داده در جنگ اوکراین، او در خاک ایالات متحده مورد استقبال همتای آمریکایی قرار خواهد گرفت. او پس از نشست گفت که پوتین برنده شد، اما ترامپ هم بازنده نشد!
رسانه‌های آمریکایی یکی پس از دیگری در حال تهیه گزارش‌هایی بودند، مبنی بر اینکه روسیه قرار است در این نشست چراغ سبز واشنگتن برای ضمیمه بخش‌هایی از اوکراین را به خاک خود دریافت کند؛ آن‌هم در خاک آمریکا! اما فعلا چنین خبری به رسانه‌ها درز نکرده است. «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین تاکید کرده انتقال اراضی به روسیه، منتفی است.
رسانه‌های نزدیک به دموکرات‌ها از جمله سی‌ان‌ان و نیویورک‌تایمز گفته بودند نشست روز جمعه شدیدا به نفع مسکو و گزینه ایده‌آل برای کرملین است و به همین دلیل است که پوتین پس از چند روز «مذاکره فِیک» بلادرنگ آن را قبول کرد. آنها پس از نشست مشترکا تیتر زدند که «نشست ترامپ و پوتین درباره اوکراین بدون نتیجه پایان یافت». رسانه‌های اوکراین، اما به شدت از نشست آلاسکا بین روسای جمهور آمریکا و روسیه انتقاد کردند و آن را «شرم‌آور و بی‌معنا» دانستند.
ترامپ روز بیست و نهم جولای مهلت ۱۰ روزه‌ای را برای روسیه تعیین کرد تا به جنگ در اوکراین پایان دهد، وگرنه با تحریم‌های فلج‌کننده مواجه خواهد شد، اما به گفته «جن پساکی» سخنگوی پیشین وزارت خارجه آمریکا و مجری کنونی شبکه‌ام‌اس‌ان‌بی‌سی، او «در مقابل پوتین زانو زده است».
ترامپ از «مبادله قلمروها» صحبت می‌کند و این موضوعی است که گفته می‌شود تنها راه ترامپ برای پایان‌دادن به جنگ اوکراین است؛ اقدامی که البته کاملا به نفع مسکو است.
«مایکل مک‌فال» سفیر پیشین آمریکا در روسیه به حکم دادگاه لاهه علیه پوتین اشاره می‌کند و می‌گوید، درحالی‌که رئیس‌جمهور روسیه نمی‌تواند به بسیاری از کشور‌ها سفر کند، حضور او در خاک آمریکا به‌عنوان یک «هدیه» از سوی ترامپ به او تلقی می‌شود.
«ترامپ همیشه عقب‌نشینی می‌کند». این کلماتی است که این روز‌ها در فضای رسانه‌ای آمریکا زیاد شنیده می‌شود. آنها می‌گویند ترامپ که در گذشته نه چندان دور گفته بود «پوتین دیوانه شده» و به شهر‌های اوکراین حمله می‌کند، حالا به دنبال مصالحه با او به قیمت واگذاری سرزمین اوکراین است؛ گزارش‌هایی که فعلا درست از آب درنیامده است.
روزنامه وال‌استریت‌ژورنال پس از سفر اخیر «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ارشد ترامپ به روسیه و دیدار با پوتین نوشته که رئیس‌جمهور روسیه برای پایان‌دادن به جنگ شرط دارد و آن هم دست کشیدن اوکراین از دونباس و به‌رسمیت شناختن این مسئله از سوی غربی‌هاست.
اوضاع میدانی سخت
این تحولات، اما زلنسکی را به تکاپو واداشته و او گفته قانون اساسی اوکراین چنین اجازه‌ای را به کسی نمی‌دهد که قلمرو این کشور را واگذار کند.
با این حال، اوضاع میدانی به نفع اوکراین نیست.
روسیه در حال محاصره دو شهر کلیدی در دونتسک است؛ پوکروفسک و کاستیانتینیفکا. شاید نیرو‌های اوکراینی مجبور باشند در هفته‌های آینده و تحت محاصره، با نیرو‌های روس در این دو شهر بجنگند.
سی‌ان‌ان معتقد است اوکراین در نهایت مجبور خواهد شد این دو شهر را به روس‌ها واگذار کند.
اوکراین قرار است در ازای دونباس، چه چیزی را دریافت کند؟ شاید برخی مناطق در مناطق «سومی» و «خارکیف» که به‌عنوان مناطق حائل روسیه هستند.
دیدار در آلاسکا
ترامپ پیش از نشست، تهدید کرده بود که اگر دیدار با پوتین به‌خوبی پیش نرود، «پیامد‌های بسیار وخیم اقتصادی» در انتظار روسیه خواهد بود. روس‌ها، اما با امیدواری به استقبال این نشست رفتند و «سرگئی لارووف» وزیر خارجه روسیه گفت که پس از دیدار در آلاسکا، خبر‌های خوبی در حوزه تحریم‌ها در راه خواهد بود.
با تمام این تفاسیر، نشست ترامپ و پوتین در پایگاه «اِلمان‌دورف-ریچاردسون» آلاسکا برگزار شد؛ ترامپ استقبال گرمی از همتای روس خود کرد و بمب‌افکن بی-۲ و جنگنده‌های اف-۲۲ را به پرواز درآورد. این اقدامی بود که رسانه‌ها از آن به عنوان «نمایش قدرت» ترامپ یاد کردند.
رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه پس از دست دادن و گرفتن عکس یادگاری، سوار بر خودرو ریاست‌جمهوری آمریکا شدند و به محل نشست رفتند. آنها در همهمه‌ای که خبرنگاران به راه انداخته بودند، به سوالی جواب ندادند.
نشست سه در مقابل سه میان روسیه و آمریکا آغاز شد. در تیم روسیه لاوروف و «یوری اوشاکوف» دستیار ویژه پوتین و در تیم آمریکا، «مارکو روبیو» وزیر خارجه و «استیو ویتکاف» مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی حضور داشت.
چیزی که بیش از همه توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده، شعار نشست بود: در جستجوی صلح!
۳ ساعت گفت‌و‌گو
نشست ترامپ و پوتین پس از سه ساعت گفت‌و‌گو به پایان رسید. کرملین پیشتر پیش‌بینی کرده بود که این نشست ۶ تا هفت ساعت ادامه یابد. ناهار مشترک میان سران دو کشور لغو شد و ترامپ و پوتین به واشنگتن و مسکو بازگشتند.
در میانه گمانه‌زنی‌ها پیرامون شکست مذاکرات، ترامپ و پوتین، اما در نشست خبری مشترک خود از «گفت‌و‌گو‌های سازنده در فضایی مثبت و پیشرفت بزرگ» سخن گفتند. توافق، اما حاصل نشد.
پوتین بار دیگر تاکید کرد که باید به ریشه‌های جنگ اوکراین که یکی از آنها گسترش ناتو است، پرداخته شود و تهدید‌های امنیتی علیه روسیه از بین برود. ترامپ هم با وجود اعلام پیشرفت بزرگ در مذاکرات، گفت که چند نکته باقی مانده و توافق قطعی نیست. رئیس‌جمهور آمریکا البته نگفت که چه نکاتی باقی مانده است.
ترامپ پس از این دیدار و در مصاحبه با «شان هنیتی» یکی از مجریان محبوب خود در شبکه فاکس‌نیوز، توپ را به زمین اروپا و اوکراین انداخت و گفت: ما تقریباً سه ساعت با هم بودیم و این نشست بسیار مفصل بود. اکنون، واقعاً به رئیس جمهور زلنسکی بستگی دارد که توافق را انجام دهد و اگر آنها مایل باشند، من در جلسه بعدی خواهم بود. رسیدن به توافق درباره اوکراین اکنون در دست زلنسکی و کشور‌های اروپایی است. به زلنسکی توصیه می‌کنم با پوتین توافق کند؛ روسیه قدرت بسیار بزرگی است، اما اوکراین نیست.
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین گفت که نشست با پوتین موفق بوده و او امتیاز ۱۰ از ۱۰ را به آن می‌دهد.
نگرانی اروپا و انتظار برای دیدار در کاخ سفید
اروپایی‌ها با چشمانی نگران به گفت‌و‌گو‌های ترامپ و پوتین در آلاسکا می‌نگریستند. آنها نگران بودند که نتیجه این نشست به سود مسکو باشد و سر ترامپ کلاه برود. علاوه بر این، آنها فرش قرمز ترامپ برای پوتین در آلاسکا را شکست سیاست‌های خود برای انزوای رئیس‌جمهور روسیه می‌دانند.
ترامپ، اما در مسیر بازگشت از آلاسکا با سران اروپا، ناتو و زلنسکی رایزنی کرد.
وبگاه آکسیوس نوشته ترامپ به زلنسکی و رهبران ناتو گفته که پوتین آتش‌بس نمی‌خواهد و یک توافق جامع برای پایان دادن به جنگ را ترجیح می‌دهد.
رئیس‌جمهور آمریکا هم خبر داده که زلنسکی روز دوشنبه به کاخ سفید می‌رود تا اگر همه چیز خوب پیش برود، نشست سه‌جانبه ترامپ-پوتین-زلنسکی برگزار شود. دستیار پوتین، اما گفته در آلاسکا، درباره نشست سه‌جانبه بحثی نشده است.
پس از هیاهوی آلاسکا، حالا اوضاع میدانی و رایزنی‌های سیاسی نتیجه جنگ را مشخص خواهد کرد.
