عضله‌ای در پا که «باید» فعال بماند تا خون لخته نشود
قلب انسان بی وقفه می‌تپد تا خون را به تمام بدن برساند، اما از پمپ دیگری نیز کمک می‌گیرد که شاید همین حالا که این متن را می‌خوانید، به فعال شدن نیاز داشته باشد.
به گفته کلینیک کلیولند، این پمپ، ماهیچه‌های ساق پا یا همان «قلب دوم» شما هستند. آنها با انقباض خود، به رگ‌های پا کمک می‌کنند تا خون بدون اکسیژن را برخلاف جاذبه زمین به سمت قلب برگردانند.
چرا باید به این «قلب دوم» توجه کنیم؟
این پمپ حیاتی تنها با حرکت پا‌ها فعال می‌شود؛ و این دقیقاً همان جایی است که مشکل آغاز می‌شود، چون بسیاری از ما ساعت‌ها در محل کار می‌نشینیم یا می‌ایستیم.
دکتر ترزا وو، پزشک متخصص عروق، می‌گوید: "جریان خون به سمت قلب باید با جاذبه مبارزه کند. بدون یک پمپ طبیعی، خون نمی‌تواند از پا به سمت بالا برگردد. از این رو، پمپ ماهیچه ساق پا واقعاً حیاتی است. "
مکانیزم عملکرد «قلب دوم»
با هر بار انقباض ماهیچه ساق پا، دریچه‌های یک طرفه درون رگ‌های پا باز شده و خون را به سمت بالا و قلب می‌فرستند. وقتی ماهیچه شل می‌شود، این دریچه‌ها بسته می‌شوند تا از بازگشت خون به پایین جلوگیری کنند.
زمانی که برای مدت طولانی می‌نشینید یا می‌ایستید، فشار در رگ‌ها بالا می‌رود. این فشار می‌تواند به دریچه‌ها آسیب بزند و باعث نشت آنها شود که در نتیجه خون بیشتری در پا‌ها جمع می‌شود.
خطرات عدم فعالیت
عدم فعالیت این پمپ می‌تواند به علائمی مانند ورم پا، خستگی و واریس منجر شود. در موارد نادر، حتی ممکن است باعث لخته شدن خون شود؛ اتفاقی که می‌تواند در پرواز‌های طولانی رخ دهد.
بنابر گزارش منتشر شده در مجله بایوفیدبک (Biofeedback)، یک «قلب دوم» غیرفعال همچنین ممکن است به «بیماری نشستن» منجر شود، اصطلاحی که توضیح می‌دهد چگونه رفتار بی تحرک می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت داشته باشد. انجمن قلب آمریکا هشدار می‌دهد که زیاد نشستن ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
ایستادن طولانی مدت هم بهتر از نشستن به نظر نمی‌رسد. به گفته دکتر شارون هیز، متخصص قلب و عروق، استفاده از میز‌های ایستاده باعث افزایش مشکلات وریدی، از جمله واریس و لخته شدن خون، شده است. او می‌گوید: "از برخی جهات، ایستادن طولانی مدت حتی از نشستن برای رگ‌ها بدتر است. "
چگونه قلب دوم را فعال کنیم؟
مطالعه‌ای که در نوامبر ۲۰۱۴ در مجله بایومکانیک (Journal of Biomechanics) منتشر شد، نشان داد مردان و زنانی که نارسایی مزمن قلبی داشتند، ماهیچه‌های ساق پای کوچک تری نسبت به افراد سالم با قلب‌هایی کاملاً کارآمد داشتند.
از این رو، اگر بتوانید ماهیچه‌های ساق پای خود را قوی و به خوبی تغذیه شده نگه دارید، می‌توانید با بهبود آنچه «بازگشت وریدی» از اندام‌های تحتانی نامیده می‌شود، به قلب خود کمک کنید. این موضوع تاثیری قدرتمند بر سلامت و رفاه کلی شما دارد.
پس، تنها یک راه حل ساده وجود دارد: راه بروید!
کارشناسان توصیه می‌کنند که هرچند وقت یک بار، حداقل یک یا دو بار در ساعت، یک استراحت کوتاه برای راه رفتن داشته باشید. دکتر وو می‌گوید: "سعی کنید تا جایی که می‌توانید راه بروید، به ویژه اگر شغل نشسته یا ایستاده دارید. "
اگر امکان راه رفتن ندارید (مثلاً در هواپیما یا پشت میز کار)، حرکات پنجه پا را انجام دهید. پا‌ها را بالا و پایین بیاورید تا به نوعی حرکت راه رفتن را شبیه سازی کنید. بالا نگه داشتن پا‌ها روی یک سطح بالاتر از قلب نیز می‌تواند به کاهش ورم کمک کند.
پا‌ها باید بالاتر از سطح قلب باشند، از این رو قرار دادن پا‌ها روی یک چهارپایه در مقابل شما کار زیادی انجام نمی‌دهد. بهتر است دراز بکشید و پا‌های خود را روی بالش‌ها بگذارید یا روی یک کاناپه دراز بکشید و پا‌های خود را روی دسته آن قرار دهید.
دکتر وو به افرادی که ورم آزاردهنده‌ای دارند، توصیه می‌کند که شب‌ها به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پا‌های خود را بالا نگه دارند. جوراب‌های فشرده ساز نیز می‌توانند برای افرادی که زیاد می‌نشینند یا می‌ایستند، مفید باشند.
به یاد داشته باشید: ما برای حرکت ساخته شده‌ایم. پس از پا‌های خود برای فعال کردن پمپ حیاتی ساق پا استفاده کنید.
