آفتابنیوز : آفتاب: رییس مرکز مطالعات ایرانی آکادمی لندن گفت: ارتباط ایران با اعراب در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدینژاد به گونههای متفاوتی رشد پیدا کرد که البته در دوره اصولگرایان بیشتر با دول ارتجاعی منطقه بود.
سید سلمان صفوی در رابطه با دلایل تغییر رویکرد اعراب با ایران طی سالهای اخیر گفت: ایران در دوره جنگ، دیپلماسی تعارضی با کشورهای عربی داشت و بیشتر این کشورها به غیر از لیبی، سوریه و الجزایر از عراق حمایت میکردند اما دوره دوم دوره پس از جنگ و سازندگی است که آیتالله هاشمی رفسنجانی رییس جمهور ایران بود و کلیدتنش زدایی در سیاست خارجی ایران در این دوره زده شد.
وی افزود: در دوره هاشمی رفسنجانی، ایران موفق شد روابط خود با عربستان را تاحدودی ترمیم کند و قدمهایی در این راستا بردارد. پیش از این دوره عربستان از ایران وحشت داشت و گمان میکرد که ما میخواهیم از شیعیان، اپوزیسیون و تغییر رژیم این کشور حمایت کنیم که البته برخی اقدامات نهادهای داخلی در پرورش این افکار مسوولان سعودی بیتاثیر نبود.
این تحلیلگر مسائل بین الملل تصریح کرد: پس از این دوره خاتمی با شعار گفتوگوی تمدنها به روی کار آمد و تنشزدایی را محور اصلی سیاست خارجی ایران قرار داد. در این دوره ایران توانست اعتماد کشورهای جهان را جلب کند. علاوهبر اعراب روابط ایران با کشورهای اروپایی نیز رشد و توسعه پیدا کرد. البته برخی از اصولگرایان معتقدند که این دوره، دوره تسلیم و وادادگی سیاست خارجی ایران بود که به نظر من این تصور غلطی است.
وی متذکر شد: در زمان روی کار آمدن دولت اصلاحات بنده در لندن حضور داشتم و شاهد آن بودم که چگونه عزت و احترام ایران به صورت غیر قابل تصور و چشمگیری افزایش پیدا کرد. با اتمام دوره اصلاحطلبان و آغاز حضور اصولگرایان در دولت، سیاست گفتوگوی تمدنها دیگر مورد پیگیری قرار نگرفت و به باور اصولگرایان این سیاست تبدیل به دوره ایستادگی ایران شد.
صفوی با بیان اینکه در دوره اصولگرایان روابط ایران با برخی از کشورها رشد داشت اظهار داشت: قطر یکی از این کشورهاست که در دوره اصولگرایان حجم روابط خود با ایران را گسترش داد و برای نخستین مرتبه ناو نظامی ایران به دوحه رفت و در ساحل این کشور پهلو گرفت؛ فرماندهان نظامی ایران به قطر رفتند و مورد استقبال رسمی مقامات این کشور قرار گرفتند. این ناو همزمان با حضور هیلاری کلینتون در قطر در بندر دوحه پهلو گرفت که این امر نیز دلیل دیگری بر پیچیدگی سیاست قطریهاست.
وی تاکید کرد: در همین دوره اصولگرایان بود که پس از گذشت 30 سال از انقلاب ایران، سلطان قابوس پادشاه عمان به ایران آمد که در کل دورههای گذشته هیچ گاه اتفاق نیفتاده بود. در سالهای نخست انقلاب ما انقلابیون به دلیل اتحادی که سلطان قابوس با شاه داشت اجازه ندادیم که به ایران بیاید اما در دوره اصولگرایان این دعوت انجام شد. بنابراین در دوره اصولگرایان یکگونه پیشرفتی در رابطه با روابط ایران با برخی از دول ارتجاعی و دیکتاتور منطقه دیده میشود.
رییس مرکز مطالعات ایرانی آکادمی لندن یادآور شد: در همین دوره رابطه ایران با عربستان تنزل پیدا کرد. با برخی از کشورهای عربی دیگر نیز اوضاع به همین صورت است.البته از طرف دولت تلاشهایی برای بهبود روابط ایران و مصر و تبادل سفیر صورت گرفت اما این رابطه از پیچیدگیهای فراوانی برخوردار است و با عجله و ساده انگاری نمیتوان این روابط را بهبود بخشید. در رابطه با کشورسوریه نیز ایران در همه دوره 30 ساله انقلاب خویش همیشه رابطه خوبی با این کشور داشته است. در مورد لبنان نیز علاوه بر دولت آقای خاتمی در دولت اصولگرایان نیزرابطه خوبی وجود داشته است.