یکسال گذشته از عمر دولت چهاردهم را باید با شرایط و ملاحظات آن سنجید، در طول این مدت اتفاقاتی بر کشور و بر دولت گذشت که همه اینها به صورت فشرده در این دوره یکساله اتفاق افتاد؛ در این یکسال، بدترین ایام و پرچالشترین دوران تاریخ سیاسی کشور رقم خورد. از روز اول تشکیل دولت و مراسم تحلیف تا همین جنگ ۱۲ روزه اخیر، و مجموعه مشکلات و مسائل مزمن و انباشته شدهای که امروز با آنها درگیریم و نتایج آنها را میبینیم. رژیم صهیونیستی یک روز بعد از مراسم تحلیف پزشکیان اسماعیل هنیه رهبر حماس را در تهران ترور کرد، پیش از آن نیز به سفارت ایران در سوریه حمله کرد و فرمانده سپاه در سوریه را به شهادت رساند. در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری ششمین دوره مذاکرات با آمریکا بود رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد و جنگ ۱۲ روزه را به ما تحمیل کرد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) در یکسالگی فعالیت دولت چهاردهم عملکرد دولت را از منظر کارشناسان و فعالان در حوزههای مختلف مورد ارزیابی قرار داده که در این راستا گفت وگویی با «سید حسن رسولی» عضو جبهه اصلاحات ایران و سیاستمدار اصلاحطلب، عضو بنیاد امید ایرانیان و استاندار خراسان رضوی در دولتِ اصلاحات داشتیم. آنچه در ادامه میخوانید مشروح این گفتوگو است:
«سید حسن رسولی» در گفتوگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره عملکرد یکساله رئیسجمهور گفت: برای ارزیابی دقیقتر و منصفانهتر عملکرد نزدیک به یکساله آقای رئیسجمهور، ابتدا باید تحولات گسترده داخلی و خارجی ایران و شرایط خاص امروز کشور را بهدقت بررسی کنیم و در این بستر، رفتار و عملکرد دولت را نقد و ارزیابی کنیم.
وی با اعتقاد به اینکه عملاً دولت در شرایطی سخت و بحرانی امنیتی آغاز بهکار کرد و بهدنبال آن با تشدید تنشها در خاورمیانه، به ویژه در غزه، لبنان و سوریه و سپس کشیده شدن به جنگ ۱۲ روزه روبرو شد، افزود: اکنون نیز علیرغم آتشبس ناپایدار، کشور در وضعیت کاملاً جنگی قرار دارد که باید به عنوان شرایطی ویژه و استثنایی ترسیم شود.
اصلیترین اولویت قوا، حفظ امنیت، تمامیت ارضی و وحدت ملی است
این فعال سیاسی با بیان اینکه طبیعی است که در چنین شرایطی، اصلیترین اولویت دولت و دیگر قوا، حفظ امنیت، تمامیت ارضی و وحدت ملی باشد، تصریح کرد: نمیتوان انتظار داشت با وجود محدودیتهای فراوان مالی و منابع اندک و مشکلات ساختاری زیرساختهای کشور، دولت موفق به تحقق رشد و آبادانی گسترده شود زیرا در سلسله مراتب نیازها، حفظ کشور، امنیت و وحدت ملی و کاهش آثار زیانبار تداوم وضعیت جنگی، اولویت و اهمیت بالاتری دارد.
پزشکیان، راهبردهایی مشخص با کلیدواژه «دعوا نکنیم» را در عرصههای مختلف طراحی کرده است
رسولی بیان کرد: معتقدم رئیس جمهور راهبردهای مشخصی برای دولت خود در عرصههای داخلی و بینالمللی طراحی کرده و تلاش میکند طبق وعدههای انتخاباتی خود حرکت کند.
وی ادامه داد: اصل این راهبردها در داخل کشور، با کلیدواژه «دعوا نکنیم» بود که بعدها به مفهوم وفاق تعبیر شد، و در عرصه بینالملل، تعامل عزتمندانه با جهان. این دو راهبرد در بستری پر از چالش و موانع بسیار همچنان محور اصلی سیاستهای آقای پزشکیان است.
عضو جبهه اصلاحات ایران خاطرنشان کرد: البته باید تعریف عملیاتیتر و دقیقتری از راهبرد وفاق ارائه و جامعیت و مانعیت حوزه مفهومی و شمولیت این دکترین بایستی دقیقتر ترسیم میشد تا از برداشتهای نادرست و مغایر با ماهیت آن جلوگیری شود، اما به هر حال، آقای پزشکیان با همه ویژگیهای شخصی خود، این راهبرد را دنبال کرده است.
پزشکیان در یکسال گذشته از آسیبهای ناشی از توهم قدرت مصون مانده است
رسولی با بیان اینکه رفتاری که آقای پزشکیان در اداره قوه مجریه در شرایط بحرانی جنگ نشان داده است، اولاً به این دلیل است که علیرغم قرار گرفتن او در جایگاه نفر دوم کشور با رأی مردم، طی این یکسال توانسته از آسیبهای ناشی از توهم قدرت مصون بماند.
وی با اشاره به اینکه امروز پزشکیان نسبت به زمانی که صلاحیتش برای مجلس رد شد یا زمانی که نماینده مجلس بود، تفاوت چندانی نکرده است؛ روحیه مردمی، صراحت بیان و صداقت در گفتار و عمل از برجستهترین خصایص شخصیتی او است، گفت: من معتقدم روانشناسی شخصیت سیاستمداران در ایفای نقشهای محوله، در کنار سایر عوامل، یک متغیر بسیار مهم و اساسی است و آقای پزشکیان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
استاندار خراسان رضوی در دولتِ اصلاحات ادامه داد: نکته دیگر اینکه اگر از زاویه دید پزشکیان که نزدیک به ۷۰ سال سن دارد، در رشته پزشکی تحصیل کرده، در دوران انقلاب تجربه کسب کرده و تخصص جراحی قلب دارد، به مسائل ایران نگاه کنیم، میتوان دریافت که او، براساس آموزههای دینی و مذهبی و نیز دانش تخصصی خود، با چالشهای پیشروی مردم و نظام حکمرانی ایران همچون طبیب جراح با یک پیکر بیمار—آن هم بیماری قلبی که نقش حیاتی در زندگی و مرگ بدن انسان دارد—مواجه میشود.
رسولی افزود: من چنین زاویه دیدی را برای آقای پزشکیان قائل هستم؛ بنابراین هرگاه به تشخیص دقیق یک معضل ملی میرسد، بیدرنگ بهدنبال چارهجویی و درمان آن میرود، زیرا آموخته است که در رابطه میان طبیب و بیمار، این طبیب است که با معاینه دقیق باید راه بهبودی و حفظ حیات بیمار را جستجو کند.
وی بیان کرد: پزشکیان به بسیاری از قواعد و آیینهای مرسوم حکمرانی که پیش از وی وجود داشته، پایبند نیست و سعی میکند با رویکردی شفاف و صادقانه، همه مردم را در فرآیند شناسایی و حل مشکلات مشارکت دهد.
عضو بنیاد امید ایرانیان عنوان کرد: پزشکیان شخصیتی راستگو و بدون خودمحوری است که همواره تلاش میکند با تکیه بر آموزههای کارشناسی خود، دردهای مزمن جامعه را در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی دفاعی و نظامی شناسایی و درمان کند. او با بهرهگیری از روش جمعسپاری یا عمومسپاری، همه را به مشارکت در تعیین راهحلها و شیوههای درمان فرا میخواند.
پزشکیان در مواجهه با کمبود آب و برق، صادقانه موضوع را با مردم مطرح میکند
رسولی با بیان اینکه پزشکیان در این مسیر هیچ موضوعی را از مردم پنهان نمیکند، خاطرنشان کرد: هنگامی که با کمبود آب مواجه است، بدون واهمه از اینکه ممکن است به ضعف، ناتوانی یا عدم تدبیر متهم شود، صادقانه و بیپرده به افکار عمومی اعلام میکند که آب و برق نداریم، بارش قابل توجهی از آسمان نمیبارد و منابع آب زیرزمینی کشور نیز به شدت بهرهبرداری شدهاند.
باور طبیبانه پزشکیان به تصویرکشیدن واقعیتهای وضعیت کشور است
وی با بیان اینکه این نوع مواجهه با مردم ممکن است از سوی منتقدان و رقبای ایشان حرکتی برای خالی کردن دل مردم تلقی شود، عنوان کرد: اما براساس باور طبیبانه دکتر پزشکیان که مردم را صاحبان اصلی ایران و حقوق آنان میداند، او معتقد است باید همه واقعیتها و وضعیت کشور را به تصویر کشید و در معرض دید عموم قرار داد تا همگان بدانند کشور در چه شرایطی است، چه امکاناتی دارد و با چه محدودیتهایی روبرو است.
این فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه به مصاحبه خارجی اخیر پزشکیان در حوزه دفاعی که انتقادات فراوانی در پی داشت اشاره کرد و گفت: پزشکیان در بخشی از این مصاحبه گفت: «اگر دوباره هم بسازیم، باز هم بمباران خواهند کرد» این جمله در رسانهها و محافل سیاسی رقیب به سخره گرفته شد. با این حال، به اعتقاد من، چه بخواهیم و چه نخواهیم، پزشکیان در این بیان، واقعیتی آشکار را به مردم منتقل کرد.
جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، ترکیبی و در ساحتهای روانی، اطلاعاتی، حفاظتی و نظامی بود
رسولی با بیان اینکه در همین جنگ نابرابر ۱۲ روزه، جمهوری اسلامی ایران در مقابل دو قدرت اتمی جهانی به همراه ناتو و دهها کشور همراه قرار داشت، اظهار کرد: طبیعی است که در میدان نبرد، موازنه نظامی به نفع ایران نبود و نیست؛ بهویژه اینکه این جنگ برخلاف جنگهای کلاسیک قبلی، بهویژه دفاع مقدس هشت ساله، یک جنگ متعارف نبود، بلکه جنگی ترکیبی در ساحتهای مختلف بود؛ شامل جنگ روانی، جنگ اطلاعاتی، جنگ حفاظتی، جنگ نظامی و استفاده از پیشرفتهترین تکنولوژیها و سلاحهای هوشمند روز.
وی ادامه داد: اگر کل بودجه نظامی ایران حدود ۹ میلیارد دلار در سال برآورد شود در برابر بودجه نظامی آمریکا که فقط در سال جاری میلادی ۹۰۰ میلیارد دلار بوده و از هواپیماهای B۲ برای بمباران تاسیسات هستهای ایران استفاده کرد و همچنین پشتیبانی کامل از رژیم صهیونیستی داشته، بسیار ناچیز است؛ یعنی تقریباً ۱۰۰ برابر کمتر از بودجه نظامی آمریکا. بر این اساس، طبیعی است که نگاه تحلیلی آقای پزشکیان به این عرصه، باید منطبق بر واقعیت باشد و از توهمات آرمانی و تحققنیافتنی دوری کند.
اگر گفتمان صادقانه پزشکیان نبود، تابآوری و پایداری جامعه در دفاع از هویت ملی را شاهد نبودیم
رسولی با بیان اینکه پزشکیان، بدون ترس از اینکه ممکن است در نگاه برخی که به کتمان واقعیتها معتقدند، متهم به ترس، انفعال یا وادادگی شود، در مواجهه با مردم راستگو بود و به هیچ دروغی متوسل نشد، تصریح کرد: به نظر من، اگر این گفتمان صادقانه همراه با حضور عینی او در میدان جنگ ۱۲ روزه نبود، شاید تابآوری و پایداری جامعه ایران در دفاع از هویت ملی را به این حد شاهد نبودیم.
پزشکیان ناترازیهای کشور را صادقانه و واقعبینانه با مردم مطرح کرد
وی با اشاره به موضوع ناترازیها در کشور با بیان اینکه در موضوع ناترازیهای خدمات زیربنایی، آقای پزشکیان با مردم صادقانه سخن گفته است، اظهارکرد: به همین دلیل گفته میشود که با این راستگویی، نه تنها روند افزایش ۸ درصدی مصرف برق توسط مردم در سال جاری تکرار نشده، بلکه با اعتماد نسبی که به این سبک حکمرانی در وجدان عمومی جامعه شکل گرفته، ما امروز در ضمیر ناخودآگاه و وجدان جمعی، شاهد حد قابل قبولی از صرفهجویی در مصرف آب، برق و گاز در رفتارهای فردی هستیم.
عضو جبهه اصلاحات ایران گفت: از منظر جامعهشناسی فرهنگی، بخش قابل توجهی از این رفتار ناشی از مواجهه واقعبینانه و صادقانه آقای پزشکیان با واقعیات روز است. اما معتقدم نباید همه مواضع، دیدگاهها و سازماندهیهای آقای دکتر پزشکیان را بینقص و کامل دانست،
صداقت و واقعبینی پزشکیان انسجام و وحدت ملی را افزایش داد و اراده ملی را با دولت همراه ساخت
رسولی ادامه داد: اگر بپذیریم که امروز جمهوری اسلامی ایران، و فراتر از آن کلیت ایران، در عرصه داخلی و صحنههای بینالمللی و حوزههای دفاعی، نظامی و سیاسی با نقطه عطفی در تاریخ سالهای پس از انقلاب روبرو است، طبیعتاً در چنین شرایطی این نوع رفتار که میتواند از گسست و شکاف در حاکمیت بکاهد، انسجام و وحدت ملی را افزایش دهد و اراده ملی را همراه با دولت سازد، ارزشمند است.
باور پزشکیان به تصویر کشیدن واقعیتهاست/صداقت رئیس جمهور انسجام ملی را افزایش داد
استاندار خراسان رضوی در دولت اصلاحات افزود: در شرایطی که هم برای مردم ایران، هم برای حاکمیت ملی و هم برای تمامیت ارضی کشور، چالشی جدی در مقابل کل ظرفیتهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و ناتو وجود دارد، فکر میکنم اگر منصفانه قضاوت کنیم، آقای دکتر پزشکیان در مجموع از نمره قابل قبولی در ارزیابی عملکرد یکساله خود برخوردار است.
رسولی در ارزیابی خود از بیانیه اصلاحطلبان مبنی بر مذاکره با آمریکا و تعلیق غنیسازی ایران گفت: من کاملاً با محتوای این بیانیه موافقم. همانطور که گفتم، چه به عنوان حاکمیت، چه به عنوان مسئولانی مانند رئیسجمهور و چه به عنوان جریان سیاسی اصلاحطلب که از بطن انقلاب برخاسته، باید با نگاه واقعبینانه به چالشهای کشور، پیشنهادها و راهکارهایی ارائه دهیم که در عمل و در میدان واقعی، کارآمد و موثر باشند.
ارائه بستههای پیشنهادی آرمانی، متوهمانه یا خوشبینانه، تأثیر عملی بر سرنوشت کشور نخواهد داشت
وی با بیان اینکه قطعاً در شرایط بحرانی مانند وضعیت فعلی ایران، ارائه بستههای پیشنهادی آرمانی، متوهمانه یا خوشبینانه، هیچ تأثیر عملی بر سرنوشت کشور و مردم نخواهد داشت، خاطرنشان کرد: اصول مدیریت بحران و تجارب مدیران در سطوح مختلف، تأکید میکند که در شرایطی که منابع محدود و مصارف بسیار است و ما در شرایط آتشبس واقعی قرار نداریم — چراکه این آتشبس هیچ تضمینی ندارد — باید راهبردهایی ارائه شود که ابتدا بقا و تابآوری ملت و کشور را تضمین کند.
عضو بنیاد امید ایرانیان معتقد است: باید مسیری در مواجهه با این شرایط و رویارویی نابرابر پیش گرفته شود که منجر به کاهش هرچه بیشتر زیانهای وارده به کشور و حفظ منافع ملی گردد.
رسولی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی، مدیران بحران نمیتوانند همه آرزوها و آرمانهای خود را یکسان وزن کنند و به اعتقاد من، سیاست و سیاستمداری هنر و علمی عینی است، نه صرفاً رویایی و آرمانی، بیان کرد: رفتار سیاسی در صحنههای ملموس باید به گونهای تنظیم شود که دستاوردهای قابل اندازهگیری در حد بیشینهسازی منافع و کاهش زیانها به دست آید.
وی ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که فرمانده یک جبهه نظامی و یگان تحت فرماندهیاش با حجم شدید آتش هوایی دشمن مواجه میشود، تدبیر فرماندهی اقتضا میکند که دستور عقبنشینی موقت صادر کند تا حجم آتش دشمن تخلیه شود و سپس با بازسازی یگان، مجدداً به خط مقدم بازگردد.
رسولی با اعتقاد به اینکه اگر جبهه اصلاحات در شرایط فعلی با تحلیل دقیق صحنه، پیشنهاد تعلیق موقت غنیسازی و رفع تحریمها و پایان دادن به جنگ را به رئیسجمهور ارائه میدهد، این پیشنهادات از موضع واقعبینی و مسئولیتپذیری است، گفت: در شرایط بحرانی که امکان اعمال مدیریت عادی وجود ندارد، انتخابهای مطلوب به ندرت پیش روی شماست. باید میان گزینههای واقعبینانه، حتی اگر نامطلوب باشند، گزینهای را برگزید که بیشترین حد منافع ملی را تامین کرده و خسارات وارده به کشور را به حداقل برساند.
جبهه اصلاحات از درون انقلاب برخاسته و به لحاظ خط مشی جبههای میانه است
عضو جبهه اصلاحات ایران با بیان اینکه در چنین شرایطی، جبهه اصلاحات که از درون انقلاب برخاسته و به لحاظ خط مشی جبههای میانه است — یعنی نه موافق کامل با نحوه حکمرانی کلان کشور که به این بحرانها منجر شده و نه همسو با اپوزیسیون داخلی وابسته به رژیم صهیونیستی، موساد، سیآیای و جریان پوسیده سلطنتطلب — مرزهای روشن و مشخصی دارد، عنوان کرد: بنابراین، در این جایگاه میانه، با نیت صیانت از ایران و پذیرش هزینههای اجتماعی و حتی هتک حرمت و فحشخوری، بایستی راهبردهایی به نظام حکومتی پیشنهاد کند.
گفتمان حاکم بر رسانه ملی باید تغییر کند/ «از ایران بخوان» باید به شعار اصلی رسانه ملی تبدیل شود
استاندار خراسان رضوی در دولتِ اصلاحات معتقد است: اگر مردم در جنگ ۱۲ روزه، برخلاف نیت شوم آمریکا و رژیم صهیونیستی، با متجاوزان همراهی نکردند و بر مبنای تاریخ و تمدن کهن خود، پای ایران ایستادند، آیا نباید گفتمان حاکم بر رسانه ملی تغییر کند؟ آیا نباید همان جملهای که رهبری در حضور مداح مشهور گفتند — «از ایران بخوان» — به شعار اصلی رسانه ملی تبدیل شود؟
رسولی بیان کرد: به جای آنکه گفتمان رسانه صرفاً بر اهداف ایدئولوژیک تمرکز کند، باید مبتنی بر صیانت از ایران، دفاع از ایران، پایدار ماندن ایران و تقویت انسجام ملی باشد و اینها خواستههایی است که ما در بیانیه جبهه اصلاحات مطرح کردهایم.