ساداتیان: خروج از NPT اقدامی خطرناک و پرهزینه است
بحث خروج ایران از NPT دوباره پس از فعال شدن مکانیسم ماشه در فضای سیاسی کشور مطرح شده است. جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین با اشاره به پیامدهای جدی امنیتی و نظامی چنین اقدامی، تأکید کرد که این اقدام می‌تواند ایران را در معرض تهدیدات فرامرزی قرار دهد.
معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) یکی از مهم‌ترین توافقات بین‌المللی در حوزه امنیت جهانی است. این معاهده سه هدف اصلی را دنبال می‌کند: جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای، حرکت کشور‌ها به سمت خلع سلاح و فراهم‌کردن زمینه استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای.
در روز‌های اخیر پس از فعال‌شدن مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک)، بار دیگر بحث خروج ایران از این معاهده در فضای سیاسی کشور مطرح شده است.
روز گذشته -۷ شهریور- نیزحسینعلی حاجی‌دلیگانی، نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰ مجلس از تهیه طرح سه فوریتی خروج ایران از معاهده پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و پروتکل الحاقی آن خبر داد و گفت: این طرح هفته آینده در مجلس مطرح می‌شود.
در حالی که تروئیکای اروپایی از احتمال فعال‌سازی مکانیسم «اسنپ‌بک» برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران خبر داده‌اند، مذاکرات اخیر ژنو بدون بیانیه رسمی پایان یافت. کارشناسان در گفت‌و‌گو با اکوایران از ابهام در آینده دیپلماسی هسته‌ای و تبعات بازگشت به پیش از برجام گفتند.
خطر NPT جدی است
سید جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با اکوایران به بررسی تبعات خروج احتمالی ایران از NPT پرداخته است.
جلال ساداتیان درباره پیشنهاد مطرح‌شده مبنی بر خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) هشدار داد و تبعات چنین تصمیمی را بسیار جدی خواند.
ساداتیان با تأکید بر اینکه بسیاری از بحث‌های مطرح‌شده در این زمینه از سوی افرادی است که مسئولیت اجرایی مستقیم ندارند، گفت: طرف‌های خارجی این اظهارات را به‌عنوان یک بحث جدی تلقی می‌کنند، در حالی که تصمیمات نهایی سیاست خارجی کشور با هماهنگی وزارت امور خارجه با رهبری اتخاذ می‌شود و مسئولیت‌های اجرایی آن در نهایت با رئیس‌جمهوری است.
او اضافه کرد که نهایتاً سخنگوی دولت و برخی مقامات اجرایی در وزارت امور خارجه می‌توانند در این زمینه اظهارنظر کنند و اگر بحث‌ها به تصویب مجلس منجر شود، قانون خواهد شد و باید مطابق آن عمل کرد.
این تحلیلگر مسائل خارجی همچنین توضیح داد که NPT، قراردادی بین‌المللی برای جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای است که در عین حال امکان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را برای کشور‌های عضو فراهم می‌کند. او یادآور شد که این پیمان به دلیل حمایت قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا اهمیت ویژه‌ای دارد و اغلب کشور‌های جهان عضو آن هستند.
ساداتیان گفت: سازوکار‌های نظارتی NPT شامل شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گزارش‌های دبیرکل این سازمان، شرایط استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را تضمین و از انحراف به سمت سلاح اتمی جلوگیری می‌کند.
مکانیسم ماشه در برجام گنجانده شد تا همه طرف‌ها به توافق پایبند بمانند، اما قدرت‌های اروپایی حالا از آن برای فشار بیشتر بر ایران استفاده می‌کنند.
در پاسخ به سؤال درباره تبعات خروج ایران از NPT، ساداتیان تاکید کرد که چنین اقدامی می‌تواند ایران را در شرایطی بسیار پرچالش قرار دهد. او گفت: این اقدام ممکن است ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل مطرح شود و به‌عنوان تهدیدی علیه صلح جهانی تلقی گردد.
او اضافه کرد: خطر اقدام نظامی جدی است و اگر بار دیگر تکرار شود، دیگر محدود به حمله آمریکا یا اسرائیل نخواهد بود؛ بلکه ناتو نیز می‌تواند وارد عمل شود. ساداتیان افزود که در صورت همکاری برخی کشور‌های منطقه، مانند عربستان، امارات یا پاکستان، ابعاد درگیری گسترده‌تر خواهد شد.
دیپلمات پیشین کشورمان در پایان تاکید کرد که خروج از NPT اقدامی پرهزینه و خطرناک است و بهتر است به جای شعار‌هایی نظیر کاغذپاره بودن آن، راه‌حل‌های سیاسی و دیپلماتیک دنبال شود.
