در پاسخ به این باور نادرست باید گفت علاوه بر نمک که در مراحل پخت غذا اضافه میشود، در صنایع غذایی برای تهیه تنقلات، بیسکوییت، شیرینی جات، گوشتهای فراوری شده مانند سوسیس و کالباس و انواع غذاهای کنسرو شده از نمک استفاده میشود که اصطلاحا به نمک استفاده شده در مراحل فراوری غذا، «نمک پنهان» گفته میشود؛ بر روی برچسب مواد غذایی محصولات، میزان نمک موجود در هر محصول نوشته شده است.
با توجه به این که در زمان پُخت و پز به میزان نمک این مواد غذایی توجه نمیشود، یکی از عوامل اصلی در ابتلا به بیماریهای فشار خون، بیماری قلبی و برخی از سرطانها همین نمک پنهان است؛ قابل ذکر است برخی از مواد غذایی مانند گوشت، شیر، غلات و سبزیها به طور طبیعی نیز حاوی سدیم هستند، اما میوهها سدیم ندارند؛ بنابراین در زمان محاسبه نمک مصرفی به ویژه در افراد مبتلا به فشار خون بالا، توجه به نمک موجود در مواد غذایی نیز مهم است.
یُد موجود در نمکهای تصفیه شده باعث سرطان میشود؟
در پاسخ به این شایعه باید دقت داشت یُد از عناصر مورد نیاز برای رشد و عملکرد بدن و ساخت هورمونهای تیروئیدی است؛ کمبود یُد باعث اختلالات رشد جسمی و ذهنی و همچنین گواتر به ویژه در کودکان میشود، به همین دلیل میزان مصرف یُد توصیه شده در بارداری افزایش مییابد.
به علت کمبود یُد در خاک و آب، محصولات کشاورزی نمیتوانند نیاز روزانه بدن به یُد را تامین کنند، از این رو در ایران و بسیاری از کشورها غنی سازی نمک با «یُد» صورت گرفته است.
هر فرد بزرگسال روزانه نیاز به ۱۵۰ میکروگرم یُد دارد که در حال حاضر هر گرم نمک با ۳۰ تا ۶۰ میکروگرم یُد غنی سازی میشود؛ در نتیجه این میزان یُد نمیتواند برای سلامت انسان مشکل ساز باشد؛ از طرفی دیگر هیچ مطالعهای، ارتباط بین مصرف خوراکی یُد و خطر سرطانها را نشان نداده است؛ آنچه مهم است مصرف زیاد نمک است که با برخی از سرطانها مانند سرطان معده مرتبط است که این ارتباط به علت یُد موجود در نمک نیست.
نمکهای کارخانهای باعث بیماری کلیوی میشود؟
در پاسخ به این باور نادرست باید گفت نمک از دو جزء سدیم و کلر تشکیل شده است؛ بر هم خوردن تعادل سدیم در بدن در نتیجه افزایش دریافت آن باعث بروز بیماری فشار خون و بیماری کلیوی میشود، اما باید دقت کرد مصرف بیش ازحد هرگونه نمک اعم از نمک یُددار تصفیه شده، نمک دریا، نمک صورتی و سنگ نمک به علت داشتن سدیم باعث بیماری فشار خون و بیماری کلیوی میشود و این عوارض مختص نمکهای کارخانهای نیست؛ بنابراین توصیه میشود روزانه بیشتر از سه تا پنج گرم نمک استفاده نشود.
به علاوه باید توجه داشت نمکهای کارخانهای همان نمکهای موجود در طبیعت است که آلودگیهای آن گرفته شده و با یُد، غنی سازی شده است؛ بنابراین همزمان با رعایت مصرف میزان توصیه شده باید از نمک یُددار تصفیه شده استفاده کرد تا خطرات ناشی از کمبود یُد و آلودگیهای احتمالی برطرف شود.