زمزمه افزایش کارمزد معاملات بورس

سازمان بورس و اوراق بهادار در جدیدترین اقدام خود، پیشنهاد افزایش کارمزد معاملات صندوق‌های سهامی و نیز افزایش کارمزد معاملات خود صندوق‌ها در چینش پرتفوی را مطرح و برای دریافت نظر فعالان بازار آن را روی پایگاه رسمی خود منتشر کرده است. این سازمان از فعالان خواسته طی چند روز آینده نظر‌های خود را ارائه دهند.

فعالان بازار سرمایه معتقدند این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که بازار سهام با رکود معاملاتی و کاهش نقدشوندگی مواجه است و افزایش هزینه‌های معاملاتی می‌تواند سرمایه‌های خرد را بیش از پیش از این بازار دور کند.

این آمار نشان می‌دهد در حالی که اغلب بازار‌های موازی طی ماه‌های اخیر بازدهی مثبت ثبت کرده‌اند، بورس با افت ۱۰ درصدی در نیمه اول سال عقب‌تر از سایر بازار‌ها حرکت کرده و هنوز زیان چند سال اخیر بسیاری از سهامداران جبران نشده است.

تناقض افزایش کارمزد معاملات با سیاست‌های کلان

این تصمیم در حالی مطرح می‌شود که دولت و هیئت وزیران رشد اقتصادی ۸ درصدی را هدف‌گذاری کرده و بر اساس محاسبات رسمی به ۸ هزار هزار میلیارد تومان (۸۰۰۰ همت) منابع مالی نیاز دارد؛ منابعی که بخشی از آن باید از طریق عرضه اولیه‌ها (۵۰ هزار میلیارد تومان) و شرکت‌های پروژه (۳۰ هزار میلیارد تومان) تأمین شود. به اعتقاد کارشناسان، تحقق این اهداف بدون رونق بازار سهام و افزایش جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران ممکن نیست.

وضعیت رکودی معاملات

کارشناسان می‌گویند تثبیت ارزش معاملات روزانه زیر ۱۰ همت به‌خوبی از رکود سنگین بازار سهام حکایت دارد. در چنین شرایطی، افزایش کارمزد معاملات نه تنها به افزایش درآمد سازمان منجر نمی‌شود بلکه می‌تواند حجم معاملات را کمتر و اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش دهد.

لازم به ذکر است افزایش کارمزد معاملات در زمانی که بازار سهام با کمبود نقدینگی، خروج سرمایه و افت اعتماد عمومی مواجه است، تصمیمی بحث‌برانگیز تلقی می‌شود.

کارشناسان هشدار می‌دهند به جای فشار بر صندوق‌ها و سرمایه‌گذاران خرد، باید هزینه‌های معاملاتی کاهش یافته و مشوق‌های تازه برای جذب سرمایه در بورس ایجاد شود تا این بازار بتواند نقش واقعی خود را در تأمین مالی پروژه‌های کلان اقتصادی ایفا کند.

الیاس کردی: افزایش کارمزد معاملات راه‌حل نادرست برای حمایت از کارگزاری‌ها است

پیام الیاس کردی در گفت‌و‌گو با تسنیم، با اشاره به احتمال افزایش کارمزر معاملات گفت: در تمام دنیا کارمزد‌ها در حال کاهش است. با توجه به اینکه بازار‌های مالی در دنیا بعد از کرونا شناخته‌تر شدند، به نظر می‌رسد رقابت‌ها بر سر کاهش کارمزد است. ولی در ایران ما در یک مقطع کاهش کارمزد را انجام دادیم و دوباره به خاطر «محافظت از صنعت»، داریم افزایش کارمزد را انجام می‌دهیم. ولی راهکار درست اینها نیست.

وی افزود:  ایجاد بازار واقعی و ابزار‌های دوطرفه به نظر من راهکار درست این است که ما یک بازاری به نام بازار سهام و ابزار‌هایی برای آن درست کنیم که این ابزار‌ها بتوانند ریسک‌ها را پوشش دهند و غیر از آن، مردم بتوانند دوطرفه معامله بکنند. واقعیت این است که همین الان در بازار‌های دنیا، مردم چرا به بازار فارکس یا جا‌های دیگر می‌روند؟ به خاطر اینکه بازار اصولاً در ایران یک‌سویه است و عملاً دولت اختیارات بسیار زیادی در آن دارد و ابزار‌های دخالتی بسیار زیادی در آن دارد. نه تنها در بازار سهام، در بقیه بازار‌ها هم ابزار‌های دولت برای دخالت بسیار زیاد است و اینها مجموعه‌ای از دخالت‌ها را شامل می‌شود که به بازار سهام و اقتصاد ایران آسیب می‌زند.

جذابیت بازار با ابزار ایجاد می‌شود، نه افزایش هزینه

این کارشناس بازار سرمایه گفت: جذابیت بازار با ابزار ایجاد می‌شود، نه افزایش هزینه وقتی شما اینقدر دخالت می‌کنی، قاعدتاً مردم نسبت به بازار بی‌اعتماد می‌شوند و به بازار سهام روی نمی‌آورند. اگر قصد دارید که جذابیت در بازار ایجاد کنید، راهکارش افزایش کارمزد نیست؛ راهکارش ایجاد ابزاری است که تحلیل را برای من و مردم دوسویه بکند. اینکه مردم بتوانند چه در بالاتر رفتن بازار و چه در پایین‌تر آمدن آن، از بازار استفاده کنند. اینجوری ناخودآگاه به سمت بازار سهام می‌آیند.

الیاس کردی گفت: رقابت با بازار‌های موازی و مشکل انحصار هرچقدر که این بازار شفاف‌تر باشد، به نظر من خودش بازاری می‌شود که می‌تواند رقیبی برای بازار‌های موازی مثل رمزارزها، مسکن و خودرو باشد. پس راهکار، افزایش کارمزد‌ها نیست. به نظر می‌رسد شرکت‌هایی که نرم‌افزار‌های بازار سهام را می‌سازند و خدمات نرم‌افزاری می‌دهند، در سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری داشتند و متاسفانه هنوز هم چه در بحث کارگزاری‌ها و چه این شرکت‌ها، انحصار وجود دارد. تا مادامی که انحصار وجود داشته باشد، این اتفاق [رونق]نمی‌افتد. حتی شرکت‌های خدمات‌رسانی به بازار سرمایه، مثلاً شرکت‌هایی که API به شرکت‌های خصوصی می‌دهند، همگی یک انحصار دارند و متاسفانه قیمت‌های بالایی را طلب می‌کنند.

وی در پایان افزود: شکست انحصار در بازار طلا هرچقدر که ما این انحصار را بشکنیم، مثل بازار طلا در ایران که انحصار واقعاً در آن شکسته شده (یک طلافروش به راحتی می‌تواند مجوز بگیرد، معامله آب‌شده، سکه و طلا انجام دهد، حتی برایش کلاس آموزشی می‌گذارند و تشویقش می‌کنند)، اما در مورد بازار سهام متاسفانه ما قفل‌های بزرگی را زدیم که این قفل‌ها مانع رشد این بازار می‌شود.