شالبافان: شیوع اختلال شخصیت نمایشی در میان زنان سه برابر مردان است
«محمدرضا شالبافان» مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در گفتوگو با ایلنا درباره‌ی اختلال شخصیت نمایشی توضیح داد و گفت: اختلال شخصیت نمایشی یکی از اختلالات تقسیم‌بندی شده شخصیت، توسط DSM یا همان راهنمای تشخیص سلامت روانی است که انجمن روانپزشکان آمریکا (APA) حدوداً ۱۰ تا ۱۵ سال یکبار ارائه می‌دهند. ویژگی محوری افراد درگیر این اختلال، این است که بسیار مایل هستند توسط دیگران دیده شوند، مورد توجه جدی قرار بگیرند و برای دیگران جذاب باشند.
وی ادامه داد: این اختلال هم میان زنان و هم مردان دیده می‌شود. مطالعات و منابع جهانی می‌گویند که در زنان حدود سه برابر است. در کشور ما با توجه به این که آمار دقیقی در خصوص شیوع اختلالات شخصیت نداریم، از این رو نمی‌توانیم درباره میزان شیوع اختلال شخصیت نمایشی نیز آمار دقیقی ارائه کنیم.
او اشاره کرد: اما به نظر می‌رسد که در همه جوامع، اختلال شخصیت نمایشی شیوع بیشتری در میان زنان دارد. شاید بخشی از این امر ناشی از آن باشد که ماهیت تعریف این اختلال بیشتر از جنس علائم زنانه است و اسمی که این اختلال در متون علمی دارد کاملاً برگرفته از یک اصطلاح زنانه است و شاید به این دلیل گفته می‌شود که این اختلال در زنان بیشتر دیده می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به بروز یا نمایش علائم اختلال شخصیت نمایشی کمک کنند؟ گفت: به نظر می‌رسد این پیش‌فرض می‌تواند درست باشد، چرا که افراد با اختلال شخصیت نمایشی نیاز دارند که بیشتر دیده شوند و به خصوص که مسئله دیده شدن آن‌ها بیشتر ظاهری است. درباره ظاهرشان نیازمند این هستند که دیگران با توجه ویژه‌ای به آن‌ها نگاه کنند.
شالبافان افزود: در زمان قدیم که فضای رسانه‌ای محدود بود و عملاً رسانه‌های مجازی وجود نداشتند، فعالیت افراد نیز محدود به محیط اطراف و دوستانشان بود. اما این روزها هر کسی در هر گوشه‌ای از جهان می‌تواند با داشتن یک تلفن همراه در فضای مجازی دیده شود توسط دیگران، که لزوماً هم بد نیست. یعنی این درست نیست که مطرح شود هر کسی که مایل است دیده شود، مبتلا به این اختلال شخصیت نمایشی است. خیر، اینگونه نیست.
او با اشاره به علائم اختلال شخصیت نمایشی، بیان کرد: ویژگی اختلال شخصیت نمایشی این است که به صورت افراطی فرد مایل است از طریق ظاهرش دیده شود و موارد دیگر که باعث ارتقای پیشرفت و رشد انسان می‌شود را فراموش می‌کند و منجر به اختلال واضح در عملکرد فرد می‌شود.
وی اضافه کرد: برای مثال، فرد آنقدر درگیر چنین رفتارهایی باشد که عملاً خیلی اوقات نتواند یک زندگی تشکیل دهد و یا روابط پایداری داشته باشد. همچنین نتواند حتی اشتغال مناسبی داشته باشد و در محیط کار و امثالهم به مشکل برمی‌خورد. از طرف دیگر فرد نمی‌تواند آن‌طور که باید فعالیت‌های فردیش را پی بگیرد و همیشه درگیر چنین اشتغال ذهنی‌هایی است که بعضاً هم می‌تواند برای فرد آسیب‌زا باشد.
فضای مجازی بستر را برای افراد دارای اختلال شخصیت نمایشی فراهم می‌کند
شالبافان تصریح کرد: تمایل به دیده شدن برای هر فردی می‌تواند وجود داشته باشد و اگر هم باعث مشکلی نشود، بعضاً می‌تواند اتفاق خوبی باشد. مثلا فرض کنید فردی که خیلی دوست دارد دیگران او را دنبال کنند، ببینند و تحسینش کنند، ممکن است به این سو برود که از این ویژگی خود در جهت اشتراک اطلاعات درست علمی در فضای مجازی استفاده کند. در چنین شرایطی نه تنها اختلال نیست، بلکه خیلی خوب و مورد پسند است و یکی از ویژگی‌های پخته انسانی به حساب می‌آید.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، ادامه داد: از این رو تمایل هر فردی که مایل است در فضای مجازی دیده شود را نمی‌توان به اختلال شخصیت نمایشی نسبت داد. اما فضای مجازی می‌تواند بستر را برای بعضی از افراد دارای اختلال شخصیت نمایشی فراهم کند تا مشکلاتشان با این ابزار تشدید شود و یا فضای بیشتری برای عرضه این اختلال پیدا کنند.
به گفته‌ی او، افراد در دودسته‌بندی درونگرا و برونگرا تقسیم می‌شوند. اختلال شخصیت نمایشی، یکی از اختلالات مشابه طیف برون‌گرایی است. اما واقعیت این است که در دنیای امروز، برون‌گرایی ارزش دارد. اگر گذشته را نگاه کنیم، بسیاری از مشاهیر که کارهای ارزشمندی به جا گذاشته‌اند و تأثیرگذار بودند، وقتی به زندگی‌شان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که اتفاقاً درونگرا بوده‌اند و چندان با دیگران ارتباط نداشتند. اما این روزها از افراد موفق انتظار می‌رود که ارتباط خوبی با جامعه برقرار کنند و دستاوردهای خود را عرضه کنند.
شالبافان یادآور شد: امروز آن افرادی که می‌توانند با مردم ارتباط برقرار کنند، بسیار ارزشمند هستند و می‌توانند مردم را به مسیر درست هدایت کنند. اما اگر این افراد خودشان آدم‌های علمی نباشند یا به منابع تسلط کافی نداشته باشند، متأسفانه ممکن است برعکس عمل کنند و اطلاعات آسیب‌زا ارائه دهند.
