گروسی: تأسیسات هسته‌ای آسیب‌دیده باید بازرسی شود
رافائل گروسی این مطلب را روز چهارشنبه در حاشیه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح کرد و گفت: قبل از هر چیز باید ببینیم در نهایت چه چیزی تصویب خواهد شد. این خیلی مهم است که متن نهایی دقیقاً چه خواهد بود. در متن، ارجاعات متقاطع زیادی به قطعنامه‌های دیگر وجود دارد و ما باید همه اینها را بررسی و تحلیل کنیم.
وی افزود: به‌طور کلی، ایران یک توافق‌نامه جامع پادمانی (CSA) با آژانس دارد و موظف است تأسیسات خود را اعلام کند. ما می‌دانیم در مورد تأسیساتی که مورد حمله قرار گرفتند چه اتفاقی افتاده است؛ بنابراین درباره هر چیزی که اعلام شده و ما آن را می‌شناسیم، گزارش خواهیم داد؛ و بعد باید ببینیم ادامه کار چگونه پیش می‌رود.
مدیرکل آژانس ادامه داد: ما کاملاً مطمئن هستیم که می‌توانیم بر مبنای این مصوبه، گزارش‌دهی خوبی انجام دهیم. اما اول از همه باید متن قطعنامه را ببینیم و آن را بررسی کنیم و بعد بر آن اساس عمل خواهیم کرد. این شورا حکام است که به ما دستورالعمل می‌دهد و ما هم باید آنها را اجرا کنیم.
او در پاسخ به این پرسش که قطعنامه ضد ایرانی «چقدر می‌تواند در بازسازی اعتماد با ایران و کمک به آژانس برای ازسرگیری وظایف نظارتی‌اش در مورد ایران مؤثر باشد» گفت: آژانس یا شخص من هرگز از شورای حکام درخواست نکرده‌ایم که قطعنامه‌ای صادر کند. بعضی‌ها، وقتی از یک قطعنامه خوششان نمی‌آید، یا برعکس، چنین چیز‌هایی می‌گویند. اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هرگز از شورای حکام نمی‌خواهد برایش قطعنامه بنویسد. این یک نکته کاملاً بنیادین است که باید به یاد داشته باشیم.
وی ادامه داد: منطق کار به این شکل است که کشور‌های عضو، اگر می‌خواهند یک سیاست معینی را پیش ببرند، این کار را از طریق قطعنامه انجام می‌دهند و بعد ما به‌صورت فنی آن‌چه را از ما خواسته شده اجرا می‌کنیم. این نکته‌ای است که به‌نظر من خیلی مهم است.
گروسی سپس گفت: من همیشه گفته‌ام و در گفت‌و‌گو با طرف‌های ایرانی هم تکرار کرده‌ام که باید روی کاری که لازم است انجام دهیم تمرکز کنیم. چارچوب آن هم کاملاً روشن است؛ ما ان‌پی‌تی را داریم، توافق‌نامه جامع پادمانی را داریم، ترتیبات تکمیلی را داریم و مجموعه‌ای از قواعد که کار ما را هدایت می‌کند. علاوه بر این، گاهی چیز‌های دیگری هم داریم؛ مثل بیانیه‌های مشترک یا آن‌چه من در قاهره با دکتر عراقچی توافق کردم، یعنی تفاهم‌های فنی که به ما کمک می‌کند کارمان را انجام دهیم. من تلاش می‌کنم روی این موارد تمرکز کنم و پادمان‌ها را اجرا کنم و این کار را تا حد امکان به‌صورت تعاملی انجام دهم.
وی افزود: الان، اما دوره آسانی نیست، چون حوزه‌هایی هست که ما هنوز به سطحی که می‌خواهیم نرسیده‌ایم. همان‌طور که صبح به شورای حکام گفتم، ما تعدادی بازرسی انجام داده‌ایم، اما هنوز نتوانسته‌ایم از سایت‌هایی که مورد حمله قرار گرفته‌اند بازدید کنیم.
مدیرکل آژانس اضافه کرد: امیدوارم بتوانیم این کار را انجام دهیم، در واقع باید این کار را صورت دهیم، چون تا زمانی که ایران جزو نظام عدم‌اشاعه و ان‌پی‌تی است، این بخشی از تعهدات ایران بشمار می‌رود. در این تأسیساتی که مورد حمله قرار گرفتند، به‌گمان من، و این چیزی است که هم اجماع بر سر آن وجود دارد و هم از سوی دولت ایران تأیید شده، ذخایر اورانیوم غنی‌شده همچنان وجود دارد؛ بنابراین ما باید آنها را راستی‌آزمایی کنیم و همین موضوع در اصل محور گفت‌و‌گو‌هایی است که داریم؛ این‌که چگونه این کار را انجام دهیم و چه زمانی آن را انجام دهیم. امیدوارم بتوانیم به‌صورت سازنده پیش برویم، چه قطعنامه‌ای باشد چه نباشد. این چیزی است که من پیش از این به شورای حکام گفته‌ام. امیدوارم بتوانیم این روند تعامل را ادامه دهیم.
وی در پاسخ به این پرسش که قطعنامه جدید چگونه می‌تواند زمینه ازسرگیری کامل فعالیت‌های آژانس را فراهم کند، گفت: تنها کاری که من می‌توانم صورت دهم این است که با ایران گفت‌و‌گو داشته باشم. این تأسیسات در ایران قرار دارند و تأسیسات ایرانی هستند. [..]یک «خط قرمز» زمانی رد شد که از زور استفاده شد، تخریب صورت گرفت، قربانی وجود داشت و یک قانون جدید در ایران تصویب شد؛ بنابراین وضعیت آسانی نیست. در داخل ایران انتقاد‌های زیادی از خود من و از آژانس مطرح می‌شود و من باید از همه این مسائل آگاه باشم. نمی‌توانیم مکانیکی و خودکار انتظار داشته باشیم که همه چیز به‌خوبی پیش برود فقط، چون ما خواهان آن هستیم. یک وضعیت سیاسی و جامعه‌شناختی در آن کشور وجود دارد که باید به آن توجه شود و من به تلاش برای پیشبرد این روند ادامه خواهم داد. این مأموریت من است؛ این شغل من است.
گفتنی است، همکاری‌های ایران و آژانس در پی حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی برای توقف همکاری در صورت اجرا نشدن تعهدات طرف‌های مقابل، با محدودیت‌هایی مواجه شد.
پس از آن، مذاکراتی میان ایران و آژانس درباره نحوه ادامه تعاملات در چارچوب حقوقی موجود انجام شد که در تاریخ ۱۸ شهریور ماه جاری به یک تفاهم فنی انجامید. با این حال، تصمیم اروپا برای فعال‌سازی سازوکار «پس‌گشت» موجب شد تا اجرای این توافق به حالت تعلیق درآید.
جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که مبنای همکاری و تعامل با آژانس، قانون مصوب مجلس است. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیشتر در این‌باره تصریح کرد: «ما کماکان عضو معاهده منع اشاعه و متعهد به توافق‌نامه پادمان هستیم. در اجرای این تعهدات پادمانی، با در نظر داشتن مصوبه مجلس که شورای عالی امنیت ملی را متولی این موضوع معرفی کرده است، تعاملات با آژانس را پیش می‌بریم.»
